Uwaga! Zmiany w etykietowaniu żywności (cześć II) – informacja o wartości odżywczej
Autor: Edyta Kuzara
Znakowanie produktów wartością odżywczą było dotychczas dobrowolne, dlatego dane o wartości odżywczej są obecne tylko na części etykiet produktów spożywczych. Natomiast Rozporządzenie UE nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności wprowadza od 13 grudnia 2016 roku obowiązek znakowania wartością odżywczą wszystkich produktów spożywczych, oprócz żywności wymienionej w Załączniku V do Rozporządzenia.
Zwolnione z wymogu przedstawiania obowiązkowej informacji o wartości odżywczej będą takie artykuły żywnościowe jak:
1. Produkty nieprzetworzone zawierające jeden składnik (np. fasolka mrożona),
2. Produkty przetworzone, poddane jedynie dojrzewaniu,
3. Wody spożywcze, w tym gazowane (z dwutlenkiem węgla) i zawierające aromaty,
4. Zioła, przyprawy lub ich mieszaniny,
5. Sól i jej substytuty,
6. Słodziki,
7. Całe lub zielone ziarna kawy, ekstrakty kawy i cykorii, kawa bezkofeinowa,
8. Napary ziołowe i owocowe, herbaty, również aromatyzowane,
9. Octy,
10. Aromaty,
11. Substancje dodatkowe,
12. Substancje pomocnicze w przetwórstwie (czyli takie które pomagają w produkcji żywności, ale w produkcie finalnym występują jedynie w śladowych ilościach),
13. Enzymy spożywcze (np. podpuszczka stosowana przy wytwarzaniu serów),
14. Żelatyna,
15. Składniki powodujące zestalanie się dżemów,
16. Drożdże,
17. Gumy do żucia,
18. Żywność w opakowaniach lub pojemnikach, których największa powierzchnia jest mniejsza niż 25cm2,
19. Żywność (również wytwarzana ręcznie) w małych ilościach dostarczana bezpośrednio do punktu sprzedaży (np. wyroby garmażeryjne, ciasta itd.),
Na etykiecie każdego z pozostałych produktów obowiązkowo będą musiały znaleźć się takie informacje o wartości odżywczej jak:
1. Wartość energetyczna, oraz
2. Ilość:
- tłuszczu,
- kwasów tłuszczowych nasyconych,
- węglowodanów,
- cukrów,
- soli.
Jak również ilość każdego składnika odżywczego, dla którego zostało przedstawione oświadczenie zdrowotne lub żywieniowe (np. oświadczenie typu „magnez wspomaga pracę serca”).
Mogą one zostać uzupełnione o dobrowolne dane dotyczące zwartości w produkcie takich składników odżywczych jak:
- kwasy tłuszczowe jednonienasycone,
- kwasy tłuszczowe wielonienasycone,
- alkohole wielowodorotlenowe,
- skrobia,
- błonnik,
- każda z witamin lub każdy ze składników mineralnych obecnych w produkcie w znaczącej ilości.
Według nowych ustaleń składniki odżywcze powinny być prezentowane w formie tabeli (z wyjątkiem sytuacji, gdy nie ma miejsca na etykiecie – wówczas w formie liniowej), w formacie czcionki min. 1,2 mm (mała litera x w wyrazie Appendix), w głównym polu widzenia (czyli zwykle z tyłu opakowania) i w ściśle określonej kolejności zdefiniowanej poniżej:
Oznacza to zmianę dotychczasowej kolejności składników na etykiecie, która była następująca: wartość energetyczna, białko, węglowodany – w tym cukry, tłuszcz – w tym nasycone kwasy tłuszczowe, błonnik, sód. Z informacji obowiązkowej o wartości odżywczej zostanie usunięty błonnik, dla którego deklaracja będzie dobrowolna oraz sód, który zostanie zastąpiony przez sól.
Jak dotychczas na opakowaniu będzie można przeczytać przede wszystkim dane o ilości składników odżywczych w 100 g lub w 100 ml produktu. Dodatkowo producenci będą mogli umieścić informację o zawartości tych składników w całym produkcie (np. w 150 g opakowaniu ciastek) lub w jego porcji (np. w 25 g ciastku) lub poinformować konsumenta o tym ile % z referencyjnych wartości spożycia (polski skrót RWS) stanowi dany składnik obecny w 100 g lub 100 ml produktu (lub w całym produkcie albo w jego porcji). W związku tym z opakowań zniknie skrót GDA (wskazane dzienne spożycie), który zostanie zastąpiony skrótem oznaczającym referencyjne wartości spożycia. Znaczenie zastosowanego na etykiecie skrótu powinno zostać wyjaśnione w pobliżu informacji o wartości odżywczej. Ponadto w przypadku wyrażenia informacji w przeliczeniu na wartość % referencyjnych wartości spożycia w 100 g lub w 100 ml na etykiecie znajdziemy komunikat „Referencyjna wartość spożycia dla przeciętnej osoby dorosłej (8 400 kJ/2 000 kcal)”.
Poniżej przedstawiono referencyjne wartości spożycia dla wartości energetycznej i wybranych składników odżywczych określone w Rozporządzeniu UE nr 1169/2011:
Wartość energetyczna lub składnik odżywczy - Referencyjna wartość spożycia
Wartość energetyczna - 8 400 kJ/ 2 000 kcal
Całkowita zawartość tłuszczu - 70 g
Nasycone kwasy tłuszczowe - 20 g
Węglowodany - 260 g
Cukry - 90 g
Białko - 50 g
Sól - 6 g
Dodatkowo na opakowaniu można powtórzyć jeszcze raz takie informacje o wartości odżywczej jak: wartość energetyczna (wyłącznie) lub wartość energetyczna, ilość tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukrów oraz soli. Informacje te będzie można znaleźć np. na froncie opakowania w przypadku, gdy obowiązkowa informacja o wartości odżywczej będzie umieszczona z tyłu opakowania. Natomiast, gdy zawartość danego składnika w produkcie będzie znikoma, w pobliżu informacji o wartości ożywczej, zamiast deklaracji jego ilości będzie można znaleźć oświadczenie o treści „zawiera znikome ilości” wraz z nazwą składnika.
mgr inż. Edyta Kuzara
Dietetyk
Przeczytaj także: Uwaga! Zmiany w etykietowaniu żywności (cześć I) – ogólne zasady
