Tokoferol, czyli witamina płodności

Autor: Monika Hajduk

Tokoferol, potocznie zwany witaminą E, pozwala zmniejszyć ryzyko rozwoju raka, zaćmy, choroby niedokrwiennej serca i chorób infekcyjnych. Ponadto ważny jest w okresie ciąży, laktacji, a także dla kobiet, które dopiero planują urodzenie dziecka.

Już w 1922 roku H.M. Evans i K.S. Bishop odkryli, że witamina E jest niezbędna dla zachowania płodności. W latach późniejszych naukowcy zauważyli także zależność pomiędzy małą masą urodzeniową dziecka a niskim stężeniem tej witaminy we krwi pępowinowej. Odnotowali także fakt, że potomstwo samic zwierząt laboratoryjnych, którym w okresie ciąży podawano witaminę E, rzadziej rodziło się z wadami wrodzonymi niż to, którym tej witaminy nie podawano. Prawdopodobnie podobnego działania można spodziewać się u ludzi.

W przypadku niedostatku w organizmie witaminy E, w ścianach tętnic gromadzi się więcej cholesterolu, co sprzyja rozwojowi miażdżycy. Ponadto w stanach niedoborowych mogą pojawiać się zaburzenia snu, oddychania, nadwrażliwość czy retinopatia. Do najczęstszych przyczyn dużych niedoborów tokoferolu w organizmie należy wcześniactwo oraz zaburzenia wchłaniania tłuszczów (np. w chorobie trzewnej czy mukowiscydozie). Tłumaczy to duże zagrożenie retinopatią u dzieci urodzonych przed czasem.

U dorosłych kobiet zalecane jest spożycie 8 mg witaminy E na dobę. Natomiast kobiety w ciąży powinny zwiększyć jej podaż do 10mg, karmiące – do 11 mg/dobę.

Najwięcej witaminy E w przeliczeniu na 100g produktu zawierają:

• olej słonecznikowy – 47 mg
• orzechy laskowe – 39 mg
• olej rzepakowy – 27 mg
• migdały – 24 mg
• olej sojowy – 13 mg
• masło roślinne i margaryny – ok. 12 mg
• olej arachidowy – 10 mg
• żółtka jaj – 2,15 mg
• kapusta biała – 2 mg
• szpinak – 1,9 mg
• szparagi – 1,8 mg

Aby straty witaminy E podczas przechowywania i przygotowywania żywności były jak najmniejsze należy ograniczać dostęp tlenu do produktów w nią bogatych. Witamina E najbardziej wrażliwa jest na promieniowanie ultrafioletowe oraz tlen. Witamina ta należy także do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Do jego wchłaniania potrzebna jest zatem niewielka ilość tłuszczu. Dieta obfita w alkohol, otręby pszenne i pektyny hamuje wchłanianie witaminy E. Obniżenie jej stężenia w organizmie może powodować także przyjmowanie dużych dawek witaminy A.

mgr Monika Hajduk
Dietetyk

Przeczytaj także: Pełnowartościowe śniadanie w diecie młodych i przyszłych mam