Niedobór witamin z grupy B u dzieci
Autor: Aleksandra Reyer
Do grupy witamin B zaliczamy m.in. witaminy: B1 (tiamina), B2 (ryboflawina), B6 (pirydoksyna), B9 (kwas foliowy) i B12 (cyjanokobalamina). Wyróżnia się ich znacznie więcej, ale skupię się przede wszystkim na tych wymienionych wcześniej, gdyż organizm sam nie potrafi ich zsyntetyzować i koniecznie należy je dostarczać w spożywanych pokarmach.
Witaminy z grupy B należą do rozpuszczalnych w wodzie. Odpowiadają za wiele procesów mających miejsce w organizmie człowieka. Przede wszystkim dbają o prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i jego stan psychiczny. Ułatwiają radzenie sobie ze stresem, a także pomagają przy problemach z zasypianiem oraz koncentracją uwagi. Witamina B1 jest ponadto niezbędna do wchłaniania glukozy i czerpania z niej energii. Stąd też dzieci spożywające duże ilości słodyczy są szczególnie narażone na jej niedobory. Witamina B2 jest współodpowiedzialna za zdrowie skóry i błon śluzowych. U dzieci jej niedobory manifestują się głównie poprzez powstawanie zajadów w kącikach ust oraz pleśniawek, a także łuszczeniem się skóry.
Witamina B6 zwiększa odporność immunologiczną poprzez udział w tworzeniu przeciwciał. Razem z witaminami B9 i B12 współuczestniczy w procesach krwiotworzenia, a dokładniej w produkcji erytrocytów. Niedobory tych witamin często doprowadzają do niedokrwistości. Dziecko zazwyczaj czuje się wtedy osłabione i zmęczone, boli je głowa, nie ma ochoty na aktywność ruchową. Niedobory kwasu foliowego u dzieci są wiązane także z ich nadpobudliwością. Gdy brakuje witaminy B6 oprócz osłabionej odporności, mogą wystąpić także drgawki i zaburzenia padaczkowe. Przypadki przedawkowania witamin z grupy B należą raczej do rzadkości, gdyż ich nadmiar jest na bieżąco usuwany z organizmu wraz z moczem.
Witaminy z grupy B w wielu przypadkach występują w tych samych produktach. Łącznie wchłaniają się także najefektywniej. Aby wzbogacić dietę dziecka w witaminy z grupy B należy wprowadzić do jadłospisu wymienione produkty.
Produkty oraz przykładowe zastosowanie:
Wątróbka- Gotowana lub smażona do obiadu, jako podstawa pieczonego w domu pasztetu, w postaci wątrobianki.
Drożdże- Ciasta drożdżowe na słodko i słono, bułeczki, chałki.
Zarodki pszenne, otręby pszenne, sezam, orzechy: włoskie, pistacjowe, arachidowe, migdały, nasiona słonecznika -Składniki musli wraz z płatkami zbożowymi, mlekiem lub jogurtem oraz świeżymi i suszonymi owocami, orzechy także jako zastępstwo dla słonych przekąsek w postaci chipsów i paluszków.
Jaja- Gotowane na miękko, twardo, smażone, jako składnik past kanapkowych i sałatek.
Ryby: śledź, łosoś, makrela, tuńczyk, sardynka- Gotowane lub smażone do obiadu, jako składniki past do kanapek i sałatek.
Zielone warzywa: szpinak, pietruszka, szparagi, brukselka, jarmuż, brokuły- Gotowane do obiadu, jako składniki sałatek i surówek, pietruszka jako dodatek do kanapek i ziemniaków. Jeśli dziecko nie lubi spożywać warzyw w tradycyjnej formie, można zmiksować je razem z owocami przygotowując w ten sposób kolorowe i atrakcyjne smakowo soki i koktajle.
Nasiona roślin strączkowych: groch, fasola, bób, soja, soczewica- Jako podstawa zup, sałatek, gotowane jako dodatek do obiadu, typowe dania na ciepło np. fasolka po bretońsku, soja również w postaci kotletów, pasztetów, mleka i innych przetworów.
Kasze: jaglana, gryczana -Jako składnik sałatek, składnik dania obiadowego, ciekawych kotlecików w połączeniu z warzywami, a także na słodko z owocami i innymi dodatkami.
Witaminy z grupy B pełnią w organizmie bardzo istotne role. Mają one wpływ na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie układu nerwowego. Ich zawartość w diecie przekłada się ponadto na nastrój dziecka. Gdy pojawią się niedobory, pociecha może stać się smutna i płaczliwa, osłabiona, rozkojarzona, może mieć problem ze skupieniem uwagi, trudności z zapamiętywaniem i odczuwać niechęć do jedzenia. Może dojść u niej nawet do opóźnienia w rozwoju i zahamowania wzrostu. Sytuacje stresowe w życiu dziecka oraz nadmiar węglowodanów w jego diecie dodatkowo zwiększają zapotrzebowanie na witaminy B. Zadbajmy o zrównoważony jadłospis, a tym samym harmonijny rozwój i dobre samopoczucie naszego dziecka.
mgr Aleksandra Reyer
Dietetyk
Przeczytaj także: Zdrowa dieta dla przedszkolaka
