5 najczęściej popełnianych błędów w żywieniu dzieci
Autor: Karolina Growiec
1. Wybór nieodpowiednich produktów
CHLEB
Zwróć uwagę na skład pieczywa – wiele produktów, pozornie pełnoziarnistych swój piękny brązowy kolor zawdzięcza dodanym barwnikom takim jak karmel czy słód jęczmienny/ pszenny, które w chlebie są zbędne. Do innych, zbędnych składników zalicza się:
- sztuczny miód
- glukozę – niepotrzebne zwiększanie kalorii
- dioctan sodu – często jako składnik pieczywa tostowego, przedłuża świeżość chleba
- E220 (dwutlenek siarki) – zapobiega rozwojowi pleśni
- E330 (kwas cytrynowy) – regulator kwasowości
- mąka sojowa – stosowana jako polepszacz
- E200-E203 (kwas sorbinowoly i sorbiniany) – dodawane w celu przedłużenie trwałości
- E339-34 (fosforany wapnia) – regulatory kwasowości
W chlebie można znaleźć także:
- tłuszcz – zwiększa trwałość i objętość, wpływa na smak i aromat chleba
- mleko i przetwory mleczne – zwiększą wartość odżywczą w pełnowartościowe białko
Prawdziwy, pełnoziarnisty chleb, bez zbędnych dodatków ma kolor szaro-brązowy i nie prezentuje się tak ładnie, jak te zabarwione. Różnica jest także między chlebem pełnoziarnistym a wieloziarnistym. Ten drugi to po prostu chleb z różnych mąk, posypany na wierzchu ziarnami. Skład chleba powinien być jak najkrótszy. Idealny chleb powinien zawierać jedynie mąkę, drożdże (lub zakwas), sól oraz wodę. Dodatkowo, im cięższy chleb, tym jest lepszej jakości. Przepis na chleb graham znajdziecie tutaj: https://www.przepisy-dla-dzieci.pl/przepisy/dzieci/1%2c5-3-lat/chleb-pszenny-pe%C5%82noziarnisty-chleb-graham/F8B9MOEQZCAHYB8
CUKIER I SŁODYCZE
Nadmiar spożycia cukru i słodyczy prowadzi do nadwagi i otyłości, a tym z kolei współtowarzyszą inne choroby takie jak cukrzyca typu 2., nadciśnienie, choroby serca. Spożywanie zbyt dużej ilości cukru w dzieciństwie może rzutować na rozwój chorób w życiu dorosłym. Batoniki, soki i napoje gazowane poza kaloriami nie wnoszą nic wartościowego do diety. Dają uczucie sytości tylko na krótką chwilę.
Nie oznacza to całkowitego wykluczenia słodyczy z diety. Najlepszym rozwiązaniem jest przygotowanie zdrowych słodkich przekąsek samemu – sałatek owocowych, smoothie i koktajli, pełnoziarnistych ciast czy domowych lodów. Jednak jak wszędzie – ważny jest umiar i niezalecane jest opychanie się nawet zdrowszymi wersjami słodyczy.
MLEKO I JEGO PRZETWORY
Według zaleceń Instytutu Żywności i Żywienia, dzieci i młodzież w wieku 4-18 lat powinny spożywać co najmniej 3-4 szklanki mleka w ciągu dnia. Nie musi być ono w czystej postaci. Porcję mleka można podać w formie koktajlu, budyniu, owsianki czy kakao. Mleko można zastąpić równoważną ilością jogurtu, kefiru lub maślanki. Częściowo, zamiast mleka można podać półtłusty twaróg czy żółty ser.
W przypadku jogurtów wybieraj te bez dodatku cukru i mąki. Uważnie czytaj etykiety, ponieważ nawet jogurt naturalny może być dosładzany czy zagęszczany. Jeśli chcesz podać dziecku jogurt smakowy, to najlepszym wyborem będzie wymieszanie jogurtu naturalnego z przygotowanym dodatkiem – kawałkami owoców czy domowym musem owocowym.
Poniżej znajduje się przepis, zawierający 1,5 porcji z zalecanego dziennego spożycia mleka oraz stanowiący zdrową alternatywę dla niezdrowej przekąski, deseru czy podwieczorku.
