Alergia na białko mleka krowiego
Autor: Karolina Macała
W dzisiejszych czasach coraz częściej zapadamy na różnorodne alergie, a tendencja ta dotyczy również dzieci. Stan ten tłumaczony jest różnymi mechanizmami. Jedną z teorii jest teoria zbyt czystego środowiska wokół nas, przez co układ odpornościowy nie uczy się prawidłowo oceniać, który patogen jest szkodliwy a który powinien być tolerowany. Efektem nadmiernej reakcji na nieszkodliwe białka jest właśnie powstanie reakcji alergicznej.
Kolejnym aspektem nasilającym występowanie alergii jest zanieczyszczenie środowiska. Naturalne alergeny ulegają dodatkowemu połączeniu z zanieczyszczeniami i stają się jeszcze bardziej alergenne. Oczywiście do etiopatogenezy alergii można również dołączyć skłonność warunkowaną genetycznie czyli tzw. atopię – nadprodukcję przeciwciał odpowiedzialnych za procesy alergiczne co stawia obciążoną genetycznie osobę w grupie ryzyka zachorowania. Bez względu jednak na przyczynę wystąpienia alergii jej leczenie polega w głównej mierze na unikaniu alergenu co w niektórych przypadkach może wydawać się trudne – szczególnie u dzieci.
U dzieci najczęściej występują alergie pokarmowe a wśród nich alergia na białka mleka krowiego, z którą rodzice bardzo często muszą się zmagać już od wczesnych miesięcy życia niemowlęcia. Postępowanie w takim przypadku jest bardzo ważne i przy dobrym wsparciu żywieniowym może stać się łatwiejsze zarówno dla mamy jak i dziecka. Ważne jest by nie lekceważyć nawet niewielkich objawów alergii ponieważ wraz z wzrostem malucha mogą zacząć pojawiać się kolejne objawy alergii tzw. marsz alergiczny. Przy prawidłowym postępowaniu większość dzieci wyrasta z alergii pokarmowej i możliwy staje się powrót przynajmniej do części produktów wcześniej nietolerowanych.
Po pierwsze według najnowszych wytycznych warto zwrócić uwagę na to, że istnieją różne ścieżki postępowania w przypadku karmienia dziecka piersią i w przypadku karmienia mieszankami sztucznymi. Pierwszym błędem jest natychmiastowe odrzucenie karmienia naturalnego przez mamy w przypadku zdiagnozowania alergii na białka mleka krowiego u dziecka. Pamiętając o tym jak wielkie znaczenie ma karmienie piersią dla rozwoju malucha decyzja o wprowadzeniu mieszanki powinna być podjęta jedynie w przypadku niepowodzenia innych metod lub występowania bardzo ciężkich objawów u dziecka. Prawidłowe postępowania w przypadku zdiagnozowania alergii na białko mleka krowiego u dziecka karmionego piersią powinno obejmować na początku próbę diety eliminacyjnej u mamy. Z diety mamy muszą zostać wykluczone wszystkie produkty mleczne lub zawierające mleko w składzie a ze względu na obniżoną podaż wapnia w takiej diecie eliminacyjnej powinny być równocześnie wprowadzone suplementy wapnia u mamy. Dobrze prowadzona dieta mamy pozwoli wyeliminować objawy u dziecka i jedynie w przypadku braku efektu lub bardzo ciężkich objawów wprowadza się mieszanki sztuczne monomeryczne – zawierające białko w formie aminokwasów.
W przypadku dzieci karmionych sztucznie pierwszym krokiem w leczeniu alergii jest wprowadzenie mieszanki o wysokim stopniu hydrolizy białka, w której białka rozłożone są na małe części. Dopiero gdy takie postępowanie nie skutkuje wprowadza się mieszanki monomeryczne. Co pewien czas np. co kilka miesięcy prowadzona być powinna próba odstąpienia od diety eliminacyjnej mamy lub mieszanki monomerycznej w celu oceniania czy alergia nadal się utrzymuje. W przypadku mieszanek sztucznych w leczeniu alergii istnieje jeszcze możliwość zastosowania mieszanki na bazie soi. Należy jednak stosować ją nie wcześniej niż przed 6 miesiącem życia dziecka pamiętając o tym że soja sama w sobie również jest alergenem a dziecko ze skłonnością do alergii po pewnym czasie i na nią może się uczulić. Jednak nie ma jednoznacznej opinii fachowców co do trafności bądź szkodliwości wprowadzania mlek modyfikowanych sojowych.
Starsze dzieci z alergią na białko mleka krowiego powinny stosować dietę eliminacyjną ewentualnie wspieraną preparatami wapnia i witaminy D dla ochrony wzrastającego kośćca. Mleka modyfikowane podawane maluchowi powinny być o dużym stopniu hydrolizy a zastępowanie mleka krowiego mlekiem innego ssaka nie jest wskazane ze względu na możliwość wystąpienia alergii krzyżowej. Uczulenie krzyżowe występuje ze względu na to że białka każdego ssaka są w dużym stopniu podobne w budowie i mogą powodować objawy alergii.
Przestrzeganie powyższych zaleceni według aktualnego stanu wiedzy jest najlepszym sposobem leczenia alergii na białka mleka krowiego u dziecka. Przedstawione schematy postępowania przede wszystkim pokazują możliwość pozostania przy karmieniu naturalnym, które tak często zbyt wcześniej jest wykluczane. Dzięki temu dziecko mimo alergii może nadal korzystać z dobroczynnego składu mleka matki, które wspierając prawidłowy rozwój układu immunologicznego wspomaga łagodzenie objawów obecnej alergii i zapobiega powstawaniu kolejnych w przyszłości.
mgr Karolina Macała
Dietetyk
Przeczytaj także: Karmienie naturalne- najlepszy wybór
