Mleko krowie od najmłodszych lat, czyli jak wyhodować u swojego dziecka kopyta

Autor: Weronika Karbowska

Na przełomie II i III wieku w. zaczęto badać negatywny wpływ mleka na organizm ludzki. Galon, Hipokrates a w późniejszych latach niemieccy i amerykańscy naukowcy zgłębiali wiedzę na temat alergizującego działania kazeiny zawartej w mleku. Mimo trwających wiele lat badań o niekorzystnym wpływie mleka na organizm ludzki, na świecie panuje ogólne przekonanie o jego zbawiennym oddziaływaniu na zdrowie.

Ludzie pierwotni nie wykorzystywali mleka innych zwierząt. Instynktownie wybierali pokarmy, które nie wpływały negatywnie na funkcjonowanie ich organizmu. Wraz z rewolucją rolniczą i udomowieniem zwierząt zaczęto wprowadzać mleko i produkty na jego bazie mimo początkowych zaburzeń ze strony układu pokarmowego jakie pojawiały się po spożyciu. Wraz z postępem cywilizacji ludzkie geny uległy modyfikacjom, umożliwiając przystosowanie się człowieka do współczesnego trybu życia i spożywanych produktów. Jednak mimo wielu zmian w naszym genotypie zauważyć można zależność między rozwojem technologii, dostępem do nowych produktów spożywczych a pojawieniem się i wzmożonym występowaniem chorób cywilizacyjnych.

Dlaczego wprowadzanie bądź nadmierne stosowanie mleka w diecie dziecka jest złe?

Zestawiając skład mleka kobiecego z mlekiem krowim można dojść do poniższych wniosków:

Mleko krowie zawiera:

ponad 3 razy więcej białka
2 razy mniej węglowodanów
4 razy więcej wapnia
5 razy więcej fosforu
ponad 3 razy więcej sodu

Niektórzy czytając powyższe wnioski na pewno zaczęli zastanawiać się ”co w tym złego?”.

Otóż mleko krowie tak samo jak mleko kobiety jest przeznaczone dla młodego tego samego gatunku, dlatego jego skład dostosowany jest do potrzeb nowo narodzonego dziecka. Ciele kilka godzin po porodzie zdolne jest do utrzymania się na własnych nogach a do osiągnięcia pełnej dojrzałości wystarczy mu około 10 miesięcy. W przypadku dzieci ludzkich czas ten jest znacznie dłuższy. Z tego względu duża zawartość białka jak również wapnia w mleku krowim jest uzasadniona. Cielak potrzebuje wzrostu masy mięśniowej oraz rozwiniętego i wytrzymałego kośćca bardzo szybko. Dziecko ludzkie natomiast rośnie znacznie wolniej, a dzięki zawartości węglowodanów w mleku matki może rozwijać się intelektualnie.

W sytuacji, gdy dziecko będzie karmione mlekiem krowim zamiast mleka matki lub jego dieta będzie bogata w duże ilości nabiału w późniejszych latach życia w jego organizmie będą zachodzić procesy podobne (oczywiście ze znacznie mniejszą intensywnością) do tych obserwowanych u cieląt. Dziecko takie będzie rosło i rozwijało się fizycznie w tempie znacznie szybszym, a dodatkowo nieodpowiednim w stosunku do rozwoju emocjonalnego i intelektualnego.

Popularna reklama zachęcająca dzieci do spożywania mleka paradoksalnie przekazuje prawdę, gdyż spożycie nadmiernej ilości mleka będzie powodowało wzmożony wzrost, nadwagę, otyłość a także inne zaburzenia zdrowotne takie jak nieprawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, zaburzenia o podłożu psychicznym oraz anemię, biegunki czy alergie.

Należy zwrócić uwagę na fakt, że zapotrzebowanie na mleko maleje wraz z wiekiem co skutkuje zmniejszeniem się ilości enzymów trawiących jego składniki – kazeinę i laktozę. Spadek tolerancji na omawiany produkt można zaobserwować już po 4 latach życia dziecka.

Mleko jako produkt wzmacniający kości Twojego dziecka

Mleko jest bogatym źródłem wapnia jednak spożywane w nadmiernych ilościach nie wzmacnia kości Twojej pociechy. Wapń kumulowany jest w naczyniach krwionośnych tworząc zmiany miażdżycowe oraz zwapnienia, prowadząc tym samym do zawału mięśnia sercowego.

