Galaktozemia- jak ją ugryźć, czyli wszystko o diecie
Autor: Agnieszka Tokarz
Jest chorobą genetyczną, dziedziczoną w sposób autosomalnie recesywny. Objawia się brakiem możliwości przekształcania galaktozy - czyli cukru prostego wchodzącego w skład wszystkich produktów mlecznych - w glukozę. Gromadzący się na skutek istnienia tego bloku metabolicznego galaktozo-1-fosforan wywiera silne działanie toksyczne, szczególnie na ośrodkowy układ nerwowy. Zaburza też liczne procesy metaboliczne, uszkadza komórki wątrobowe i kanaliki nerkowe. Leczenie galaktozemii polega na ścisłym przestrzeganiu diety z wyłączeniem cukru prostego galaktozy. Objawy tego schorzenia mogą wystąpić nawet w kilka godzin po pierwszym karmieniu. Ze strony noworodka będą manifestować się wymiotami i brakiem przyrostu masy ciała. Ponadto w badaniu fizykalnym rozpoznajemy powiększoną wątrobę i śledzionę, skóra z powodu pojawiającej się żółtaczki nabiera żółtej barwy, często objawami są również skaza krwotoczna i zaćma. W badaniu morfologicznym krwi stwierdza się podwyższony poziom galaktozy, a glukoza ulega znacznemu obniżeniu. Leczenie polega na całkowitym wykluczeniu z diety galaktozy, ale też dwucukru laktozy, która w trakcie trawienia rozkładana jest właśnie na galaktozę i na glukozę. Na czym polega taka dieta?
Kilka zasad dotyczących diety:
1. Pamiętamy o wyłączeniu z diety wszystkich produktów zawierających mleko krowie, ale także tych, które od niego pochodzą jak (sery żółte, twarogi, jogurty, kefiry, maślanki, śmietany, masło, serwatka, kazeina, laktoglobulina i laktoalbumina).
2. Objawy pojawiają się również po spożyciu mięsa wołowego i cielęciny.
3. Dobrym rozwiązaniem może okazać się zastępowanie mleka hydrolizatami białkowymi lub preparatami sojowymi.
Na co zwrócić uwagę?
Pieczywo i produkty zbożowe
Zalecane: pieczywo włoskie, francuskie, bagietki, tosty francuskie bez dodatku mleka, solanki, krakersy, kasze i wyroby mączne bez dodatku mleka
Przeciwwskazane: pieczywo i kasze z dodatkiem mleka jak słodkie bułeczki śniadaniowe, wafle, pączki, naleśniki, bułeczki maślane, hamburgery
Tłuszcze
Zalecane: oleje roślinne, masła roślinne bez dodatku mleka, kazeiny, serwatki, margaryny bezmleczne, majonezy
Przeciwwskazane: masło, margaryna z dodatkiem masła, śmietana, sosy sałatkowe z mlekiem, jogurtem lub kefirem
Napoje
Zalecane: kawa, herbata, kakao bez dodatku mleka ,soki owocowe, napoje gazowane, śmietanki bezmleczne
Przeciwwskazane: mleko, jogurty, kefiry, maślanki, czekolada do picia, koktajle mleczne
Desery
Zalecane: owoce, sorbety (lody bez mleka), ciasta bez masła, ciasteczka bezmleczne, tapioka, domowe budynie ze skrobi kukurydzianej, kisiele owocowe, galaretki, chlebek świętojański
Przeciwwskazane: lody z mleka czy śmietanki, wszystkie ciasta i ciasteczka produkowane z mlekiem, masłem, budynie na mleku, budynie instant, kremy
Słodycze
Zalecane: miód, dżemy ,marmolady, cukierki, owoce suszone, kandyzowane- uwaga na próchnicę!
Przeciwwskazane: cukierki z dodatkiem mleka (krówki), czekolady, karmelki
Inne
Zalecane: chrupki kukurydziane, popcorn, pikle, frytki, domowe chipsy ziemniaczane, oliwki, masło orzechowe, musztarda, sól, pieprz, przyprawy, ketchup, przyprawy korzenne
Przeciwwskazane: pizza, niektóre sztuczne słodziki
Agnieszka Tokarz
Dietetyk
Przeczytaj także: Antybiotyki podawaj z głową
