Żywienie w chorobie refluksowej
Autor: Natalia Gregorowicz
Refluks żolądkowo – przełykowy polega na cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Przyczynami refluksu może być nieprawidłowa czynność motoryczna dolnego zwieracza przełyku (tworzącego przegrodę między przełykiem a żołądkiem), opóźnione opróżnianie żołądka, przepuklina rozworu przełykowego przepony.
Wyróżnia się refluks żołądkowo – przełykowy fizjologiczny i patologiczny, czyli chorobę refleksową. Fizjologiczny refluks nie objawia się żadnymi dolegliwościami. Epizody są krótkie i przełyk szybko się oczyszcza z zarzuconej treści. Natomiast refluks patologiczny występuję wtedy, gdy epizody są częste i oczyszczanie przełyku nie jest prawidłowe. Może wtedy dojść do uszkodzenia błony śluzowej i zapalenia przełyku.
Główne objawy choroby u niemowląt: ulewania, wymioty, a także niepokój, płacz, często niechęć do jedzenia (ponieważ sprawia im to ból).
Główne objawy choroby u dzieci: nie przechodzące wymioty, ból brzucha
Główne objawy choroby u dorosłych: zgaga, ale także nudności, wymioty i ból brzucha.
Alarmującymi objawami są u niemowląt, ale też u dzieci i dorosłych również: utrudnione połykanie, niedokrwistość uporczywa z niedoborem żelaza, ciemne stolce, napady kaszlu (szczególnie nocą). Może im towarzyszyć świst, co często mylone jest z astmą oskrzelową.
Dieta w chorobie refleksowej:
W przypadku niemowląt żywionych mlekiem matki karmienie należy takie karmienie należy kontynuować. Mleko kobiece jest najlepszym pokarmem dla niemowlęcia. Dodatkowo mała zawartość białka i większa zawartość białek serwatkowych niż kazeiny powoduje przyspieszone opróżnianie żołądka, co jest bardzo wskazane w diecie przy refluksie. Należy pamiętać, aby posiłki były częste, lecz o niedużej objętości. Natomiast jeśli niemowlę karmione jest sztucznie warto uwzględnić to, że zbyt płynna konsystencja pokarmu sprzyja ulewaniom. Aktualnie asortyment sklepów oferuje preparaty wstępnie zagęszczone, przeznaczone specjalnie dla niemowląt z tendencją do ulewań. Dzięki zagęstnikom zawartym w tych mieszankach cofanie się treści żołądkowej do przełyku jest utrudnione. Mleko krowie niemodyfikowane, które zawiera duże ilości kazeiny nie jest wskazane, ponieważ spowalnia opróżnianie żołądka.
W diecie starszych dzieci należy pamiętać o regularności posiłków. Najlepiej jest ich spożywać 4-5 dziennie, niezbyt obfite, żeby uniknąć rozciągania żołądka i zmniejszenia napięcia w dolnym zwieraczu przełyku.
Przede wszystkim z diety dziecka należy wykluczyć:
• Produkty wzmagające ból po przez oddziaływanie na receptory czuciowe w zmienionej zapalnie błonie śluzowej, takie jak: cytrusy i soki cytrusowe, sok pomidorowy, warzywa cebulowe, ostre przyprawy;
• Produkty zmniejszające napięcie w dolnym zwieraczu przełyku i opóźniające opróżnianie żołądka, takie jak: mięta, czekolada i inne słodycze, tłuszcz;
• Produkty wzmagające wydzielanie kwasu żołądkowego takie jak czarna herbata;
• Produkty wzdymające, czyli nasiona roślin strączkowych i warzywa kapustne oraz napoje gazowane.
Należy pamiętać, że w diecie dziecka tylko nieznacznie zmniejsza się ilość tłuszczu, ponieważ jest on ważny dla rozwijającego się organizmu. Przede wszystkim zmniejszeniu powinny ulec nasycone kwasy tłuszczowe. Preferowane w jadłospisie dziecka z refluksem są: masło, oliwa z oliwek, olej rzepakowy. Należy wykluczyć smażone i tłuste potrawy, które są ciężkostrawne i opóźniają opróżniane żołądka. Orzechy, które są dobrym źródłem „zdrowych” tłuszczów w większości są kwasotwórcze, jednak wyjątkiem są migdały. Działają alkalizująco i neutralizują nadmiar kwasów żołądkowych.
Wskazane w diecie są mleko i produkty mleczne oraz jaja, chude mięso i ryby. Pełnowartościowe białko w nich zawarte wiążę nadmiar kwasu żołądkowego. Uważa się, iż zbyt duże ilości błonnika w diecie mogą wpływać na nadmierne wydzielanie soku żołądkowego, dlatego często ograniczenie pełnoziarnistych produktów wpływa na zmniejszenie objawów. Jest to jednak kwestia indywidualna.
W leczeniu i wspomaganiu dietetycznym refluksu należy kierować się przede wszystkim odczuciami dziecka i wykluczać z diety produkty, które powodują pogorszenie się objawów.
mgr inż. Natalia Gregorowicz
Dietetyk
Przeczytaj także: Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki
