Żywienie kobiet w ciąży

Autor: Arleta Witan-Grzegrzółka

Aby zapewnić prawidłowy rozwój dziecka w okresie ciąży należy zwrócić szczególną uwagę na sposób odżywiania się kobiety. Odpowiednio dobrana dieta dla kobiety ciężarnej wpływa również pozytywnie na przebieg ciąży jak i też zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań w trakcie i po porodzie. Zapotrzebowanie organizmu matki na składniki odżywcze wzrasta dlatego niezbędna jest modyfikacja sposobu żywienia.

Masa ciała kobiety ciężarnej oraz wzrost zapotrzebowania na energię.

- w pierwszych tygodniach ciąży dodatkowy wydatek energetyczny jest niewielki około 150 kcal/dobę, jego zdecydowany wzrost następuje w II trymestrze ciąży i wynosi 360 kcal/dobę ma to bezpośredni związek ze wzrostem osocza, powiększeniem się macicy i gruczołów sutkowych oraz z gromadzeniem się tkanki tłuszczowej u kobiety ciężarnej. Natomiast wzrost zapotrzebowania na energię w III trymestrze ciąży wzrasta już do 475 kcal/dobę i związany jest z rozwojem płodu. Aby prawidłowo zaplanować podaż energii dla kobiety ciężarnej należy zwrócić uwagę na jej wiek, masę ciała i styl życia.

- należy pamiętać o tym, że odpowiednia masa ciała kobiety przed ciążą i jej w trakcie ma niebagatelny związek z prawidłowym rozwojem dziecka, niedowaga kobiety wpływa na niską masę urodzeniową dziecka natomiast nadwaga wiąże się ze wzrostem wystąpienia makrosomii płodu ( masa ciała dziecka przekracza 4kg) co prowadzi do wystąpienia wad układu sercowo – naczyniowego, nerwowego czy pokarmowego u niemowlaka.

- kobiety ciężarne u których występuje nadwaga powinny unikać produktów typu fast food, chipsów, słodkich napojów z uwagi na znikome wartości odżywcze tych produktów.

Zapotrzebowanie na białko w okresie ciąży.

- jak podają polskie normy żywienia, zapotrzebowanie na białko dla kobiet w ciąży wynosi 1,2 g/kg masy ciała na dobę jest to około 54 - 96 g na dobę z czego 60% powinny stanowić białka pochodzenia zwierzęcego. Dobrym źródłem białka jest mleko, mięso, drób i ryby natomiast należy wystrzegać się spożywania takich pokarmów jak sery pleśniowe czy surowe mięso bądź surowych ryb. Nie zaleca się również jedzenia wątróbki ze względu na dużą zawartość witaminy A, której podaż w nadmiernej ilości prowadzi do występowania wad wrodzonych u płodu. Kobietom ciężarnym nie zaleca się stosowania diety wegetariańskiej ze względu na wzrost zapotrzebowania na żelazo, wapń, niektóre witaminy z grupy B.

Tłuszcze w diecie kobiet ciężarnych.

-zapotrzebowanie na tłuszcze w diecie ciężarnej wynosi 20 – 35%, z czego zdecydowaną większość powinny stanowić tłuszcze pochodzenia roślinnego, które są źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Aby pokryć zapotrzebowanie na wielonienasycone kwasy tłuszczowe z rodziny omega – 6 zaleca się spożywanie oleju słonecznikowego, kukurydzianego sojowego, natomiast doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega – 3 są tłuste ryby, olej rzepakowy, orzechy włoskie. Należy unikać natomiast izomerów trans kwasów tłuszczowych z uwagi na wzrost stężenia cholesterolu we krwi, występują one w margarynach twardych, chipsach, zupach instant, ciastach i ciasteczkach.

Zapotrzebowanie na węglowodany w trakcie trwania ciąży.

- dobowe zapotrzebowanie na węglowodany wynosi 55 – 60 %, przy czym należy wspomnieć, że powinny to być węglowodany złożone(kasze, razowe pieczywo, świeże warzywa) należy wystrzegać się węglowodanów prostych znajdujących się w słodkich napojach i słodyczach. Błonnik pokarmowy występujący w grubych kaszach, razowym pieczywie, świeżych warzywach i owocach wywiera pozytywny wpływ na układ pokarmowy, minimalizuje ryzyko powstawania zaparć u kobiet ciężarnych jego dobowe spożycie powinno wynosić 20 – 40 gramów.

Skład dziennej racji pokarmowej kobiety ciężarnej według D. Szostak – Węgierek.

Styl życia i żywienie się kobiety w ciąży wywiera niebagatelny wpływ na prawidłowy rozwój płodu. W tym czasie należy korzystać z zasad racjonalnego żywienia.

mgr Arleta Witan - Grzegrzółka
Dietetyk

Bibliografia:
1. Wendołowicz A., Stefańska E., Ostrowska L., Żywienie kobiet w okresie ciąży; Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2014, Tom 20, Nr 3, 341 – 345.
2. Szostak – Węgierek D., Cichocka A., Żywienie kobiet ciężarnych, Wydanie II, PZWL; 2012.
3. Jarosz M., Bułhak – Jachymczyk B., Normy żywienia człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych. PZWL; 2012.

Przeczytaj także: Rozwój ciąży a spożycie kofeiny