Tłuszcze w diecie – co wybrać, a czego unikać?
Autor: Angelika Drozd
Wielu rodziców uważa, że tłuszcz jest głównym winowajcą, powodującym nadwagę i otyłość u ich pociech. Dlatego też często nie dodają go do posiłków. Czy słusznie? Dlaczego tłuszcz ma tak zła opinię?
Epidemia nadwagi i otyłości lawinowo rośnie wśród dzieci i młodzieży. Rodzice, chcąc dbać o zdrowie swoich maluchów, często rozpoczynają od ograniczania tłuszczu w diecie. Należy jednak pamiętać, że w momencie rozpoznania nadwagi bądź otyłości, to nie tłuszcz powinniśmy w pierwszej kolejności wykluczać z menu dziecka (Zobacz artykuł „Tłuszcz – przyjaciel czy wróg Twojego dziecka?”). Eliminację rozpocznijmy od cukrów prostych, czyli słodyczy, słodkich napojów gazowanych, soków w kartonach czy pieczywa cukierniczego. Zwróćmy również uwagę, czy dziecko spożywa potrawy typu fast-food oraz na jego aktywność fizyczną. Jeżeli jest karmione zgodnie z piramidą żywienia, nie będzie konieczna żadna specjalistyczna dieta. Przed rodzicami staje jednak nie lada wyzwanie.
Jaki tłuszcz wybrać aby nie szkodził zdrowiu?
Wielu rodziców zastanawia się, który produkt wybrać: masło czy margarynę, oliwę z oliwek czy może nasz polski olej rzepakowy? A co ze smalcem – czy można go podawać dzieciom? Na te i na wiele innych pytań postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Masło czy margaryna?
Specjaliści zalecają aby dzieciom do 3. roku życia podawać masło, ponieważ zawarty w nim cholesterol odgrywa kluczową rolę w rozwoju układu nerwowego. Zawiera także witaminy A i E. Aby masło nie traciło swoich walorów odżywczych, nie należy na nim dusić ani smażyć, podajemy je jedynie w formie świeżej. [UWAGA: Aby uniknąć strat witaminy A, masło przechowujmy w nieprzezroczystej maselniczce lub papierowym opakowaniu].
Jak zidentyfikować prawdziwe masło?
Należy zwrócić uwagę na ilość zawartego tłuszczu mlecznego w produkcie. Prawdziwe masło zamiera min. 82 % tego składnika.
Co z margaryną?
Od 3. roku życia zalecane jest stopniowe wprowadzanie margaryny wysokiej jakości. Dlaczego? Ponieważ zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych stwierdza się już u nastolatków. Wprowadzając margarynę zwracajmy uwagę na jej jakość. Jej produkcja zazwyczaj wiąże się z powstawaniem szkodliwych kwasów typu trans. Ich obecność w diecie może powodować odkładanie się złogów tłuszczowych w naczyniach krwionośnych w większym stopniu niż cholesterol zawarty w maśle. Należy więc uważnie czytać etykiety i wybierać margaryny, których producenci deklarują ilość tłuszczów trans w ilości mniejszej niż <0,1 g.
Smalec?
Jest najbardziej niezdrowym rodzajem tłuszczu, dlatego starajmy się go unikać w diecie dzieci, jak i dorosłych.
Który olej roślinny wybrać?
Polecanym olejem w diecie dziecka jest oliwa z oliwek oraz równie zdrowy bezerukowy olej rzepakowy. Te dwa produkty powinny pojawiać się zamiennie w diecie każdego dziecka. Możemy je w kuchni wykorzystywać na wiele sposobów – nadają się do jedzenia na surowo: jako dodatek to sałatek, do polania ciepłej potrawy tuż przez podaniem, jak również do gotowania, duszenia czy smażenia.
Pamiętajmy, że nie każda oliwa z oliwek jest odpowiednia do smażenia, gotowania i pieczenia. Najbogatszą, pod względem wartości odżywczych, jest oliwa pozyskana z pierwszego tłoczenia na zimno. Powstaje mętny produkt o intensywnym zapachu (oliwa virgin). Jest bogata
w kwasy omega-3 oraz witaminy A i E. Aby zachować jej cenne bogactwo, należy spożywać ją jedynie na surowo. Oliwa z drugiego tłoczenia (rafinowana), powinna być stosowana jedynie do pieczenia, smażenia lub gotowania, ponieważ dobrze znosi wysoką temperaturę. Dostępna na rynku oliwa
z oliwek Olio Di Oliva jest mieszanką oliwy oczyszczonej (rafinowanej) i virgin. Jest ona odpowiednia do smażenia, gotowania i duszenia, a także do spożywania na surowo.
Oleje takie jak: olej słonecznikowy, kukurydziany, z orzechów włoskich czy lniany mogą być spożywane jedynie na surowo, gdyż w wysokich temperaturach tracą swoje walory odżywcze.
Tłuszcze są niezbędne do prawidłowego rozwoju każdego dziecka. Pamiętajmy więc, że dieta pozbawiona ich w zupełności nie jest zdrowa. Cenniejsze dla dzieci oraz dorosłych są oleje roślinne, natomiast niekorzystny jest nadmiar tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Czytając etykiety jesteście wstanie wyeliminować z jadłospisu szkodliwe dodatki tłuszczowe, których nadmiar może mieć negatywny wpływ na zdrowie oraz prawidłowy rozwój.
mgr inż. Angelika Drozd
Dietetyk
Przeczytaj także: Zespół metaboliczny zaczyna się w dzieciństwie
