Witamina D w żywieniu kobiet w ciąży i laktacji
Autor: Magdalena Tęsiorowska
Witamina D składa się z dwóch związków - cholekalcyferolu oraz ergokalcyferolu. Nie wykazuje ona bezpośredniego działania biologicznego, ale w ustroju ulega przekształceniu do aktywnego metabolitu - kalcytriolu. W okresie ciąży synteza kalcytriolu zwiększa się dwukrotnie, co jest związane z rozwijającym się płodem. Po porodzie stężenie aktywnego metabolitu witaminy D osiąga wartość sprzed ciąży i utrzymuje się na stałym poziomie podczas laktacji. Witamina D przekazywana jest dziecku wraz z mlekiem matki podczas karmienia, aby zwiększy zawartość tej witaminy w pokarmie należy przyjmować doustnie wysokie dawki witaminy D wynoszące powyżej 2000 jednostek na dobę (IU/d).
Produkty zawierające największe ilości witaminy D to ryby (węgorz, śledź w oleju, łosoś). Niestety, istnieje duże ryzyko zanieczyszczenia ryb, zwłaszcza tych pochodzących z Morza Bałtyckiego, dioksynami i metylortęcią, dlatego zaleca się ograniczenie ich spożycia do jednej porcji w tygodniu. Badanie przeprowadzone wśród polskich kobiet będących w ciąży i karmiących pokazuje, że głównym źródłem witaminy w ich diecie jest suplementacja.
Witamina D odgrywa istotną rolę w okresie przed poczęciem oraz w trakcie ciąży. Oddziałuje ona na płodność - wyższe stężenie witaminy D w diecie zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży klinicznej. Stała podaż witaminy D w diecie minimalizuje ryzyko ubytku masy kostnej u przyszłej matki. Witamina ta zapobiega pojawieniu się stanu przedrzucawkowego u kobiety spodziewającej się dziecka. Jest to niebezpieczne powikłanie ciążowe, które może być przyczyną przedwczesnego porodu, zaburzenia wzrastania wewnątrzmacicznego płodu oraz małej masy urodzeniowej dziecka. Istnieją badania pokazujące, iż niedobór witaminy D zwiększa ryzyko wystąpienia zakażeń bakteryjnych dróg rodnych kobiet. Aktywny metabolit witaminy D odgrywa ważną rolę w utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi, stymuluje on wydzielanie insuliny. Niedobór witaminy może powodować zwiększenie ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2.
Ciekawostką może być fakt, iż udowodniono wpływ niedoboru witaminy D na zwiększenie częstotliwości występowania cięć cesarskich. Potrzebne są jednak dalsze badania, by zrozumieć jak stężenie witaminy D oddziałuje na przebieg i zakończenie ciąży.
mgr inż. Magdalena Tęsiorowska
Dietetyk
Przeczytaj także: Nadciśnienie tętnicze a ciąża
