Święta Wielkanocne- polskie tradycje i zwyczaje
Autor: Natalia Ciesielczuk
Święta Wielkanocne to najważniejsze i najstarsze święta chrześcijańskie. Upamiętniają zmartwychwstania Jezusa Chrystusa a poprzedza je 40-dniowy post, rozpoczynający się Środą Popielcową i tradycyjnym posypaniem głów popiołem. Wielkanoc jest świętem ruchomym, na początku była obchodzona w dzień przypadający na żydowską Paschę, a od czasu soboru w Nicei, który odbył się w 325 roku święta te przypadają na pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca, czyli między 21 marca a 25 kwietnia.
Wielkanoc poprzedza Wielki Tydzień, rozpoczynający się Niedzielą Palmową. Ciekawym zwyczajem jest święcenie w ten dzień palemek w kościołach. W chrześcijaństwie, zwyczaj ten upamiętnia uroczysty wjazd Jezusa do Jerozolimy. Dawniej bywało, że po poświęceniu biło się nią lekko domowników, aby zapewnić im szczęście na cały nadchodzący rok.
Natomiast połknięcie jednego bazia z palemki miało wróżyć bogactwo oraz dobre zdrowie. Z kolei włożenie poświęconej palemki za obraz lub włożenie do wazonu miało chronić domostwo przed różnego rodzaju nieszczęściami i złośliwymi sąsiadami.
Kolejnym dniem, z którym wiąże się ciekawa polska tradycja, jest Wielka Sobota. W ten szczególny dzień wyczekiwania na Niedzielę Wielkanocną zanosi się do kościoła wiklinowe koszyczki z pożywieniem, zwane święconką, w celu ich poświęcenia. W skład tradycyjnego koszyczka powinny wchodzić przede wszystkim jajka, które są uważane za symbol nowego życia. Jaja mogą występować zarówno w swojej tradycyjnej formie, jak i w formie kolorowych i zdobionych różnymi technikami pisanek. Obok jajek w święcące powinien znaleźć się także baranek cukrowy lub z ciasta z chorągiewką, który ma symbolizować zmartwychwstałego Jezusa, sól kuchenna, która według zwyczaju chroni przed wszelkim zepsuciem, a także chleb, kiełbasa, masło, pieprz i ciasto.
W Kościele Katolickim świętowanie rozpoczyna się bardzo wczesnym porankiem uroczystą mszą zwaną rezurekcją, którą zazwyczaj poprzedza procesja wokół kościoła. Tradycyjnie, po mszy spożywa się odświętne śniadanie w gronie rodzinnym, którego głównym i najważniejszym punktem jest dzielenie się z najbliższymi jajkiem i składanie sobie życzeń. W polskiej tradycji z Wielkanocą związanych jest także wiele potraw, bez których nie wyobrażamy sobie świętowania. Na świątecznym stole nie może zabraknąć różnorodnych potraw przyrządzonych z jaj, żuru, pasztetów, mięs, wędlin, chrzanu, a na deser nie można zapomnieć o tradycyjnej, wielkanocnej drożdżowej babie czy mazurku.
Drugi dzień Świąt zwany jest potocznie lanym poniedziałkiem lub śmigusem- dyngusem. W dzień ten, zgodnie z polską tradycją, polewa się wodą swoich bliskich. Zwyczaj ten nawiązuje do praktyk pogańskich, które miały symbolizować budzenie się przyrody do życia a także obmywanie z brudu i chorób. Pannom, które zostały polane tego dnia wróżono szybkie zamążpójście.
Święta Wielkiej Nocy to czas pełen budzącej się nadziei, radości, odpoczynku i świętowania. Warto w tym okresie oderwać się od swoich codziennych problemów, zabiegania, kłopotów oraz obowiązków i spędzić ten piękny czas w otoczeniu najbliższych osób, ciesząc się rodzinnymi spotkaniami, na które w ciągu roku mamy zazwyczaj za mało czasu.
mgr inż. Natalia Ciesielczuk
Dietetyk
Przeczytaj także: Wiosenno-wielkanocne muffinki
