Otyłość u najmłodszych

Autor: Marta Hyla

Badania epidemiologiczne donoszą, że otyłość dotyczy 5-15% dzieci w Polsce i w głównej mierze wynika ona z przekarmienia. Częstość występowania tego schorzenia zwiększa się z roku na rok co jest zjawiskiem bardzo niepokojącym. O otyłości w przypadku dziecka mówimy, gdy jego masa ciała jest większa o 20% od prawidłowej masy ciała.

Otyłości u najmłodszych można przeciwdziałać już od okresu niemowlęctwa. Badania donoszą, że niemowlęta karmione mlekiem matki, są mniej narażone na wystąpienie otyłości w wieku późniejszym, niż niemowlęta karmione sztucznie. Przekarmianie niemowlęcia będzie miało swe konsekwencje w przyszłości – skutkiem nadmiernej ilości wytworzonych komórek tłuszczowych, będzie nieposkromione łaknienie, a w konsekwencji problemy z utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Należy podkreślić, że liczby wytworzonych komórek tłuszczowych w dzieciństwie nie da się zmniejszyć – komórki te można tylko „odchudzić”, aczkolwiek bardzo łatwo zwiększają one ponownie swoją objętość przy nadmiernej podaży energii.

Jak walczyć z otyłością u najmłodszych?

Leczenie otyłości u dzieci powinno być prowadzone tak, aby uniknąć wszelkiego rodzaju zaburzeń rozwoju fizycznego jak i psychicznego dziecka. Pamiętajmy, że u dzieci do 7 roku życia nie wolno stosować diety ubogoenergetycznej. Dziecko do 7 roku życia nie powinno tracić na wadze – dieta powinna być prowadzona tak, aby dziecko systematycznie „wyrastało” z otyłości. Należy ściśle kontrolować podaż kalorii, tak aby nie przekraczać normy fizjologicznej odpowiedniej dla danego wieku dziecka. U dzieci starszych (w wieku szkolnym i młodzieży) dzienną podaż energii należy zredukować o ok. 300 kcal. Bardzo ważne jest to, co znajdzie się w dziennej racji pokarmowej otyłego dziecka. Z diety powinny zostać wyeliminowane wszelkiego rodzaju słodycze (w tym wysokosłodzone dżemy, miód) dostarczające „pustych” kalorii (czyli będące źródłem głównie energii, a niedostarczające wartościowych składników odżywczych). Z diety należy wykluczyć również wszelkiego rodzaju wysokosłodzone napoje gazowane. Ponadto należy zwrócić uwagę na podaż tłuszczów – należy unikać tłuszczów nasyconych (tłuszcze pochodzenia zwierzęcego), a w zamian stosować tłuszcze roślinne. Unikajmy jednak smażenia potraw, a oleje roślinne, w kontrolowanych ilościach, stosujmy na surowo np. do surówek. Dieta powinna charakteryzować się wysoką gęstością odżywczą – wraz z pokarmem organizm dziecka powianiem otrzymać nie tylko określoną podaż energii, ale również odpowiednią ilość składników odżywczych, witamin oraz mikro- i makroelementów. W jadłospisie powinny dominować produkty takie jak chude mleko, jogurty (najlepiej naturalne), chudy twaróg, chude wędliny i mięso, ryby. Bardzo ważna jest podaż pełnoziarnistych produktów zbożowych, owoców i warzyw (z przewagą warzyw), które dostarczą dziecku błonnika – zwiększa on uczucie sytości oraz przyspiesza perystaltykę jelit. Posiłki powinny być spożywane przez dziecko regularnie (zaleca się 5 posiłków dziennie). Dozwolone techniki kulinarne to gotowanie w wodzie i na parze, duszenie bez tłuszczu, pieczenie w folii.

Zastosowanie powyższych zaleceń na pewno przyczyni się do osiągnięcia sukcesu w walce z otyłością naszego dziecka. Miejmy na uwadze to, że otyłość w okresie dzieciństwa może spowodować wystąpienie takich schorzeń jak nadciśnienie tętnicze czy cukrzyca w wieku późniejszym, dlatego tak ważne jest, aby podjąć odpowiednie kroki, w celu zmniejszenia ryzyka ich wystąpienia.

mgr inż. Marta Hyla
Dietetyk

Przeczytaj także: Chipsy w diecie przedszkolaka