Celiakia – dieta bezglutenowa w praktyce
Autor: Marta Hyla
Rozpoznanie celiakii u dziecka wiąże się z przejściem na dietę bezglutenową – stosowanie diety jest warunkiem koniecznym! Pocieszającym jest jednak fakt, że przestrzeganie diety wiąże się z ustąpieniem objawów choroby.
Jeśli zapoznamy się z zasadami stosowania diety bezglutenowej, okaże się, że spora część potraw i produktów spożywczych obecna dotychczas w diecie dziecka nie będzie musiała zostać wyeliminowana z jadłospisu, lecz ewentualnie receptura potrawy może wymagać niewielkiej modyfikacji. I tak na przykład – zupa pomidorowa z ryżem – danie typowo bezglutenowe, o ile w czasie podprawiania zupy zrezygnujemy z mąki pszennej, a użyjemy jogurtu lub śmietany (czytajmy jednak etykiety – produkty mleczne tego typu mogą być zagęszczone skrobią zawierającą pozostałości glutenu!). Wystarczy, że będziemy trzymać się tej zasady i każda zupa bazująca na warzywach będzie mogła być spożywana przez dziecko chore na celiakię. Istnieje jeszcze jedna uwaga odnośnie gotowania zup – nie używajmy kostek bulionowych (mogą zawierać gluten). Ryż w zupie, dla odmiany, możemy zastąpić lanym ciastem przyrządzonym z mąki ziemniaczanej. Jeśli weźmiemy pod uwagę potrawy serwowane na drugie danie okaże się, że w zasadzie każdy zestaw: ziemniaki + surówka + mięso jest odpowiedni do zastosowania w diecie dziecka chorego na celiakię, gdyż zarówno wszelkiego rodzaju warzywa oraz mięso są produktami bezglutenowymi. Konieczna jest jednak rezygnacja z panierowania zarówno mięsa, jak i warzyw. Ziemniaki możemy zastąpić naturalnie bezglutenowymi kaszami (gryczana, jaglana), aczkolwiek produkty te powinny być sprawdzonej jakości (certyfikat Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie Bezglutenowej).
Przygotowując sosy należy, tak jak w przypadku gotowania zup, wyeliminować kostki bulionowe, a jeśli chodzi o zagęszczanie sosów, to w grę wchodzi tylko mąka ziemniaczana. Na drugie danie możemy również przyrządzać potrawy tj. ryż z jabłkami, ryż z jogurtem i owocami. Potrawy mączne np. naleśniki możemy bez problemu przygotować z dostępnej na rynku mąki bezglutenowej. Posiłki powinny być proste i w jak najmniejszym stopniu przetworzone. Przyprawiając potrawy stosujmy tylko pojedyncze zioła (świeże, suszone) – przyprawy wieloskładnikowe mogą być zanieczyszczone glutenem.
Warto zastanowić się przy zakupie wędlin (poznanie ich dokładnego składu może być kłopotliwe) i zamiast tego upiec mięso w domu. W przypadku deserów - zamiast kisielu czy budyniu „z torebki” (desery tego typu mogą zawierać mąkę pszenną) możemy przygotować tego typu deser samodzielnie (wystarczy mąka ziemniaczana, owoce, cukier, ewentualnie mleko).
Dieta bezglutenowa, wbrew pozorom, nie musi być dietą nieatrakcyjną i monotonną. Mało tego – nie może taka być! W celiakii istotną rolę odgrywa urozmaicenie diety i różnorodność produktów spożywczych, co pozwala uniknąć niedoborów witamin i składników mineralnych.
Zadbajmy nie tylko o ścisłe przestrzeganie diety bezglutenowej, ale również o jej wartość odżywczą!
mgr inż. Marta Hyla
Dietetyk
Przeczytaj także: Bezglutenowa kuchnia
