Żywienie dzieci z nietolerancją pokarmową na gluten

Autor: Aleksandra Kilen

Nietolerancja pokarmowa na gluten, czyli tak zwana celiakia, jest glutenozależną chorobą trzewną, dającą przeróżne, niespecyficzne objawy, co czyni ją niełatwą do rozpoznania. Dodatkowo może istnieć bezobjawowo, dlatego tym trudniej ją leczyć. Objawami celiakii objawowej mogą być: przewlekła biegunka, bóle brzucha, spadek masy ciała, wymioty, zaparcia, niedokrwistość z niedoboru żelaza, opóźnione dojrzewanie, tężyczka, osłabienie mięśniowe i inne. Objawy są wynikiem zmniejszonej powierzchni wchłaniania w jelicie cienkim, co w konsekwencji prowadzi do niedoborów składników odżywczych. Nieleczona choroba może powodować przeróżne skutki zdrowotne, takie jak: osteomalację, patologiczne złamania kości, celiakię oporną na leczenie oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Choroba jest rozpoznawana zarówno u dzieci jak i dorosłych, dwa razy częściej występuje u płci damskiej. Rozpoznanie celiakii następuje poprzez obserwację pacjenta oraz badania kliniczne.

U dzieci nietolerujących glutenu wprowadza się dietę tzw. bezglutenową. Gluten jest frakcją białek występującą w nasionach zbóż: w życie (dekalina), pszenicy(gliadyna) oraz jej odmianach: durum, orkisz, kamut, jęczmieniu (hordeina) i owsie (awenina).

Dieta bezglutenowa polega na wyłączeniu produktów wytworzonych z wyżej wymienionych zbóż oraz z ich dodatkiem. Niektórzy eksperci mówią o dopuszczeniu owsa, jednak w Polsce jest on uważany za źródło glutenu ze względu na możliwość zanieczyszczenia go innymi zbożami.
Gluten jest dodawany do wielu produktów ze względu na swoje właściwości (elastyczność, sprężystość, lepkość oraz plastyczność) poprawiające smak i jakość produktów. Można go znaleźć:

- w wędlinach, mięsie mielonym oraz innych przetworach mięsnych,
- w przetworach rybnych
- w produktach mlecznych (jogurty, sery, śmietana)
- w słodyczach (cukierkach, czekoladach, ciastka)
- w lodach
- w sosach, ketchupach, majonezach
- w przyprawach
- w koncentratach spożywczych
- w napojach (kawa rozpuszczalna zawierająca kawę zbożową)
- w suszonych owocach
- i innych

Ze względu na bogactwo produktów, których składnikiem jest gluten trudno jest przestrzegać diety. Dlatego jeśli Twoje dziecko ma stwierdzoną nietolerancje na gluten należy uważnie czytać etykiety i szukać znaczków na opakowaniach mówiących o braku tego składnika w produkcie (znak przekreślonego kłosa). Na niektórych opakowaniach brak jest informacji dotyczącej zawartości glutenu, mimo jego faktycznej obecności (wędliny, czekolady itp.).

Produkty bezglutenowe można coraz częściej kupić w specjalistycznych sklepach lub za pośrednictwem internetu. Ich smak jest nieco odmienny od tych produkowanych z mąki zawierającej gluten, co u niektórych osób powoduje niechęć do ich spożywania. Należy jednak podkreślić, że celiakia jest chorobą leczona wyłącznie za pomocą diety, której należy przestrzegać przez całe życie.

Szukaj produktów z tym znaczkiem:

Zapobieganie celiakii nie jest całkowicie zbadane. Uważa się, że wprowadzanie glutenu około 5 miesiąca życia dziecka korzystnie opóźnia i zmniejsza ryzyko powstawania choroby. Wytyczne żywieniowe mówią, że gluten należy wprowadzać do diety nie wcześniej niż w 4 miesiącu i nie później niż w 7. U niemowląt karmionych sztucznie gluten wprowadza się nie wcześniej niż w 5 i nie później niż w 6 miesiącu życia. Jak każdy nowy produkt, należy podawać go ostrożnie i stopniowo, kiedy dziecko jest jeszcze karmione piersią.

Aleksandra Kilen
Dietetyk medyczny

Tutaj Zamówisz Menu Bezglutenowe dla Dziecka na 30 dni

Przeczytaj także:
Żywienie dzieci zagrożonych alergią