Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten

Autor: Karolina Growiec

Gdy wykluczono celiakię oraz alergię na pszenicę, a gluten* nadal szkodzi…

Możemy zaobserwować przypadki osób, u których po spożyciu glutenu, występują charakterystyczne objawy ze strony układu pokarmowego, takie jak przy celiakii czy alergii na pszenicę. Jednak w ich przypadku zarówno celiakia jak i alergia nie mają potwierdzenia w badaniach diagnostycznych. Wynik przeciwciał jest negatywny (wykluczenie celiakii) oraz nie stwierdzono podwyższonego stężenia IgE (wykluczenie alergii na pszenicę). Dodatkowo nie obserwuje się zaniku kosmków jelitowych podczas biopsji (Marsh 0 lub 1), a spożycie glutenu powoduje niepożądane objawy.

Objawy kliniczne po spożyciu glutenu mogą pojawić się w ciągu kliku godzin lub nawet w ciągu kilku dni. Zaliczamy do nich nie tylko te ze strony układu pokarmowego, ale także objawy ogólne. Do najczęściej zgłaszanych należą:

• ból brzucha, wzdęcia,

• biegunki lub zaparcia, uczucie przelewania w jelitach

• zmęczenie, splątanie, osłabienia/ omdlenia

• bóle głowy, mięśni i stawów

• drętwienie i bolesność kończyn

• anemia, wysypka, egzema

• nudności, wymioty, pieczenie w przełyku, zapalenie języka.

U dzieci najczęściej występuje ogólne zmęczenie inne dolegliwości pozajelitowe są rzadsze.

Ze względu na to, że aktualnie nie ma badań umożliwiających wykrycie nadwrażliwości na gluten, rozpoznanie choroby i diagnoza opiera się na obserwacji pacjenta i potwierdzeniu związku przyczynowo-skutkowego (spożycie glutenu a występowanie objawów klinicznych). Jeśli wykluczono celiakię i alergię na pszenicę, a mimo to, osoba, która wykluczyła z diety gluten czuje się lepiej, a po wprowadzeniu go z powrotem zauważa niepożądane objawy o możemy mówić o zdiagnozowaniu nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (NNG).

Jak wygląda leczenie? Leczenie polega na wykluczeniu z diety glutenu, pod kontrolą lekarza i dietetyka, tak jak w przypadku celiakii oraz alergii na pszenicę. Można przypuszczać, że osoba chora może tolerować niewielką ilość glutenu, jednak nie jest to w 100% potwierdzone. Aktualnie brakuje badań czy NNG wymaga diety bezglutenowej** na stałe czy ma charakter przejściowy.

Prawdopodobne jest, iż nieceliakalna nadwrażliwość na gluten jest znacznie częstsza niż sama celiakia, lecz aktualnie brak wiarygodnych danych na ten temat.

* gluten – jest białkiem roślinnym, występującym w ziarnach zbóż takich jak: pszenica, żyto, jęczmień i owies.

** dieta bezglutenowa – polega na całkowitym wyeliminowaniu z diety produktów zawierających gluten. Za bezglutenowe uważa się także produkty przetworzone, w których ilość glutenu nie przekracza 20ppm (20mg glutenu na 1kg produktu). Produktami naturalnie bezglutenowymi są: ryż, ziemniaki, kukurydza, soja, gryka, proso, tapioka, teff, amarantus, soczewica, fasola, maniok, sago, sorgo, orzechy oraz mięso, warzywa i owoce.

lic. Karolina Growiec

Dietetyk

Przeczytaj także: Dieta bezglutenowa - pytania i odpowiedzi