Kształtowanie preferencji smakowych dziecka
Autor: Paulina Tortyna
Kształtowanie preferencji smakowych u dziecka rozpoczyna się już w łonie matki i trwa nieprzerwanie przez resztę jego życia. Smaki z diety matki docierają do płynu owodniowego. W ten sposób nienarodzone dziecko doświadcza pierwszych wrażeń smakowych. Pomiędzy 26 a 28 tygodniem ciąży można zaobserwować zmiany odruchowe w wyrazie twarzy dziecka pod wpływem różnych bodźców smakowych. Jest to szczególnie widoczne jeśli dziecko odczuwa smak gorzki. Natomiast w 32. tygodniu ciąży częściej połyka płyn owodniowy, jeśli wyczuwa, że jest on coraz słodszy.
U nowo narodzonych dzieci najważniejszym i najbardziej rozwiniętym zmysłem jest zmysł smaku. Wszystkie noworodki akceptują smak słodki, zwany „smakiem bezpieczeństwa”. Na wypicie nawet bardzo rozcieńczonego roztworu cukru noworodki reagują odprężonym i zadowolonym wyrazem twarzy. Preferencję smaku słodkiego tłumaczy się tym, iż smak ten wskazuje na źródło energii - węglowodany proste. Również uważany jest za bezpieczny, ponieważ pozbawiony jest właściwości trujących, które w naturze przypisywane są smakowi gorzkiemu.
Preferencja smaku słodkiego maleje z wiekiem i u osób dorosłych jest już znacznie mniejsza. Jednak zbyt duża ilość cukru w diecie małych dzieci może zaburzyć ten proces, wpływając na utrzymanie się preferencji smaku słodkiego w późniejszym wieku.
Mleko matki zawiera liczne związki aromatyczne, pochodzące z jej diety. Karmienie piersią i urozmaicona dieta matki odgrywają ważną rolę w rozwijaniu zmysłu smakowego dziecka. Poprzez karmienie naturalne dziecko oswaja się z różnymi, nowymi smakami i zapachami. Dzieci karmione piersią zdecydowanie chętniej próbują nowych pokarmów. Niemowlęta karmione sztucznie, również doznają wrażeń smakowych, które mogą kształtować ich późniejsze preferencje. Np. dzieci, które spożywały mleko modyfikowane aromatyzowane waniliną wykazują w późniejszym okresie życia preferencje do tego smaku.
Upodobania smakowe u niemowląt zmieniają się dość szybko i znacznie. Gdy dziecko ma 4 miesiące, to smak słony staje się jego ulubionym, a nie słodki jak dotychczas. Zmienia się także jego reakcja na smak gorzki – dziecko zdecydowanie go odrzuca. Powiększanie repertuaru smakowego dziecka powinno następować stopniowo wraz z wprowadzaniem do jadłospisu nowych smaków.
Różnorodność podawanego pożywienie jest niezwykle ważna w nauce smaków u dzieci. Spożywanie różnych pokarmów sprzyja ich kształtowaniu. Dzieci łatwiej przyswajają owoce, gdyż są przyzwyczajone do spożywania cukrów. Niestety gorzej jest ze spożywaniem warzyw, z racji ich goryczy bądź kwaśności. Nie zmienia to jednak faktu, że należy je dzieciom powoli i w małych ilościach podawać, a powinno się to zrobić jeszcze przed 9 miesiącem, ponieważ im więcej dziecko spróbuje smaków między 5-8 miesiącem życia, tym lepsza będzie jego reakcja na nowe produkty między 8-15 miesiącem.
Często dzieci niechętnie próbują pokarm, którego smaku nie znają. Jednak, w takim przypadku trzeba wytrwale podawać dany produkt dziecku, zachęcając je do jego spróbowania. Niechęć do nieznanych produktów zanika z wiekiem dziecka. Preferencje smakowe człowieka zmieniają się w ciągu życia. To, że dziecko nie przepada za warzywami, surówkami czy innymi produktami spożywczymi, nie oznacza, że jako dorosły, nie będzie ich uwielbiać.
Rodzice pełnią bardzo ważną rolę w kształtowaniu preferencji smakowych dziecka. Ich zadaniem jest przekonać dziecko do wypróbowania nowego produktu, lecz nie zmuszać go do zjedzenia czegoś, czego nie chce. Jeśli dziecko spróbuje nowej rzeczy i nie smakuje mu ona, nie może być zmuszane do skończenia konsumpcji. Natomiast rodzic spożywający z przyjemnością dany produkt może stanowić wzór dla dziecka, które nie będzie miało obaw spróbować nieznanej mu rzeczy.
mgr inż. Paulina Tortyna
Dietetyk
Przeczytaj także: Otyłość u najmłodszych
