Dieta w niewydolności nerek
Szacuje się, że 4 miliony Polaków cierpi na przewlekłą niewydolność nerek. Te dane mogą być zaniżone, gdyż choroba często występuje w postaci utajonej. W procesie leczenia niezwykle istotna jest prawidłowa dieta.
Kiedy pojawiają się problemy z nerkami i jak dieta może wspomóc chorego w powrocie do dobrego samopoczucia?
Nerki są swoistym filtrem - o niewydolności nerek mówimy wtedy, gdy nerki tracą zdolność do oczyszczania organizmu z toksyn. Pojawiają się wówczas problemy z wydalaniem wody, ale przede wszystkim zaburzony zostaje proces wydalania z organizmu nadwyżek fosforu, sodu i potasu co wpływa na zachwianie równowago kwasowo-zasadowej. Pojawia się zmęczenie, osłabienie, drażliwość, problemy z koncentracją. Może utrzymywać się obrzęk w okolicach twarzy, rąk i nóg. Opuchnięciom może towarzyszyć odrętwienie.
Ostra niewydolność nerek ma charakter nagły. Przyczyną jest wówczas niedostateczne ukrwienie nerek, choroby kłębuszków czy zaburzenia wydalania moczu. Jest to stan odwracalny wymagający leczenia farmakologicznego i wsparcia odpowiednimi zmianami w diecie i trybie życia. Natomiast przewlekła niewydolność nerek rozwija się niepostrzeżenie przez dłuższy czas i jest wynikiem chronicznych chorób nerek lub przewlekłych chorób całego organizmu. Stan początkowo bezobjawowy, w konsekwencji prowadzi do trwałego i nieodwracalnego uszkodzenia kłębuszków nerkowych wymagającego specjalistycznego leczenia.
W przypadku ostrej niewydolności nerek celem leczenia jest przywrócenie funkcji nerek, w przewlekłej niewydolności - spowolnienie nieuchronnych zmian degradacyjnych. Podstawą leczenia jest farmakologia, kontrola ciśnienia tętniczego, leczenie zakażeń, niedokrwistości i zaburzeń gospodarki wapniowej i fosforanowej. Jednak kolosalne znaczenie ma odpowiednia dieta.
Dieta w chorobach nerek powinna być przede wszystkim niskobiałkowa. Maksymalna eliminacja białka ma odciążyć osłabione nerki. Energia niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu powinna pochodzić z wielonasyconych tłuszczów pochodzących z produktów roślinnych i węglowodanów, których głównym źródłem powinny być produkty zbożowe.
Z diety należy wykluczyć mięso, wędliny, sery, jaja, ograniczyć mleko oraz produkty bogate w potas i fosfor. Dodatkowo jadłospis powinien być okrojony z soli - sód wzmaga opuchnięcia i negatywnie wpływa na ciśnienie tętnicze Należy unikać soli, konserw, kiszonek, produktów wędzonych oraz przypraw z dodatkiem soli. W zależności od skali obrzęków może pojawić się konieczność ograniczenia spożycia płynów.
Przede wszystkim dieta w chorobach nerek powinna być ustalana indywidualnie przez dietetyka w oparciu o aktualne badania i ewentualne wcześniejsze zalecenia lekarza prowadzącego. Prawidłowo ustalona dieta może pomóc w powrocie do zdrowia w przypadku ostrej niewydolności nerek lub w przypadku przewlekłej niewydolności - umożliwi choremu spokojne funkcjonowanie i odwlecze w czasie drastyczne formy leczenia.
Alina Olczak
Dietetyk
Przeczytaj także: 4 fakty o orkiszu