Oliwa z oliwek w diecie dziecka
Autor: Magdalena Tęsiorowska
Nieprawdą jest, że najlepsza dieta dla naszego maluszka to dieta uboga w tłuszcze. Oliwa, oleje roślinne i masło są niezwykle potrzebne w prawidłowym rozwoju dziecka. Ważna jest jakość podawanych dziecku tłuszczy oraz odpowiednia ilość dostosowana do jego wieku. Należy pamiętać, by podawać dziecku głównie tłuszcze pochodzenia roślinnego ze względu na ich korzystny profil kwasów tłuszczowych (więcej jedno i wielonienasyconych), natomiast ograniczać, lub wręcz wykluczyć z diety tłuszcze zwierzęce (głównie smalec, łój – źródło nasyconych kwasów tłuszczowych).
Bardzo dobrym przykładem tłuszczu korzystnie oddziałującego na zdrowie i rozwój dziecka jest oliwa z oliwek, którą możemy włączyć do diety maluszka już w drugim półroczu życia. Jednak oliwa oliwie nierówna, należy zatem czytać dokładnie etykiety by wybrać produkt najlepszy pod względem odżywczym dla naszego dziecka.
Rodzaje oliwy z oliwek
Jak podaje International Olive Oil Council, oliwę z oliwek oraz oliwę z wytłoczyn oliwnych można podzielić na cztery główne kategorie:
• dziewicze oliwy z oliwek (Virgin Olive Oils) - to oliwy uzyskiwane jedynie metodami mechanicznymi, bez obróbki chemicznej. Termin "Virgin Olive" w odniesieniu do metody produkcji obejmuje wszystkie gatunki oliwy z oliwek, w tym Extra Virgin, Virgin, zwykłą Virgin oraz Virgin Lampante,
• rafinowane oliwy z oliwek (Rafined Olive Oil) - to oliwy z oliwek uzyskane w procesie rafinacji oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia o kwasowości poniżej 0,3%,
• oliwy z oliwek będące mieszanką oliwy Virgin oraz rafinowanej oliwy z oliwek,
• oliwy z wytłoczyn z oliwek (Crude Pomace Olive Oils) - to oliwy uzyskiwane z wytłoczyn oliwek przez ekstrakcję za pomocą rozpuszczalnika.
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia (extra vergine) - jest produktem uzyskiwanym wyłącznie metodami mechanicznymi lub fizycznymi, niepoddanym żadnej obróbce, wyłączając płukanie, dekantację, odwirowanie oraz filtrację. Przy produkcji tej oliwy zabronione jest stosowanie rozpuszczalników, środków chemicznych i biochemicznych oraz ponownej estryfikacji i mieszania z innymi olejami. W oliwie extra vergine zawartość wolnych kwasów tłuszczowych wynosi nie więcej niż 0,85g/100g. Jest ona najbardziej polecana w żywieniu dzieci jak i dorosłych ze względu na najlepszy skład (dobre kwasy tłuszczowe, substancje bioaktywne) oraz brak dodatków chemicznych (naturalność).
Smak i aromat oliwy zależą również od czasu zbioru oliwek.
Wyróżnia się oliwę:
• fruttato (owocową) - otrzymywaną z mało dojrzałych, zielonych oliwek, charakteryzuje się ona ostrym smakiem, daje efekt "gryzienia" w gardle,
• light - to oliwa tłoczona w późniejszym terminie, łagodna w smaku,
• deliicato/classico - oliwa pośrednia między fruttato i light.
Większość oliw sprzedawanych na polskim rynku to mieszanki oliw extra vergine, uzyskane z różnych odmian oliwek. Zabieg mieszania oliw nazywany jest kupażem i stosuje się go m.in. dlatego, iż oliwy jednoodmianowe są zbyt intensywne, przez co mogą być nieakceptowane przez potencjalnych nabywców.
Unikalny skład oliwy z oliwek
Oliwa z oliwek, głównie extra vergine, zaliczana jest do najbardziej wartościowych tłuszczów roślinnych. Zawiera ona średnio około 16% nasyconych kwasów tłuszczowych, posiada najwyższą zawartość kwasu palmitynowego spośród olejów roślinnych. Kwasy jednonienasycone tworzą średnio około 70% ogólnej zawartości kwasów, przede wszystkim kwas oleinowy. Kwasy wielonienasycone zawarte w oliwie z oliwek stanowią kilkanaście procent wszystkich kwasów, wśród nich występuje głównie kwas linolowy należący do rodziny kwasów -6. Oliwa otrzymywana z oliwek jest produktem bogatym w substancje biologicznie aktywne. Są to głównie związki o charakterze przeciwutleniającym.
Do najważniejszych, odgrywających kluczową rolę, zaliczyć można tokoferole, występujące w ilościach od 150 do ponad 200 mg/kg, -karoten (około 10 mg/kg), związki fenolowe (50-500 mg/kg w przeliczeniu na kwas kawowy), skwalen (200-700 mg/100 g) i sterole (160-1600 mg/100 g).
Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek
Składniki zawarte w oliwie pełnią szereg ważnych funkcji z punktu widzenia zdrowia. Jednonienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oliwie korzystnie oddziałują na układ krwionośny człowieka: obniżają poziom cholesterolu, zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy oraz zachorowania na choroby serca i układu krążenia. Ponadto oliwa z oliwek zapobiega pojawieniu się nadciśnienia tętniczego (schorzenia dotykającego coraz większą liczbę Polaków). Kwasy w oliwie z oliwek powodują spadek ilości zachorowań na astmę i różnego rodzaju alergie. Fitosterole znajdujące się w oliwie mają działanie przeciwnowotworowe: hamują rozwój raka płuc i żołądka.
Zastosowanie kulinarne oliwy
Posiada ona charakterystyczny smak i aromat, dzięki czemu nadaje ona potrawom niepowtarzalne cechy sensoryczne. Posiada ona szerokie zastosowanie w kuchni: jeśli chcemy włączyć ten tłuszcz do diety naszych dzieci, możemy podawać oliwę jako sos do sałatek i surówek (na surowo). Jeśli chcemy używać oliwy do smażenia czy pieczenia, musimy pamiętać o stosowaniu umiarkowanej temperatury obróbki cieplnej, ponieważ oliwa pali się (posiada niski punkt dymienia) i traci swoje prozdrowotne właściwości.
Wprowadźmy oliwę z oliwek jako stały produkt znajdujący się w jadłospisie naszych dzieci – jest to niezwykle cenny żywieniowo tłuszcz przynoszący szereg korzyści zdrowotnych naszym maluszkom.
mgr inż. Magdalena Tęsiorowska
Dietetyk
Przeczytaj także: Czy wprowadzać wody smakowe do diety naszego dziecka?
