Święta Wielkanocne, a alergia pokarmowa

Autor: Małgorzata Ptak

Niestety zwiększa się ilość osób cierpiących na wszelkiego rodzaju alergie i nietolerancje, w tym również pokarmowe. Oczywiście wpływ na to ma wiele czynników i trudno podać jedną przyczynę. W zależności od nasilenia objawów mniej lub bardziej konieczna jest eliminacja alergenu z pożywienia. Uczulać może wiele produktów spożywczych, czasem wiąże się to z wykluczenia z diety całych grup produktów również podczas świąt.

Święta Wielkanocne ściśle związane są z charakterystycznymi zwyczajami i potrawami. Mogą się one nieco różnić z zależności od regionu polski lecz większość z nas nie wyobraża sobie świąt bez żurku z jajkiem, jaj faszerowanych, bab czy mazurków. Oczywiście to tylko parę przykładów potraw jednak łączy je jeden składnik, a mianowicie jajko. W wielu religiach i kulturach jest to bardzo ważny symbol związany z nowym życiem. Nie tylko znajdziemy je w potrawach lecz również w wielu zwyczajach Świąt Wielkanocnych, mam tu na myśli pisanki wielkanocne czy dzielenie się jajkiem. Jest bogatym źródłem wielu substancji odżywczych jednak nie wszystkie osoby powinny je spożywać.

Rodzice dzieci oraz same osoby cierpiące na alergie muszą zwracać szczególną uwagę na skład potraw, jakie spożywają. Jaja występują w wielu potrawach i przetworzonych produktach, czasem stanowią podstawę, a czasem tylko jako dodatek. W przypadku silnych alergii konieczna jest całkowita eliminacja alergenu, niestety również podczas świąt. Należy się wystrzegać samych jaj jak i sosów, majonezów, zup, dań mącznych, ciast i wyrobów cukierniczych, mięs w panierce, kremów, lodów, pieczywa, a nawet słodyczy. Śledząc tradycyjne wielkanocne przepisy możemy zauważyć, że większość z nich jest niedozwolona w przypadku takiej alergii. Jednak tak jak w sałatce jarzynowej możemy pominąć jajko tak w zależności od potrawy możemy użyć zamiennika, którym może być banan, mąka, drożdże lub żelatyna, gdyż wszystkie produkty charakteryzują się właściwościami zagęszczającymi. W przypadku alergii na jaja trzeba również zwrócić uwagę na reakcje organizmu po spożyciu drobiu, gdyż może wystąpić niepożądana reakcja.

Często występują również alergie na gluten oraz mleko krowie. W pierwszym przypadku unikamy przede wszystkim produktów zbożowych pieczywa, płatków, makaronów, a także sosów, zup niektórych przypraw, ciast i wyrobów cukierniczych. Dieta bezglutenowa jest stosowana również w celiakii. W alergii białka mleka krowiego lub laktozy może być konieczne wykluczenie produktów mlecznych (jogurtów, serów, kefirów, maślanek, śmietan) nie tylko z mleka krowiego lecz również innych ssaków, a także może wystąpić uczulenie na mięso cielęce oraz wołowe.

W dzisiejszych alergie pokarmowe nie są już takim dużym problemem jak kiedyś. Na rynku jest dostępna bardzo duża gama produktów spożywczych, które mogą stanowić zamienniki powszechnie używanych produktów. Producenci na opakowaniu przedstawiają skład oraz mogące wystąpić alergeny lub ich brak, a świadomość ludzi jest coraz większa. Osoby z alergią nie musza już jadać tylko w domu przygotowane przez siebie potraw, gdyż w większości restauracji jest możliwość wybrania lub dostosowania potrawy do alergii. Jest również bardzo dużo łatwo dostępny przepisów na potrawy bez mleka, glutenu czy jaj.

Niektóre osoby również z wyboru unikają pewnych produktów spożywczych tworząc często bardzo ciekawe i smaczne potrawy. Należy jednak pamiętać, aby dieta była zróżnicowana oraz dostarczająca wszystkich niezbędnych składników odżywczych.

Poniżej przepis na proste ciasto jaglane bez najczęstszych alergenów (bez jaj, mleka oraz glutenu) w wersji przypominającej tradycyjnego sernika, bez pieczenia.

Przepis na okrągła blachę o średnicy 22cm.

Składniki:

Spód:

40g rodzynek lub daktyli
50g migdałów
30g płatków owsianych (uwaga, aby nie były zanieczyszczone glutenem)
4 łyżki masła orzechowego

Daktyle i rodzynki wcześniej namoczyć we wrzątku i odstawić. Po półgodziny odsączyć. Wszystko dokładnie zblendować na gładką masę, a następnie wyłożyć blachę i mocno docisnąć.

Masa jaglana:

180g kaszy jaglanej (uwaga, aby nie były zanieczyszczone glutenem)
2,5 szklanki mleka roślinne
2 łyżki miodu

Kaszę ugotować na mleku na małym ogniu. Dodać miód oraz resztę składników, a następnie zblendować i wyłożyć na spód ciasta.

Wierzch udekorować dowolnie.

Przepis można modyfikować w zależności od alergii, czy upodobań. W zamian mleka roślinnego można użyć mleka krowiego. Spód można wykonać z tradycyjnego ciasta kruchego, a masę jaglaną zamienić na masą serową.

lic. Małgorzata Ptak

Dietetyk