Na podstawie badań stwierdzono, że nadmierne spożycie produktów mlecznych w wieku 20 lat wiąże się z częstszymi złamaniami kości udowej, biodra i przedramienia w podeszłym wieku.

Wapń występuje w wielu produktach roślinnych w formie lepiej przyswajalnej od tej zawartej w mleku. Dlatego wprowadź do diety malucha zielone warzywa liściaste takie jak jarmuż, sałata, szpinak, boćwina jak również nasiona roślin strączkowych, nasiona sezamu, orzechy a także ryby (dziki łosoś i sardynki). Można również stosować zdrowsze alternatywy tradycyjnego mleka – mleka roślinne.

Należy zwrócić uwagę, że niedobory wapnia tak popularne we współczesnym świecie często są wynikiem stosowania diety zakwaszającej organizm. Natomiast jednym z głównych produktów wpływających na nadkwasotę jest nabiał, który przyczynia się do powstawania osteoporozy czy próchnicy.

Argumenty przeciwko mleku

Kazeina

Kazomorfiny zawarte w mleku reagują z receptorami opiatowymi komórek mózgowych wywołując w niektórych przypadkach działanie podobne do leków opioidowych. Związki te mogą powodować uzależnienie od produktów mlecznych jak również wpływać na zdrowie prowadząc do zaburzeń mowy i słuchu.

Hormony i antybiotyki

Niektórzy hodowcy dodają do pasz hormony czy antybiotyki, które mają na celu zwiększenie produkcji mleka. Związki te niekorzystnie wpływają na układ nerwowy, rozrodczy, odpornościowy.

Na podstawie badań stwierdzono, że spożywanie mleka i produktów na jego bazie wpływa na występowanie wysokiego poziomu insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF-I), który jest jedną z przyczyn powstawania nowotworów. Hormon ten pobudza namnażanie komórek. Jego wysoki poziom występuje naturalnie u młodzieży w okresie dojrzewania, natomiast w późniejszych latach jego ilość znacząco spada. W mleku krowim poziom hormonu jest wysoki, a podawanie go wraz z produktami nabiałowymi poza okresem dojrzewania jest dla organizmu nienaturalne i może stanowić czynnik warunkujący powstawanie nowotworu piersi u kobiet. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, że dążąc do jak największych ilości mleka, w przemyśle stosuje się stymulację wymion. Dzięki temu uzyskać można biały płyn ubogi w składniki odżywcze natomiast zawierający w składzie ciałka ropne będące wynikiem zapalenia gruczołu mlecznego.

Alergie

Mleko krowie jest jednym z ośmiu głównych alergenów pokarmowych. W jego składzie znajduje się około 30 różnych potencjalnie alergizujących białek, co stanowi 30-35 gramów w litrze mleka. Alergia na mleko krowie według Food Allergy Research and Education jest jedną z najczęściej występujących u niemowląt i starszych dzieci.

Na podstawie badań stwierdza się korelację między występowaniem przeziębień, astmy czy stanów zapalnych a alergią na mleko krowie.

Nietolerancja laktozy

75% procent światowej populacji nie toleruje laktozy ze względu na brak bądź niewystarczającą produkcji laktazy – enzymu biorącego udział w trawieniu tego składnika.

Podsumowując. Mleko krowie tak samo jak każdy inny produkt dostępny na rynku nie jest szkodliwy dla człowieka, gdy pojawia się w diecie w ilościach kontrolowanych. Jeśli w jadłospisie znajdzie się nabiał należy zwrócić uwagę na źródło jego pochodzenia i sposób pozyskiwania mleka, a także ograniczyć jego spożycie do kilku razy w ciągu tygodnia. Pamiętajmy, że nawyki żywieniowe kształtują się od najmłodszych lat życia dziecka. To od Ciebie Drogi Rodzicu zależy jakie produkty będą pojawiały się na talerzu pociechy. Dzięki wprowadzaniu szerokiego wachlarza warzyw i owoców w początkowych latach życia dziecka w mniejszym stopniu narażamy je na ubogą w witaminy i składniki mineralne dietę oraz występowanie chorób dietozależnych w późniejszym życiu.

Dietetyk

mgr inż. Weronika Karbowska