Owoce morza
Autor: Edyta Kuzara
Owoce morza są to mięczaki i skorupiaki spożywane przez ludzi w formie surowej lub po obróbce termicznej. Najbardziej popularnymi skorupiakami są: homary, langusty, kraby oraz krewetki, natomiast mięczakami - małże tj. ostrygi, przegrzebki, sercówki. Do owoców morza zalicza się również ślimaki i głowonogi np. mątwy, kałamarnice i ośmiornice.
Owoce morza należy kupować wyłącznie ze sprawdzonego źródła, gdyż mają zdolność do akumulowania wszelkich zanieczyszczeń, występujących w akwenach wodnych. Najbezpieczniejsze są mięczaki i skorupiaki hodowane w specjalistycznych gospodarstwach. Owoce morza przed zjedzeniem lub dalszą obróbką należy dokładnie wyszorować i wypłukać w czystej wodzie. Ulegają bardzo szybko zepsuciu, w związku z tym najlepiej jest je spożyć jeszcze w dniu zakupu. Można je ewentualnie przechowywać, ale tylko przez dwa dni w temperaturze 0-5 °C, po czym należy je poddać obróbce termicznej. Jeżeli owoce morza są bardzo świeże można je także zamrażać i przechowywać przez okres do 2 miesięcy.
Gdy sami chcemy przygotować owoce morza do spożycia musimy pamiętać, aby ostrygi i małże kupować świeże, a krewetki w formie mrożonej (świeże lub ugotowane). Mięczakami przed zakupem warto potrząsnąć - nie powinno być w nich wody, a połówki ich muszli powinny być szczelnie zamknięte. W przypadku dużych krewetek wyjmujemy mięso z chitynowej skorupy, usuwając czarne gorzkie żyłki. Mrożone owoce morza najlepiej ugotować, usmażyć lub poddusić. Najbardziej wykwintne dania przygotowuje się z mięsa homara i langusty, które bywają często składnikiem wyrafinowanych sałatek. Można je podawać z sokiem z cytryny, majonezem lub w formie podsmażonej i przyprawionej ziołami. W klasyfikacji krewetek główną rolę odgrywa ich wielkość – im większe tym więcej kosztują. Krewetki bałtyckie mają 7-9 cm, a po złowieniu są zwykle gotowane jeszcze na statku rybackim. Krewetki olbrzymie osiągają natomiast długość aż do 20 cm i najczęściej podawane są w formie grillowanej lub smażonej.
Wartość odżywcza owoców morza
Owoce morza zawierają przeciętnie około 20% pełnowartościowego białka, które jest wysokoprzyswajalne oraz lekkostrawne. Jedna z jego składowych tj. albumina może wywoływać objawy uczulenia u alergików. Tłuszcz stanowi w owocach morza około 2%, w tym w dużej mierze są to cenne kwasy tłuszczowe omega-3, które wykazują szczególne działanie prozdrowotne w stosunku do układu krwionośnego. Nienasycone kwasy tłuszczowe mogą pomóc w zapobieganiu miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca oraz nadciśnieniu tętniczemu. Są podstawowym składnikiem błon komórkowych w mózgu oraz w siatkówce oka. Owoce morza zawierają niewielką ilość węglowodanów – około 1%, natomiast resztę stanowi woda.
Mieszkańcy morza obfitują w takie składniki odżywcze jak: wapń, magnez, cynk i jod. Są także bardzo dobrym źródłem selenu, składnika współdziałającego z witaminą E w zapewnieniu płodności oraz prawidłowego rozwoju. Selen, jako silny antyoksydant, obniża ryzyko zachorowania na nowotwory, głównie poprzez neutralizację destrukcyjnej działalności wolnych rodników. Ponadto wykazuje zdolność do wiązania toksycznych metali - rtęci i kadmu, dzięki czemu związki te są łatwiej usuwane z organizmu.
Owoce morza są dobrym źródłem witaminy D, E, B6, B12 oraz niacyny. Obecny w tych produktach wapń jest lepiej przyswajalny dzięki zawartości witaminy D. Składniki te współdziałają ze sobą, sprzyjając mineralizacji kości i zębów. Zawarte w owocach morza żelazo, miedź oraz duże ilości witaminy B12 uczestniczą w wytwarzaniu czerwonych krwinek. W związku z tym warto, aby owoce morza znalazły się w jadłospisie wegetarian. Antyoksydanty takie jak: selen i witamina E, a także cynk pomagają zwiększyć odporność immunologiczną organizmu.
Owoce morza charakteryzują się wysoką zawartością astaksantyny, związku należącego do karotenoidów. Nadaje ona czerwone zabarwienie mieszkańcom mórz, chroniąc przed ultrafioletem. Astaksantyna wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne oraz przeciwzapalne.
Uwaga!
Nieświeżymi owocami morza bardzo łatwo jest się zatruć, czemu towarzyszą objawy ze strony układu pokarmowego albo nerwowego. Należy pamiętać, że owoce morza, jako naturalne filtratory środowiska mogą być zanieczyszczone toksynami, pasożytami oraz metalami ciężkimi. W związku z tym nie zaleca się ich spożywania przez kobiety w ciąży i karmiące, a także dzieci. Ponadto składniki białek owoców morza często bywają przyczyną reakcji alergicznej organizmu. Osoby cierpiące na dnę moczanową także nie powinny włączać tych produktów do swojego jadłospisu, gdyż zawierają puryny tj. związki podwyższające poziom kwasu moczowego we krwi. Owoce morza zwykle gotuje się w osolonej wodzie, w związku z tym ilość frutti di mare powinny ograniczyć także osoby cierpiące na nadciśnienie.
Przepis:
Fantazyjna sałatka tortellini +krewetki
Składniki:
1 opakowanie tortellini
100 g sera żółtego Gouda
2 pomidory
1 puszka lub ½ puszki kukurydzy konserwowej
4-5 korniszonów
½ czerwonej papryki
1 łyżeczka musztardy (w wersji ostrzejszej należy dodać – sarepskiej lub rosyjskiej)
2-3 łyżki jogurtu naturalnego
1 łyżka oliwy z oliwek
2-3 ząbki czosnku
½ cebuli
zioła prowansalskie
Krewetki oraz tortellini należy ugotować zgodnie ze wskazówkami podanymi na opakowaniach tych produktów. Ser żółty należy pokroić w kostkę lub zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Cebulę należy drobno posiekać. Korniszony oraz paprykę należy pokroić w drobną kostkę, natomiast pomidory w ósemki lub w większą kostkę. Sos należy przygotować poprzez zmieszanie musztardy, jogurtu naturalnego, oliwy z oliwek oraz zmiażdżonych ząbków czosnku. Wszystkie warzywa (także kukurydzę konserwową) i ser należy połączyć z tortellini oraz krewetkami, następnie polać sosem i obficie posypać ziołami prowansalskimi. Sałatkę należy dokładnie wymieszać.
Smacznego !!!
mgr inż. Edyta Kuzara
Dietetyk
Przeczytaj także: Śniadanie na dobry początek dnia
<
