Mieszanki owocowo – ziołowe

Autor: Paulina Tortyna

Herbata jest jednym z najpopularniejszym napojów na świecie. Statystycznie wypijamy dziennie około dwóch filiżanek herbaty. Dla konsumenta pod pojęciem herbata kryje się wiele produktów. Zaliczane są do niej zarówno herbaty otrzymywane z liści i paków krzewu herbacianego, jak również napary uzyskane z suszy owocowych i ziołowych.

Po mieszanki owocowo-ziołowe sięgamy coraz chętniej ze względu na ich walory sensoryczne (smak, zapach, aromat), jak również działanie poprawiające stan zdrowia i samopoczucia. Na półkach sklepowych możemy znaleźć mieszanki, którym przypisuje się właściwości wspomagające odchudzanie, tonizujące i uspokajające, jak również dodające energię, usprawniające pamięć i koncentrację.

Co zawierają mieszanki owocowo-ziołowe?

• Suszone owoce

Do produkcji mieszanek stosuje się suszone owoce: jabłka, aronii, truskawki, maliny, jeżyny, czarnej porzeczki, jagody, borówki, pigwy, wiśni, żurawiny, aceroli, jarzębiny, gruszki, winogrona, melona, mango, ananasa, cytryny, pomarańczy, głogu, dzikiej róży, czarnego pieprzu.

Dzika róża

Jako składnik mieszanek herbacianych nadaje im ciemnoczerwoną barwę. Owoce dzikiej róży posiadają charakterystyczny smak i aromat. Zajmują czołowe miejsce wśród innych owoców pod względem zawartości witaminy C. Jeden do dwóch owoców róży wystarczą aby pokryć dzienne zapotrzebowanie dorosłego człowieka na witaminę C. Niektóre odmiany dzikiej róży mogą zawierać nawet 2600 mg witaminy C, podczas gdy w analogicznej ilości cytryn znajduje się zaledwie 30 mg tej witaminy. Zawartość kwasu askorbinowego w surowcu użytym do produkcji mieszanek herbacianych czy herbatek owocowych zależy od czasu zbioru i sposobu suszenie owoców.

• Kwiaty

Kwiaty wykorzystywane do komponowania mieszanek herbacianych: kwiat słonecznika, chryzantemy, róży, pomarańczy, krokosza barwierskiego, bzu czarnego, rumianku, malwy, nagietka, bławatka, fiołka, ostróżki, hibiskusa, jaśminu, papayi, lipy, lawendy, wrzosu.

Hibiskus – malwa sudańska

Susz z hibiskusa (dokładnie z całych kielichów) dodawany jest do mieszanek owocowo-ziołowych w celu poprawienia ich smaku i koloru. Jest częstym składnikiem herbatki malinowej, z owoców leśnych, żurawinowej, itp., ponieważ nadaje naparom intensywną czerwoną barwę i wyraźny, kwaśny, zaprawiony nieco słodzący smak. Napar z hibiskusa jest cennym źródłem witaminy C oraz wapnia. Badania potwierdziły, że wyciąg z malwy sudańskiej wykazuje działanie antyseptyczne, natomiast ekstrakt z kielichów kwiatowych niszczy Mycobacterium tuberculosis.

Rumianek pospolity

Surowcem wykorzystywanym do produkcji herbatek i mieszanek są koszyczki kwiatowe rumianku. Rumianek pospolity wykorzystywany jest jako środek przeciwzapalny, rozkurczowy, przeciwbakteryjny i uspakajający. Znajduje zastosowanie w stanach spastycznych przewodu pokarmowego, stanach zapalnych żołądka, nerek, w zaburzeniach wydzielania żółci, w chorobie wrzodowej.

Nagietek lekarski

Do produkcji herbatek i mieszanek wykorzystywane są kwiaty języczkowe, tzw. „płatki” lub całe koszyczki kwiatowe. Kwiaty nagietka posiadają pomarańczową barwę i swoisty słaby zapach. Napar z nagietka stosowany wewnętrznie działa przeciwzapalnie, chroni błony śluzowe przełyku, żołądka
i jelit, zapobiega wrzodom.

