Tradycyjne Boże Narodzenie
Autor: Natalia Ciesielczuk
Święta Bożego Narodzenia znane są na całym świecie. Już od wieków obchodzi się je bardzo uroczyście w atmosferze ciepła, serdeczności, miłości oraz nadziei na nadejście lepszych dni. Szczególny, niepowtarzalny klimat tych najpiękniejszych w kalendarzu świąt zna każdy z nas, bo od dzieciństwa pamiętamy nastrojową Wigilię, kiedy spotyka się cała rodzina reprezentowana przez wszystkie pokolenia, łamanie się opłatkiem i życzenia, pyszne potrawy, które tylko tego dnia znajdują się na stole czy zieloną choinkę, ozdobioną bombkami i światełkami. Wszystkie te symbole wprowadzają nas w świat niezwykłości cudownego misterium, które rozgrywa się co roku na pamiątkę narodzin Jezusa w Betlejem.
Wśród świątecznych tradycji na uwagę zasługuje kilka najważniejszych. Punktem kulminacyjnym przeżyć adwentowych w rodzinie chrześcijańskiej jest Wigilia Bożego Narodzenia. Niemal w każdym domu ubiera się choinkę, która jest symbolem „drzewa rajskiego”. Przez swoją żywotność i zieleń zachowaną nawet w zimie staje się symbolem Chrystusa jako „drzewa życia” a przez przyozdobienie jej świecami czy światełkami symbolizuje Chrystusa „światłość świata”. Pod choinką bardzo często ustawia się żłóbek dla upamiętnienia narodzenia Syna Bożego w Betlejem.
Według starodawnego zwyczaju po zachodzie słońca, zgodnie z praktyką dawnych chrześcijan spożywa się postną kolację, złożoną, tradycyjnie, z 12 potraw, wśród których możemy spotkać potrawy takie jak: barszcz czerwony z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, karp, ryby pod różnymi postaciami, kutia, kluski z makiem czy makowiec. Pojawienie się na stole dwunastu dań zwiastuje szczęście na kolejny rok. Uczta ma charakter religijny, bardzo uroczysty- świadczy o tym stary, jednak już coraz bardziej zapominany, zwyczaj czytania fragmentu Ewangelii wg św. Łukasza o narodzeniu Chrystusa i wspólna modlitwa całej rodziny. Jak stary zwyczaj karze, ceremonii wieczerzy wigilijnej powinien przewodniczyć ojciec rodziny.
Najważniejszym wydarzeniem wieczoru wigilijnego jest dzielenie się opłatkiem. Obrzęd ten powinien następować po modlitwie i złożeniu sobie życzeń, a więc na samym początku wieczerzy wigilijnej, gdy ukaże się pierwsza gwiazda nie niebie. Dzielenie się opłatkiem oznacza wzajemne poświęcenie się jednych dla drugich i uczy, że nawet ostatni kawałek chleba należy podzielić z bliźnimi.
Znany i powszechny jest obecnie w Polsce zwyczaj pozostawiania jednego wolnego miejsca przy stole wigilijnym. Jest ono przeznaczone dla przygodnego gościa. Z. Kossak pisze „ ktokolwiek zajdzie w dom polski w święty, wigilijny wieczór, zajmie to miejsce i będzie przyjęty jak brat”. Pozostawiając wolne miejsce przy stole wyrażamy serdeczną pamięć o naszych bliskich i drogich, którzy nie mogą spędzić świąt razem z nami. Wolne miejsce przy stole oznaczać może także członka rodziny, który zmarł lub też pamięć o wszystkich zmarłych z rodziny.
Chyba nikt z nas nie potrafi wyobrazić sobie świąt Bożego Narodzenia bez kolęd, tym bardziej, że polskie uważane są za najpiękniejsze na świecie. Najstarsze polskie pieśni upamiętniające przyjście na świat Syna Bożego pochodzą z XV wieku.
Święta już tuż, tuż. Może w tym roku zróbmy coś inaczej i zafundujmy nam i naszym rodzinom prawdziwe, tradycyjne święta, w których to nie prezenty będą najważniejsze, bo przecież nie o to w tym wszystkim chodzi.
mgr inż. Natalia Ciesielczuk
Dietetyk
Przeczytaj także: Kulinarne tradycje świąteczne w innych krajach
