Spożycie żelaza a ciąża
Autor: Sylwia Durzyńska
Ciąża to okres w którym wzrasta zapotrzebowanie na wiele składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego jej przebiegu, a także rozwoju dziecka. Żelazo jest jednym ze składników mineralnych, który w czasie ciąży musi być dostarczany w znacznie zwiększonych ilościach. Dla zobrazowania zapotrzebowanie kobiety w wieku 20 lat na żelazo wynosi 18 mg/dobę, zaś kobiety w ciąży w tym samym wieku jest prawie o 10 mg większe i wynosi 27 mg/dobę. Konieczność zwiększonej podaży związana jest ze wzrostem masy hemoglobiny czy pokryciem zapotrzebowania tkanek płodu. Prawidłowa podaż tego pierwiastka w okresie ciąży jest ważna chociażby z tego względu, iż u wielu kobiet niedobory występują w okresie przedkoncepcyjnym, a co za tym idzie jego deficyt w okresie ciąży będzie szybszy.
Niedobór żelaza może przyczynić się do powstania niedokrwistości, zaburzeń układu immunologicznego, a także syntezy DNA. Powszechność niedoborów tego pierwiastka wynika z faktu, iż duża część żywności zawiera słabo przyswajalne formy żelaza. W tym miejscu warto również wspomnieć, iż żelazo dzielimy na hemowe ( pochodzące głównie z produktów zwierzęcych), a także niehemowe ( pochodzące z produktów roślinnych), przy czym pierwszy rodzaj charakteryzuje się większą przyswajalnością.
Aby dostarczyć odpowiednią ilość żelaza ważne jest nie tylko spożywanie produktów bogatych w ten składnik, ale także komponowanie posiłków tak, aby jego przyswajalność była największa. Do produktów bogatych w żelazo hemowe zaliczamy podroby, w tym szczególnie wątrobę czy nerki, mięso, drób i ryby. W żelazo niehemowe bogate są zaś takie produkty jak pieczywo pełnoziarniste, grube kasze czy otręby, zielone warzywa i buraki.
W celu zwiększenia przyswajalności żelaza ważne jest komponowanie posiłków tak, aby zawierały one źródło zarówno żelaza hemowego jak i niehemowego. Dla przykładu mogą to być kanapki z ciemnego pieczywa z wędliną drobiową i jajkiem oraz sałatą, bądź zupa z soczewicy z dodatkiem mięsa z piersi kurczaka. Zwiększona biodostępność żelaza następuje również na skutek spożywania produktów bogatych w żelazo wraz z produktami bogatymi w witaminę C, np. papryką, owocami cytrusowymi czy czarną porzeczką.
Warto również pamiętać, iż istnieją w żywności substancje, które ograniczają przyswajalność żelaza. Należą do nich składniki kawy, herbaty czy kakao. Również spożywanie jednocześnie produktów bogatych w wapń, tj. produktów mlecznych, a także produktów wzbogaconych w ten składnik może utrudniać jego przyswajanie.
Sylwia Durzyńska
Dietetyk
Przeczytaj także: Żywienie, a najczęstsze dolegliwości ciężarnych