• Nasiona

W skład mieszanek herbacianych wchodzą również nasiona m.in.: guarany, kardamonu, kopru włoskiego, wiesiołka, kozieradki.

Guarana

Surowiec otrzymywany z nasion liany rosnącej w brazylijskiej Amazonii. Guarana jest roślinną zawierającą najwięcej kofeiny. W czystych nasionach guarany znajduje się od 2 do 7,5% kofeiny, a dla porównania w kawie 2,5%. Zawarta w guaranie kofeina powoduje wzrost wytrzymałości fizycznej i psychicznej. Guarana zwiększa umiejętność koncentracji i zapamiętywania. Wykorzystywana jest jako składnik preparatów wspomagających odchudzanie oraz napojów energetycznych.

Kardamon

Wartość przyprawową mają tylko suszone nasiona kardamonu, które charakteryzują się lekko słodkawym, piekącym smakiem. W smaku kardamon przypomina imbir, dziki majeranek i alpinię, a dodatkowo jest nieznacznie kwaskowaty. Nasiona zawierają głównie olejki eteryczne, w tym olejek kardamonowy. Przyprawa ta korzystnie wpływa na apetyt, wzmaga trawienie i działa wiatropędnie

• Liście

Do produkcji mieszanek ziołowo-owocowych wykorzystywane są także liście: jeżyny, melisy, mięty, pokrzywy, poziomki, truskawki, czarnej porzeczki, morwy , lubczyka, szałwii, lotosu, werbeny.

Melisa lekarska

Głównym składnikiem surowca jest olejek eteryczny (0,1-0,3%) o przyjemnym cytrynowym zapachu. Melisa wchodzi w skład wielu mieszanek uspokajających. Napary z liści melisy stosuje się najczęściej w stanach ogólnego pobudzenia nerwowego, niepokoju oraz w bezsenności i migrenie. Wykorzystywana jest również w leczeniu arytmii serca i skokach ciśnienia tętniczego. Melisa wykazuje działanie przeciwskurczowe na mięśnie gładkie jelit, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i żółci, pobudza trawienie.
Pokrzywa zwyczajna

Suszone liście pokrzywy mają barwę ciemnozieloną, charakterystyczny zapach oraz słonawy, lekko gorzki smak. Pokrzywa wykazuje wielokierunkowe działanie lecznicze. Wyciąg z liści działa słabo moczopędnie, eliminuje toksyny z organizmu, obniża ciśnienie krwi. Liście pokrzywy stosowane są w chorobach krwi, ponieważ zwiększają poziom hemoglobiny i liczbę czerwonych krwinek. Roślinie tej przypisuje się również działanie przeciwbiegunkowe, rozkurczowe, przeciwkrwotoczne, wzmacniające, przeciwzapalne i tonizujące. Wyciąg z pokrzywy korzystnie wpływa na mieszki włosowe i porost włosów.

Mięta pieprzowa

Za właściwości mięty pieprzowej odpowiada głównie, zawarty w liściach olejek miętowy. Jego najważniejszymi składnikami są mentol i menton. W zależność od ich zawartości liście mięty wykazują silny, mentolowy smak i zapach, a czasami dają uczucie „chłodu”. Napar z liści mięty ma działanie rozkurczowe przy zaburzeniach żołądkowych i jelitowych. Skuteczny jest przy takich dolegliwościach jak uczucie pełności, wzdęcia, biegunki. Mięta dodawana jest do mieszanek herbacianych i ziołowych ze względu na swoje korzystne właściwości oraz jako dodatek poprawiający smak.

Warto skomponować w domu własną mieszankę herbacianą, wykorzystując swoje ulubione surowce. Na pewno będzie to ciekawa odmiana dla tradycyjnej czarnej herbaty.

mgr inż. Paulina Tortyna
Dietetyk

Przeczytaj także: Smak zdrowia – owoce czarnej porzeczki