Cukrzyca ciężarnych

Autor: Lena Niewiada

Cukrzyca jest uznana za chorobę cywilizacyjną. Jak wiadomo schorzenie to powstaje w wyniku zaburzenia procesów metabolicznych. W ciąży cukrzyca jest powikłaniem, które znacznie utrudnia jej prawidłowy przebieg.

Warto na początku wspomnieć o cukrzycy przedciążowej określanej skrótem – PGDM. Kobiety chorujące na cukrzycę mogą urodzić zdrowe dzieci. Istotne jest jednak aby każda kobieta, która choruje na cukrzycę w okresach planowania ciąży, ciąży i w czasie połogu pozostawała pod opieką zespołu diabetologiczno – położniczego. W skład takiego zespołu powinien wchodzić: lekarz położnik, diabetolog, neonatolog, pielęgniarka edukacyjna oraz dietetyk. Kontrola cukrzycy w okresie ciąży jest szczególnie ważna ze względu na ujemny wpływ hiperglikemii, czyli wysokiego poziomu cukru we krwi na rozwój płodu w I trymestrze ciąży. Dlatego też opieka lekarska kobiet z cukrzycą powinna rozpocząć się w okresie planowania ciąży, najlepiej na 3 lub 6 miesięcy przed planowanym zajściem w ciążę.

Tematem artykułu jest jednak cukrzyca ciążowa (GDM – gestational diabetes mellitus). Jest to zaburzenie tolerancji węglowodanów lub cukrzyca rozpoznana w ciąży, rozwijająca się po raz pierwszy. W Polsce wszystkie kobiety w ciąży są objęte badaniami przesiewowymi w kierunku wystąpienia GDM. Proces leczenia obejmuje terapia dietetyczna, wysiłek fizyczny oraz insulinoterapia.

Niewątpliwie podstawą terapii GDM jest prawidłowa i zbilansowana dieta. Całodzienna racja pokarmowa powinna zawierać od 40 do 50% węglowodanów złożonych, których źródłem są kasze, pieczywo pełnoziarniste, ryż (dziki, brązowy) oraz warzywa. Białko powinno pokrywać 30% całkowitego zapotrzebowania energetycznego, natomiast tłuszcz pozostałe 20% (część tłuszczów nasyconych powinna być równa części tłuszczów nienasyconych). Ilość dostarczanej energii jest zależna od masy ciała, wzrostu, aktywności fizycznej oraz wieku. Kobieta w ciąży powinna na każdy 1 kg należnej masy ciała dostarczać około 35 kcal. Pacjentki z nadmierną masą ciała powinny mieć obniżoną podaż kalorii, jednak nie powinny robić tego na własną rękę, tylko i wyłącznie po konsultacji ze swoim lekarzem oraz dietetykiem. Racje pokarmowe powinny gwarantować prawidłowy przyrost masy ciała, a więc średnio od 8 do 12 kilogramów. Prawidłowo skomponowany jadłospis powinien składać się z sześciu posiłków – trzech głównych i trzech mniejszych. Dla kobiet z cukrzycą ciążową bardzo ważny jest posiłek węglowodanowy spożywany między godziną 22.00 a 22.30. Węglowodany złożone zabezpieczają przed ketogenezą głodową oraz niskim poziomem cukru w porze nocnej (hipoglikemia nocna).

Jeżeli pomimo stosowanej diety nie udało się osiągnąć normoglikemii należy wprowadzić insulinoterapię.

Podsumowując, cukrzyca ciężarnych nie jest zagrożeniem, jeżeli w czasie ciąży jesteśmy pod stałą opieką diabetologa oraz dietetyka. Nie warto działać na własną rękę. Tylko opieka specjalistów zapewni bezpieczeństwo dziecku i przyszłej mamie.

mgr Lena Niewiada
Dietetyk

Przeczytaj także: PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS CIĘŻARNEJ – CUKRZYCA