Zdrowe i smaczne jedzenie w przedszkolu
Autor: Beata Smulska
Wiek przedszkolny to bardzo ważny okres w rozwoju dziecka; jest to czas bardzo intensywnego rozwoju umysłowo-fizycznego. W tym okresie dzieciom potrzebne jest odpowiednio zbilansowane, urozmaicone pożywienie. Ponieważ dzieci spędzają dużo czasu w przedszkolu, czasem spędzają tam całe dnie i jedzą 4-5 posiłków, od śniadania do podwieczorku, ważne, by żywienie przedszkole zapewniało dzieciom dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych i energii.
Największą wartość odżywczą mają produkty wysokiej jakości oraz jak najmniej przetworzone. Dlatego w diecie dziecka nie powinno się stosować produktów wysoko przetworzonych, np. wysokooczyszczonych, rafinowanych, z dodatkiem substancji chemicznych jak barwniki, wzmacniacze smaku, konserwanty.
Co powinny jeść dzieci w przedszkolu?
• jadłospisy dla dzieci powinny uwzględniać zasady zdrowego odżywiania
• wszystkie substancje odżywcze, w tym mikroelementy i witaminy, są najlepiej przyswajalne, jeśli ich źródło jest naturalne, należy więc unikać sztucznie syntetyzowanych dodatków
• zgodnie z piramidą żywienia posiłki powinny zawierać produkty ze wszystkich grup: zbożowe, warzywa i owoce, produkty białkowe, cukry i tłuszcze
• wszystkie posiłki powinny być urozmaicone, zawierać produkty z kilku grup produktów
Produkty zbożowe - w diecie dzieci powinny się znaleźć produkty zbożowe o niewielkim stopniu przemiału odznaczające się wysoką zawartością witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego. Te produkty te: mąki razowe i produkty z nich przygotowane (pieczywo, makarony, naleśniki, ciasta, pierogi, kluski), a także płatki owsiane, kasze i ryż.
Warzywa i owoce powinny pojawić się na talerzu przedszkolaka pięć razy dziennie. To cenne źródła witamin oraz substancji takich jak kwas foliowy czy beta-karoteny. Zawierają także składniki mineralne, np. wapń, potas, magnez, sód. Owoce i warzywa są niskokaloryczne, co działa na korzyść profilaktyki otyłości. Najwięcej zalet mają owoce i warzywa z rodzimych upraw, sezonowe, czyli które urosły i dojrzały w czasie określonym prawami natury. W okresie jesienno-zimowym jest ograniczona różnorodność owoców i warzyw, możemy wykorzystywać je ususzone, mrożone czy też w formie przetworów, np. kompoty owocowe, kiszone produkty.
Białko - źródło białka w diecie dziecka to nie tylko mięso, mleko i przetwory mleczne, ale również ryby, jajka i warzywa strączkowe. Dzieci powinny jeść ryby nawet 2-3 razy w tygodniu, nie tylko na obiad, w formie smażonej czy pieczonej, ale też na śniadanie, jako pasta rybna. Ryby morskie mają wysoką zawartość wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, potrzebnych m.in. do prawidłowego rozwoju układu nerwowego, wzmacniania układu odpornościowego.
Cukry i tłuszcze należą do grupy produktów wysokokalorycznych, dlatego należy ich używać w umiarkowanej ilości, stosując jako dodatek, a nie jako główny składnik posiłków. Tłuszcze nasycone zwierzęce warto zamienić na tłuszcze roślinne wysokiej jakości w postaci olejów. Tłuszcze roślinne (oliwa z oliwek, oleje lniany i rzepakowy) to źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).
Doskonałymi źródłami NNKT są również nasiona i orzechy. W diecie dziecka powinny być powszechnie stosowane nasiona sezamu, słonecznika, siemienia lnianego, pestki dyni oraz różne orzechy. Charakteryzują się wysoką wartością odżywczą, m.in. są bogate w składniki mineralne. Można je dodawać do panierki przy smażeniu ryb czy mięsa na obiad, ale też jako dodatek do jogurtów na podwieczorek, sałatek owocowych czy surówek.
Cukier jako produkt wysoko przetworzony nie dostarcza żadnych niezbędnych składników odżywczych, wyłącznie kalorie. Nadmierne spożycie cukrów prostych może prowadzić do otyłości. Biały cukier stosowany do przygotowania deserów możemy zamienić na cukier trzcinowy, melasę lub syrop klonowy.
Napoje - niezbędna do funkcjonowania organizmu, także małego, jest woda. W jadłospisach dzieci powinna być uwzględniona odpowiednia ilość napojów w postaci czystej wody, herbat ziołowych, owocowych, naturalnych kompotów. Unikajmy podawania dzieciom soków czy wody z dodatkiem soków zagęszczonych.
mgr inż. Beata Smulska
Dietetyk
Przeczytaj także: Czy podwieczorki w przedszkolu są zdrowe?