Koktajl bananowo-kakaowy z orzechami arachidowymi
Składniki na 1 dużą szklankę
- jogurt naturalny 330g (1 opakowanie)
- banan – 1 szt
- kakao – 1 łyżeczka
- orzechy arachidowe – 1 łyżka
Sposób przygotowania:
1. Banana obierz ze skórki.
2. Wszystkie składniki umieść w naczyniu i zblenduj na gładką masę.
3. Przelej do szklanki.
4. Najlepiej smakuje schłodzony.
2. Nadmierna lub zbyt niska wartość energetyczna diety
Nawet zdrowe produkty, w nadmiernej, niekontrolowanej ilości mogą przyczyniać się do wystąpienia nadwagi. Łatwo przekroczyć wartość energetyczną diety podając dziecku żywność wysoce przetworzoną, pełną cukru i jedzenia typu fast-food, jednocześnie doprowadzając do niedoborów w organizmie. Dlatego warto orientować się, ile mniej więcej wynosi zapotrzebowanie na energię i składniki odżywcze naszego dziecka. Dzieci w wieku 1-6 lat o umiarkowanej aktywności fizycznej powinny spożywać od ok. 1000 kcal w 1 roku życia do 1400 kcal w 6 roku życia, a po 10 roku życia, wartości te wzrastają powyżej 2000 kcal a w niektórych przypadkach nawet powyżej 3000 kcal na dobę.
Posiłki powinny być spożywane regularnie, co 3-4 godziny, mniej więcej o tej samej porze. Warto zwrócić uwagę, ile z dziennego zapotrzebowania pokrywają posiłki przedszkolne oraz szkolne. W przypadku przedszkoli, u dzieci jedzących II śniadanie, obiad oraz podwieczorek w placówce powinno zostać pokryte ok. 70-75% zapotrzebowania, z czego wynika, iż w domu powinniśmy uzupełnić brakujące posiłki (śniadanie i kolację) tak, by pokryć 100% zapotrzebowania na energię.
3. Nieodpowiednie zasady w zakresie odżywiania
Błędami popełnianymi podczas żywienia dzieci są także nieodpowiednie praktyki przy posiłkach, takie jak:
- nagradzanie dziecka jedzeniem
- proponowanie jedzenia jako pocieszenia
- stawianie warunków („jak zjedz to dostaniesz deser”, „jak zjesz to będziesz mógł się bawić”)
- oglądanie telewizji podczas jedzenia, zabawy w trakcie posiłku
- wywieranie presji i wmuszanie jedzenia
4. Brak urozmaicenia posiłków
Nawet ulubiona potrawa po pewnym czasie może przestać smakować. Brak urozmaicenia może powodować wystąpienie niedoborów w organizmie dziecka. A co w przypadku, gdy dziecko nie chce jeść nic innego poza kilkoma produktami? Musisz uzbroić się w cierpliwość i proponować, proponować, proponować. Nie zmuszaj – proponuj. Może pierwszego dnia brukselka będzie „fuj” - ale po 45 propozycji dziecko zacznie się nią zajadać? Zachwalaj smak innych produktów, wybierz się z dzieckiem na zakupy i razem wybierzcie warzywa czy owoce do wspólnego posiłku, zaangażuj dziecko w przygotowanie obiadu, opowiedz o nowym produkcie. Ale nie naciskaj – presja może przynieść odwrotny skutek niż ten, którego oczekujesz.
5. Nadmiar soli
Zapotrzebowanie na sól u mały dzieci wynosi zaledwie 1,9g soli na dobę, a dzieci przedszkolnych 3g (½ łyżeczki od herbaty!). Do spożytej w ciągu dnia soli zalicza się także tą, naturalnie występującą w produktach oraz tą w produktach gotowych, jak np. chleb. Dzieci nie odczuwają potrzeby dosalania potraw, dlatego przygotowując posiłek – odłóż dziecku porcję bez soli. Dla podkreślenia smaku stosuj zioła i inne przyprawy.
lic. Karolina Growiec
Dietetyk
