Wspomaganie dietetyczne w chorobach układu krążenia
Autor: Natalia Ciesielczuk
Choroby układu krążenia są ciągle bardzo częstą przyczyną wielu zgonów w krajach o rozwiniętej cywilizacji. Chorobami, które powodują największe spustoszenie są schorzenia związane z miażdżycą tętnic, czyli choroba niedokrwienna serca i niektóre rodzaje nadciśnienia tętniczego. Na chorobę niedokrwienną serca choruje w naszym kraju ok. milion osób, co więcej, liczba zawałów mięśnia sercowego wynosi 80-100 tysięcy każdego roku. Już od 1960 roku obserwuje się stały wzrost liczby zgonów z powodu choroby niedokrwiennej serca. Kolejnym ważnym problemem jest niewydolność krążenia. Terminem tym określamy stan, w którym pojemność minutowa serca i ciśnienie tętnicze nie pokrywają zapotrzebowania naszego organizmu. Jednym z ważniejszych elementów, które wpływają na poprawę zdrowia w chorobach układu krążenia jest dieta.
Do głównych przyczyn chorób sercowo-naczyniowych możemy zaliczyć nadciśnienie, podwyższone stężenie cholesterolu, różnego rodzaju reakcje zapalne zachodzące w organizmie, mała aktywność fizyczna, otyłość, nadużywanie tytoniu a także niewłaściwa dieta.
W dzisiejszych czasach na półkach wielu sklepów spożywczych możemy znaleźć coraz więcej produktów wpływających na nasz stan zdrowia, a osoby zajmujące się branżą spożywczą ciągle poszerzają swoją ofertę w celu zdobycia nowych klientów. W sklepach coraz częściej widzimy produkty spożywcze z napisem „ obniża zawartość cholesterolu”, „obniżona zawartość sodu”, „produkt dietetyczny” itp. Nie braknie też produktów, które wyprodukowana są z myślą o osobach mających problemy z układem krążenia. Do składników pokarmowych zalecanych w tych chorobach zaliczamy fitosterole i fitostanole, kwasy tłuszczowe omega-3, antyoksydanty oraz błonnik pokarmowy.
Fitosterole (sterole roślinne) i stanole (nasycona odmiana fitosteroli) są zbudowane bardzo podobnie do cholesterolu, aczkolwiek występują tylko w świecie roślin. Stanole oddziałują z cholesterolem zmniejszając jego rozpuszczalność, w związku z czym uniemożliwiają jego wchłanianie, dzięki czemu większa ilość cholesterolu jest wydalana. Składniki te możemy znaleźć w olejach roślinnych, orzechach, nasionach oraz zbożach, jednak nie jest to wysoka zawartość, dlatego też wzbogaca się nimi różnego rodzaju produkty.
Nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 naturalnie występują w rybach morskich takich jak makrela, sardynka, tuńczyk, łosoś czy śledź. W społeczeństwach, które w dużych ilościach spożywają ryby obserwuje się niższą zachorowalność na choroby sercowo-naczyniowe. Pozytywne działanie kwasów omega-3 polega na hamowaniu reakcji zapalnych, zmniejszaniu gromadzenia się płytek krwi, obniżaniu stężenia cholesterolu, obniżaniu częstości skurczów serca oraz ciśnienia krwi. Kwasy te coraz częściej możemy spotkać, oprócz ryb, także w wielu innych produktach, które są nimi wzbogacane, np. w różnego rodzaju majonezach, margarynach, olejach czy też jogurtach.
Do istotnych przeciwutleniaczy występujących w produktach zaliczamy flawonoidy. Badania wykazały, że redukują one utlenianie „złego” cholesterolu LDL, w związku z czym posiadają właściwości antymiażdżycowe. Co więcej, obniżają stężenie lipidów we krwi oraz zabezpieczają przed gromadzeniem się płytek krwi, które mogą prowadzić do powstawania zakrzepów. Antyoksydanty możemy znaleźć w produktach takich jak warzywa, owoce, orzechy, herbata, kakao i czerwone wino. Jednakże i w tym przypadku, na rynku istnieje wiele produktów wzbogacanych w te składniki.
Biorąc pod uwagę leczenie oraz prewencję chorób układu krążenia najważniejszymi rodzajami błonnika są pektyny, które możemy znaleźć w cytrusach i jabłkach, beta-glukan znajdujący się w owsie, jęczmieniu oraz siemieniu lnianym. Ich pozytywne działanie polega na wiązaniu kwasów żółciowych, co wiąże się z obniżonym wchłanianiem cholesterolu. Chociaż istnieje wiele naturalnych źródeł błonnika pokarmowego, na rynku pojawia się coraz więcej produktów wzbogacanych w ten ważny składnik pokarmowy, są to między innymi margaryny, jogurty, napoje czy zupy.
mgr inż. Natalia Ciesielczuk
Dietetyk
Przeczytaj także: Czy bakalie są dobre na wszystko?
