Dieta matki karmiącej

Autor: Aleksandra Kilen

Skład pokarmu kobiecego zależy w dużym stopniu od jej diety oraz stanu odżywienia. Dlatego, aby dostarczyć niemowlęciu wszystkich niezbędnych składników odżywczych matka powinna zadbać o właściwy, racjonalny sposób odżywienia. Właściwe żywienie kobiety karmiącej wpływa nie tylko na rozwój dziecka, ale i na stan zdrowia matki. Odpowiednie żywienie matki jest niezbędne do ustabilizowania laktacji oraz wytwarzania odpowiedniej ilości pokarmu.

Podczas karmienia naturalnego można spożywać wszystkie produkty spożywcze, chyba, że powodują one nietolerancje pokarmowe u matki lub dziecka. Do takich produktów można zaliczyć:

owoce cytrusowe,
banany,
truskawki,
czekolada,
mleko krowie,
jaja,
orzechy ziemne i inne,
ryby i owoce morza.

Objawem nietolerancji na pokarm u malucha może być wysypka na buzi, w zagięciach kolan i łokci a także uporczywe swędzenie. W takim wypadku powinno się zwracać uwagę na skład swojej diety i wyeliminować na pewien czas produkt uczulający. Diety eliminacyjne powinno się konsultować z lekarzem lub dietetykiem, aby nie doprowadzić do niedoboru któregoś ze składników.

Dzienne zapotrzebowanie kaloryczne u matki wzrasta w okresie laktacji o 500- 600 kcal/dzień, co pokrywa straty związane z wytwarzaniem pokarmu. Dodatkowo podaż energii powinna uwzględniać wiek, masę ciała oraz aktywność fizyczną. Dieta powinna pokrywać zarówno zapotrzebowanie energetyczne matki jak i niemowlęcia.

Podaż białka w diecie kobiety karmiącej również powinno ulec zwiększeniu do, około 110g na dzień. Powinno być to białko pełnowartościowe zawarte m.in. w produktach mlecznych, jajach, mięsie i nasionach warzyw strączkowych.

Zawartość tłuszczu w diecie matki nie zmienia się, jednak powinno się odpowiednio dobierać produkty spożywcze tak, aby zawierały niezbędne wielonienasycone kwasy tłuszczowe, obecne w rybach i olejach roślinnych. Należy unikać potraw zawierających szkodliwe nasycone kwasy tłuszczowe (tłuste produkty zwierzęce) oraz tłuszcze trans (produkty cukiernicze, produkty typu fast-food, margaryny utwardzane i inne). Ogólnie tłuszcze powinny stanowić 30% energii z diety.

Węglowodany powinno się spożywać według zaleceń 50-60% energii z diety. Należy jednak uważać na produkty bogate w cukry proste (słodycze, słodzone napoje, cukier). W diecie powinny przeważać węglowodany złożone (pełnoziarniste produkty zbożowe- kasze, ryż, makaron, pieczywo pełnoziarniste i inne, oraz warzywa, owoce i ziemniaki).

Podczas karmienia zwiększa się zapotrzebowanie na płyny. Matka powinna pić wodę, mleko, słabą herbatę oraz soki owocowe (w ilości nie większej nić 0,5 l/dzień).
Podaż witamin: B1, B2, B6, B12, D i A jest całkowicie zależna od składu diety kobiety karmiącej, ponieważ witaminy te nie są magazynowane w organizmie. Należy je, więc dostarczać regularnie, w odpowiednich ilościach. Natomiast żelazo, cynk, wapń i foliany są na stałym poziomie w pokarmie matki, dlatego nie występuje ich niedobór i zwiększone zapotrzebowanie w diecie kobiety karmiącej.

Stosowanie diet redukcyjnych nie jest korzystne dla kobiet karmiących oraz ich pociech. Może doprowadzić do utarty lub zmniejszonego wytwarzania pokarmu. Utarta masy ciała matki w okresie laktacji może odbywać się jedynie poprzez aktywność fizyczną, która dodatkowo może zwiększyć produkcję mleka.

Podczas przyrządzania potraw powinno się unikać ostrych przypraw, które mogą działać drażniąco na przewód pokarmowy malucha. Bez przeszkód można dodawać zioła i przyprawy łagodne (bazylia, tymianek, majeranek, pietruszka, koperek, oregano i inne).

Kofeina i alkohol przechodzą do mleka. Zazwyczaj ilość wypijanej kawy i mocnej herbaty jest zbyt mała, aby wywołać negatywne skutki u niemowlaka, jednak powinno się wypijać jak najmniejsze ilości produktów bogatych w kofeinę. Alkohol u kobiet karmiących może być spożywane okazjonalnie, w niewielkich ilościach, jednak nie w krótko przed czasem przystawienia dziecka do piersi.

Ogólne zasady diety matki karmiącej

Posiłki należy spożywać regularnie, co 2-3 godziny. W ciągu dnia matka powinna spożywać 4-5 posiłków,
Posiłki powinny być małe objętościowo. Kobieta nie powinna się objadać,
W diecie matki karmiącej należy zwiększyć spożycie produktów mlecznych tak, aby zaspokoić zapotrzebowanie na wapń- 5 szklanek mleka/ napojów mlecznych lub 3 szklanki mleka + 2 plasterki sera żółtego + 50g twarożku,
Węglowodany złożone stanowią główne źródło energii w diecie, dlatego powinno się zwiększyć spożycie produktów zbożowych (pieczywo razowe, kasze, makaron pełnoziarnisty, ryż). Należy unikać białego pieczywa (ubogie w składniki mineralne),
Należy zwiększyć spożycie ryb (zwłaszcza tłustych ryb morskich), które są źródłem pełnowartościowego białka, kwasów tłuszczowych omega-3, witaminy A, jodu oraz fosforu. Omega-3 są szczególnie istotne dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka,
Warzywa i owoce powinny znaleźć się w każdym posiłku matki karmiącej. Są one źródłem wielu witamin i składników mineralnych, a także błonnika pokarmowego, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego,
Co najmniej 2 posiłki dziennie muszą być źródłem żelaza łatwoprzyswajalnego (chude mięso, ryby, chude wędliny),
Powinno się dodawać do potraw surowych (sałatki, surówki) oleje roślinne, będące źródłem witaminy E,
Należy unikać słodyczy oraz produktów typu fast-food, dostarczają one duże ilości energii, a małe składników odżywczych,
Należy unikać napojów gazowanych, nektarów i innych napojów słodzonych (dużo cukru i substancji chemicznych),
Należy unikać kawy, mocnej herbaty, napojów typu cola, napojów energetyzujących oraz alkoholu,
Powinno się ograniczyć spożywanie niektórych produktów, mogących wywołać u niemowlęcia wzdęcia (cebula, czosnek, kapusta, czasami warzywa strączkowe, czekolada) oraz spowodować zmianę smaku mleka,
Należy unikać smażenia, spożywania potraw ciężkostrawnych i tłustych,
Dieta matki powinna być łatwostrawna, pełnowartościowa, łatwo przyswajalna i urozmaicona.