Jakie mleko wybrać dla trzylatka?
Autor: Beata Smulska
Od mamy, modyfikowane, zwykłe... Rodzaj mleka, jakie dostaje dziecko, zależy od jego wieku, stanu zdrowia i decyzji rodziców. Mleko to podstawa diety niemowlęcia. A i później nie może go zabraknąć w diecie dziecka. Mleko i jego przetwory są bowiem najlepszymi źródłami łatwo przyswajalnego wapnia, niezwykle potrzebnego szybko rozwijającemu się organizmowi małego człowieka. Mleko to też doskonałe źródło białka, witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E) oraz witaminy z grupy B. Białko to podstawowy budulec organizmu. Zapewnia dobry stan mięśni, skóry i włosów. Wapń jest niezbędnym budulcem silnych kości i zębów, wspomaga pracę układu nerwowego, reguluje pracę mięśni. Witamina A zwiększa odporność organizmu, wspomaga procesy widzenia, wpływa na stan skóry i naskórka. Witamina D wspomaga proces budowy kości, zapewnia właściwe wykorzystanie wapnia w organizmie. Witamina B2 pełni ważne funkcje w procesach przemiany energii, białka i tłuszczu.
Mleko zawiera też inne mikroelementy jak fosfor, potas, sód i magnez. Mleko jest więc niezwykle cennym składnikiem diety dziecka, nie tylko noworodka, czy niemowlęcia, ale też dziecka starszego, trzyletniego.
Jakie więc mleko wybrać?
Przedszkolaki i dzieci w wieku szkolnym wciąż potrzebują dużych dawek wapnia niezbędnego do budowy mocnych kości. Zdaniem pediatrów dziecko powinno wypijać 2-3 szklanki mleka dziennie, najlepiej UHT lub pasteryzowanego. Oba rodzaje są czyste mikrobiologicznie, wolne od wirusów i bakterii.
Mleko UHT otrzymuje się przez ogrzanie na kilka sekund surowego mleka do temperatury 135-150°C i natychmiastowe ochłodzenie do 20°C. Takie postępowanie niszczy wszelkie znajdujące się w nim mikroorganizmy. Sterylnie czyste mleko przechowuje się w szczelnie zamkniętych opakowaniach, dlatego tak długo zachowuje smak i wartości odżywcze. Mleko pasteryzowane otrzymuje się przez podgrzewanie (zwykle przez kilkanaście sekund) surowego mleka do temperatury 60-100°C, co powoduje zniszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych. Mleko to ma kilkudniowy termin przydatności do spożycia i trzeba je przechowywać w lodówce.
Dzieci trzyletnie powinny pić mleko krowie o zawartości tłuszczu 1,5 lub 2%. nie powinny pić mleka chudszego, 0,5 czy nawet 0% tłuszczu, gdyż takie mleko, pozbawione tłuszczu, pozbawione jest też witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, czyli jest mało wartościowe. Z kolei mleko bardziej tłuste, 3,2% tłuszczu, mogłoby być dla małych brzuszków zbyt ciężkostrawne.
Nie należy też podawać trzylatkom mleka modyfikowanego, przeznaczonego dla młodszych dzieci. Mleka modyfikowane oznaczone cyframi 1 lub 2, a także 3 (typu junior) nie powinny być posiłkiem starszego dziecka. Ich skład oraz wartość kaloryczna są dostosowane do potrzeb i aktywności niemowlęcia. Nie nadają się dla dziecka, które w zasadzie jest cały dzień w ruchu, często z rówieśnikami w przedszkolu, potrzebuje zupełnie innego zestawu kalorii i składników odżywczych niż niemowlę czy dziecko roczne.
Dzieci, które są uczulone na mleko mrowie czy mają skazę białkową, mogą pić mleko z innych źródeł, np. mleko sojowe, kozie, ryżowe. Mleko kozie, choć popularnością nie dorównuje mleku od krowy, jest znacznie od niego zdrowsze. Zawiera szereg cennych witamin, a specjaliści z Uniwersytetu w Granadzie uznali kozie mleko za żywność funkcjonalną, czyli taką, która ma korzystny wpływ przynajmniej na jedną z funkcji organizmu i zmniejsza ryzyko chorób. Niektórzy lekarze zalecają je małym dzieciom jako alternatywę dla mleka krowiego, na które wiele maluchów ma uczulenie. Chodzi o kazeinę, czyli najważniejsze białko mleka, które zawiera czynnik alergiczny – a mleko od krowy jest w nie bogate. Niestety trzeba też pamiętać, że również mleko kozie może uczulać, dlatego zanim podamy je dziecku, skonsultujmy się z lekarzem. Ulga u malucha po podaniu mu mleko koziego może być bowiem jedynie tylko tymczasowa.
Mleko ryżowe natomiast to popularna „roślinna” alternatywa dla mleka krowiego. Jest mniej więcej tak kaloryczne jak 2-procentowe mleko krowie, choć bardziej wodniste. To dobry zamiennik dla osób z nietolerancją laktozy oraz alergików i wegan. Ponieważ nie zawiera laktozy i kazeiny, może być podawane dzieciom z alergią na mleko krowie. Nie należy traktować go jako wystarczającego zamiennika dla mleka krowiego: w swojej oryginalnej postaci nie zawiera wapnia ani błonnika. Deficyt wapnia nie jest problemem, gdy kupujemy wzbogacone w ten minerał mleko ryżowe w kartonie. Amerykańscy lekarze pozwalają podawać mleko ryżowe dzieciom dopiero powyżej 4,5 lat.
mgr inż. Beata Smulska
Dietetyk
Przeczytaj także: Niedobór wapnia w diecie dziecka
