Kilka słów o alergiach pokarmowych
Autor: Beata Smulska
Alergia pokarmowa wynika z niewłaściwego funkcjonowania układu odpornościowego organizmu. Choć może to wydać się paradoksalne, alergie znacznie częściej występują w środowiskach, w których skrupulatnie dba się o higienę. Mimo ciągłego ulepszania leków dla alergików, najskuteczniejszą metodą postępowania w przypadku alergii jest po prostu unikanie tego, co wywołuje uczulenie.
Ponad 70% alergii pokarmowych występuje u osób poniżej 30 roku życia. Większość chorych to dzieci do 6 lat. U dorosłych choroba może dawać objawy zarówno ze strony skóry (wysypka, obrzęki, atopowe zapalenie skóry), jak i układu pokarmowego. Może też być przyczyną zespołu przewlekłego zmęczenia, zaburzeń snu, obrzęków dłoni, stóp czy stawów.
Uczulone niemowlę ma szorstkie, czerwone policzki i suchą skórę. Pojawia się sapka, czyli zatkanie noska bez wydzieliny. U starszych dzieci zmiany występują na płatkach usznych, w zgięciach łokci i kolan. Towarzyszy im swędzenie nosa, chrypka, chrząkanie, przewlekły kaszel, obrzęk krtani, zapalenie ucha środkowego, czasem duszność.
Reakcja może wystąpić w ciągu kilku minut albo nawet po godzinach od spożycia żywności – właśnie opóźnione objawy są często przyczyną trudności ustalenia alergenów. Większość odczynów alergicznych nie jest groźna, jednak czasem występuje bardzo groźny tzw. wstrząs anafilaktyczny. Pojawia się wtedy pieczenie i swędzenie języka, dłoni i stóp, silne puchnięcie, drgawki, duszności, spadek ciśnienia i osłabienie. W takiej sytuacji trzeba natychmiast wezwać lekarza.
W takim razie jak ustalić, co nas uczula? Niestety, nie ma jednej metody diagnostycznej, która wskazałaby właściwy alergen. Dlatego zwykle trzeba wykonać testy z kilkunastoma najczęściej występującymi alerganami pokarmowymi. Niepodważalnym dowodem istnienia uczulenia jest wykrycie w surowicy krwi swoistych IgE. IgE, czyli immunoglobuliy E pobudzają inne komórki do uwalniania substancji, wywołujących stan zapalny.
Co najczęściej uczula?
- z owoców – truskawki, brzoskwinie, cytrusy
- z warzyw – pomidor, seler, marchew, soja
- z orzechów – laskowe, arachidowe, nerkowce, pekan, pistacje, migdały
- pszenica
- nabiał – nie tylko cukier mleczny-laktoza, ale też jajka
- ryby i owoce morza
Jak się ustrzec przed wystąpieniem alergii pokarmowych, których objawy są czasem tylko nieprzyjemne, a czasem wręcz niebezpieczne dla zdrowia i życia? Najlepszą metodą leczenia alergii jest wyeliminowanie lub przynajmniej unikanie pokarmów, które wywołują objawy alergii. Czasami jest to bardzo trudne, bo substancja, która wywołuje reakcję uczuleniową, może być użyta w procesie produkcji pożywienia, dlatego trzeba czytać etykiety na opakowaniach lub unikać żywności przetworzonej.
mgr inż. Beata Smulska
Dietetyk
Przeczytaj także: Znaczenie śniadań w diecie dziecka
