Zespół jelita nadwrażliwego
Autor: Aleksandra Reyer
Zespół jelita nadwrażliwego (jelito drażliwe) należy do czynnościowych zaburzeń jelit. Oznacza to, że w przewodzie pokarmowym nie występują żadne zmiany morfologiczne. W badaniach dodatkowych (np. morfologii krwi) również nie wykazuje się odchyleń od normy. Chorobę tę stwierdza się, gdy przez co najmniej 12 tygodni występują bóle brzucha, które ustępują po wypróżnieniu, a także są związane ze zmianą konsystencji stolca oraz częstością jego oddawania. Jeśli występują głównie biegunki, jest to postać biegunkowa, natomiast gdy zazwyczaj dochodzi do zaparć – jest to postać zaparciowa zespołu jelita nadwrażliwego. Kiedy zaparcia i biegunki występują z równą częstotliwością, mamy do czynienia z postacią mieszaną.
Schorzenie to dotyka zarówno dzieci, jak i dorosłych. Szacuje się, że występuje ono z różnym nasileniem u co piątej osoby. Określa się je mianem choroby psychosomatycznej. Objawy bowiem występują lub nasilają się zwykle podczas sytuacji stresowych. Jeśli zauważymy podobne objawy u dziecka, zgłośmy się z nim do gastrologa, który zleci badania pozwalające wykluczyć choroby organiczne. Ponadto w zależności od postaci choroby zwróćmy szczególną uwagę na to, jakie produkty trafiają na talerz naszych dzieci.
W przypadku postaci zaparciowej podstawą jest dieta bogata w błonnik. Szczególnie polecane są produkty zawierające jego frakcje nierozpuszczalne. Należy jednak pamiętać, aby ilość włókien roślinnych w diecie zwiększać stopniowo, w celu uniknięcia nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak wzdęcia czy bóle brzucha. Równocześnie należy zwiększyć podaż płynów, aby spore ilości spożywanego błonnika miały możliwość „napęcznienia” w przewodzie pokarmowym.
Włączmy do jadłospisu dziecka poniższe produkty:
- warzywa świeże i gotowane,
- świeże owoce (szczególnie jagodowe, zawierające drobne pesteczki, które pobudzają perystaltykę jelit),
- owoce suszone,
- produkty zbożowe z pełnego przemiału: pieczywo razowe, pełnoziarniste, kasze, brązowy ryż, razowe makarony, płatki owsiane, musli,
- mleczne napoje fermentowane,
- chude mięso i wędliny,
- stopniowo warto dodawać do diety otręby pszenne namoczone w mleku, kefirze, jogurcie lub soku.
Zaleca się dodatkowo zwiększenie aktywności fizycznej, która pomoże pobudzić do pracy przewód pokarmowy.
W przypadku postaci biegunkowej należy ograniczyć podaż błonnika w diecie. Nie należy jednak rezygnować z produktów, które posiadają frakcje rozpuszczalne błonnika (np. miąższ owoców bez skórki, otręby owsiane i jęczmienne). Pozwalają one związać nadmierną ilość wody w jelitach i spowolnić czas pasażu jelitowego. Należy zadbać o prawidłową podaż płynów dziecku (uzależnioną od nasilenia biegunki), w taki sposób, aby nie dopuścić do odwodnienia.
Zaleca się włączenie do diety takich produktów jak:
- banany,
- napar z suszonych jagód,
- gotowaną marchewkę, mus z jabłek lub brzoskwiń,
- oczyszczone produkty zbożowe: biały ryż, pszenne pieczywo, sucharki,
- chude mięso i wędliny.
Wykazano, że dieta w przypadku zespołu jelita nadwrażliwego odrywa bardzo istotną rolę. Dlatego, aby dolegliwości spowodowane chorobą przebiegały u dziecka łagodniej, przyjrzyjmy się dokładnie przyjmowanym przez nie pokarmom. Wyłączmy z jadłospisu te, które wywołują dyskomfort ze strony przewodu pokarmowego, a jednocześnie potrawy dostosujmy do postaci choroby.
mgr Aleksandra Reyer
Dietetyk
Przeczytaj także: Nieswoiste choroby zapalne jelit
