Co pić w ciąży i w jakich ilościach?
Autor: Alicja Hojda
Wypijanie odpowiedniej ilości napojów w ciągu dnia jest bardzo ważne dla zachowania zdrowia i dobrego samopoczucia. Kobiety ciężarne powinny szczególnie zwracać na to uwagę, gdyż w ich organizmach zachodzą fizjologiczne zmiany, które wymagają zwiększonej podaży płynów, aby utrzymać prawidłową równowagę wodno-elektrolitową ustroju. Od 12 tygodnia ciąży zwiększa się objętość osocza (o około 1500 ml), zachodzą zmiany w czynności nerek: zwiększa się przepływ przez nie krwi, zwiększa się przesączanie kłębuszkowe, wzrasta resorpcja zwrotna sodu i wody. Poszerzenie moczowodów, wzrost objętości nerek, fizjologiczne wodonercze, przy niedostatecznym spożyciu płynów może sprzyjać tworzeniu się w nich kamieni. Ciężarne często oddają mocz cechujący się wysoką zawartością aminokwasów i glukozy (pożywka dla bakterii), co sprzyja zakażeniom układu moczowego. Aby uniknąć powikłań ze strony układu moczowego (zakażenia, kamica) trzeba szczególnie dbać o wypijanie odpowiedniej ilości płynów. Kobiety w ciąży zazwyczaj odczuwają zwiększone pragnienie.
Normy żywienia podają, że kobieta przed ciążą i w pierwszym jej trymestrze powinna w ciągu dnia spożywać w sumie 2700 ml, a w drugim i trzecim trymestrze 3000 ml wody (łącznie z napojów i posiłków). Przy występujących zakażeniach dróg moczowych lub kamicy ilość ta powinna być jeszcze zwiększona.
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego kobieta ciężarna powinna w ciągu dnia wypijać 2 litry płynów (8 szklanek), w tym 1 litr mleka. Wiemy jednak, że płynne mleko w diecie z powodzeniem można częściowo zastąpić produktami mlecznymi (jogurty, kefiry, sery z mleka pasteryzowanego).
Najlepszym napojem dla ciężarnych jest czysta woda, najlepiej średniozmineralizowana, niegazowana. Można dodawać do niej cytrynę, imbir (w przypadku nudności), miód, rozcieńczać nią soki owocowe. Dobrym rozwiązaniem są też herbatki owocowe i ziołowe (z ziół dozwolonych w okresie ciąży), kawa zbożowa i wspomniane już wyżej mleko.
Woda gazowana równie dobrze nawadnia i gasi pragnienie jak niegazowana, ale może ona nasilać dolegliwości ciążowe, takie jak zgaga i wzdęcia. Jeśli jednak jest dobrze tolerowana, to nie ma przeszkód, by pić ją zamiennie z niegazowaną.
Ograniczyć w czasie ciąży trzeba napoje zawierające kofeinę (kawa – rozpuszczalna i ziarnista, mocna herbata, napoje „energetyczne”) gdyż u niektórych kobiet mogą one zwiększać ryzyko poronienia lub przedwczesnego porodu. Za bezpieczne uznaje się dwie filiżanki słabej kawy dziennie.
Kobieta ciężarna powinna wyeliminować z diety kolorowe napoje gazowane i niegazowane, które zawierają sztuczne barwniki, konserwanty, nadmiar cukru lub sztuczne słodziki. Z tych ostatnich niebezpieczne dla płodu są cyklaminiany (teratogenne) oraz sacharyniany (mogą gromadzić się w tkankach płodu). Dlatego robiąc zakupy należy uważnie czytać skład napoju na etykiecie.
Słodkie napoje nie są polecane też z tego względu, że nie gaszą pragnienia (z uwagi na wysoką osmolarność spowodowaną dużą zawartością cukru) oraz dostarczają jedynie „pustych” kalorii. A to prosta droga do zbyt szybkiego przybierania na wadze. Dużo lepszym rozwiązaniem są świeżo wyciskane soki owocowe, które oprócz naturalnego cukru z owoców dostarczają wielu witamin i składników mineralnych.
Bezwzględnemu wykluczeniu ze spożywania w czasie ciąży podlegają napoje alkoholowe. Każda ilość alkoholu jest szkodliwa dla rozwijającego się płodu. W pierwszym okresie ciąży zwiększa ryzyko poronienia, urodzenia dziecka z płodowym zespołem alkoholowym (FAS), w późniejszym okresie hamuje rozwój płodu.
Zwiększając podaż płynów w diecie pamiętajmy, że lepiej jest nie popijać posiłków bezpośrednio (lub pić w czasie posiłku niewielkie ilości), gdyż picie w trakcie jedzenia może powodować dyskomfort trawienny i tak już wrażliwego układu pokarmowego u ciężarnej (wzdęcia, uczucie pełności, odbijania). Napoje najlepiej spożywać na pół godziny przed posiłkiem oraz 1 – 2 h po posiłku. Zalecane jest też picie wody w porze nocnej (kiedy np. wstajemy do toalety).
mgr Alicja Hojda
Dietetyk
Przeczytaj także: Jaka woda dla mojego dziecka?
