Nietolerancja pokarmowa czy może alergia ?
Autor: Magdalena Kot
No tak. W dzisiejszych czasach Internetu i przepływu informacji najczęściej diagnozujemy się sami w kilka minut.
Ale czy aby na pewno jest to słuszna droga?
Badania wskazują, że prawie trzydzieści procent z nas, jest przekonanych o posiadaniu alergii lub nietolerancji na jeden lub więcej rodzajów pokarmu. W rzeczywistości tylko dwa do czterech procent populacji cierpi na alergie pokarmowe a około dwudziestu procent społeczeństwa jest nękanych przez nietolerancje. Jaka jest zatem między nimi różnica?
Alergia pokarmowa jest nagłą reakcja układu odpornościowego organizmu, podczas której dochodzi do produkcji przeciwciał i wystąpienia objawów takich jak obrzęk, zaczerwienienie skóry, wysypka , aż po wstrząs anafilaktyczny.
Różnica pomiędzy alergią a nietolerancją pokarmową polega na tym, że przy alergii nawet najmniejsza ilość uczulającego pokarmu wywoła reakcję chorobową organizmu, natomiast przy nietolerancji pokarmowej jesteśmy w stanie tolerować pewny poziom problematycznego pokarmu. Jednak trudno jest ustalić “ile” możemy tolerować a “ile” będzie dla nas “Za dużo”. W tym przypadku dobrze sprawdzają się diety eliminacyjne i notowanie wszystkiego co jemy. Ale po kolei.
Zmiany ekonomiczne, środowiskowe, jak również nawyki żywieniowe współczesnego świata, są postrzegane jako te, które najbardziej wpływają na rozwój alergii i nietolerancji pokarmowych.
Popularnymi alergenami w pożywieniu są gluten, jaja, ryby morskie, skorupiaki, mleko ( głównie kazeina – białko mleka ), orzechy, musztarda, nasiona sezamu, soja, siarczany, łubin, seler. Natomiast najczęstsze przypadki nietolerancji pokarmowych wywołane są przez mleko ( nietolerancja laktozy – cukru mlecznego) oraz gluten – białka roślinnego występującego głównie w pszenicy.
Najbardziej wiarygodnym testem na zbadanie alergii to badania krwi na tak zwane przeciwciała IgE oraz testy skórne. Badają one reakcję organizmu w odniesieniu do konkretnego pokarmu. Przeprowadza je lekarz w gabinecie lekarskim. Jeśli alergia na konkretny pokarm zostanie zdiagnozowana, pozostaje nam jedynie całkowita eliminacja tego pokarmu/produktu z diety. Obecne prawo legislacyjne dotyczące zamieszczania informacji żywieniowej na produkcie, obejmuje informacje o alergenach dla naszego bezpieczeństwa i zdrowia.
Jeśli zaś chodzi o rozpoznanie nietolerancji pokarmowej to najłatwiej jest wykryć nietolerancję laktozy( dwucukier rozkładany w jelicie cienkim) przy użyciu tak zwanego testu wydechowego ( badanie zawartości wodoru w wydychanym powietrzu). Jest to zatem jeden z pierwszych testów wykonywanych przy występowaniu objawów takich jak nudności, wymioty, skurcze jelitowe, biegunki, pozwalające zdiagnozować przyczynę lub wykluczyć jedną z możliwości.
W przypadku nietolerancji laktozy, odnalezienie własnego poziomu tolerancji i stosowanie produktów niskolaktozowych lub produktów pochodzenia mlecznego pozbawionego laktozy w procesie produkcyjnym odbywa się metodą prób i błędów. We współczesnej dietetyce odchodzi się od całkowitej, często niepotrzebnej eliminacji laktozy z diety. Należy pamiętać, że jeżeli ograniczamy spożywanie mleka i produktów mlecznych , to musimy zadbać o uzupełnienie wapnia z innych źródeł pokarmowych aby zapobiec niedoborom tego jakże ważnego minerału.
Drugą z kolei, bardzo popularną nietolerancją, jest nietolerancja glutenu, która może być zdiagnozowana jako choroba trzewna – celiakia lub jako nieceliakalna wrażliwość na gluten. Ale to jest temat na osobny artykuł.
Podsumowując, znalezienie odpowiedzi które pokarmy nas uczulają lub powodują nietolerancje pokarmowe nie jest łatwe i zazwyczaj potrzeba trochę czasu aby je zidentyfikować. Warto zatem prowadzić dzienniczek z wszystkimi posiłkami, przegryzkami, owocami i warzywami, uwzględniając występujące symptomy ( wzdęcia, skurcze, bóle brzucha, zaparcia, biegunki ale również migreny i bóle stawów ) a jeżeli to możliwe to warto również zanotować czas pomiędzy spożyciem danego produktu/potrawy a występującymi dolegliwościami.
Wszystkie podejrzenia o alergie i nietolerancje powinny być przebadane przez lekarza a jeśli w ramach diagnostyki zalecona jest dieta eliminacyjna, powinniśmy skontaktować się z dietetykiem. Jego zadaniem będzie przeanalizowanie naszej diety, zasugerowanie zmian żywieniowych nie pozbawiając nas przyjemności z posiłków oraz, co najważniejsze, zapewnienie, że nasza dieta pozostanie zbilansowana i pełnowartościowa, bez narażania naszego organizmu na niedobory składników mineralnych czy witamin. Przydatne bywa również zachowanie opakowań z produktów żywnościowych i dostępność informacji żywieniowej produktu wywołującego dolegliwości.
inż. Magdalena Kot
Dietetyk
Przeczytaj także: Dieta 1,5 alergika
