4 fakty o orkiszu
Autor: Alina Olczak
Orkisz jest najstarszą odmianą pszenicy. Początki uprawy datuje się w czasach epoki kamiennej. Wszelkie źródła dotyczące orkiszu na jakie natrafili badacze opisują to zboże jako pokarm nadający siłę. Za co dziś cenimy zboże przodków? Przyjrzyjmy się uważnie.
Lepsza wersja pszenicy
Orkisz należy do tego samego gatunku co pszenica. Jednak w przeciwieństwie do niej nie został poddany tak licznym zmianom. Różni się nie tylko sposobem uprawy, ale też wartościami odżywczymi. W zestawieniu z pszenicą zawiera więcej witamin A, E. Aktywność witaminy E w orkiszu jest większa o 30% niż w pszenicy. Znajdziemy tu również więcej pełnowartościowego białka i lepiej przyswajalny gluten. Podczas zbiorów ziarna pszenicy tracą łupinki, a wraz z nimi cenne składniki odżywcze. Orkisz zbierany jest wraz z łupinką co sprawia, że jest on bardziej wartościowym zbożem, jednak wpływa to również na wzrost kosztów produkcji.
Bogactwo składników odżywczych
Sposób uprawy, zbioru i przetwarzania powoduje, że orkisz jest zbożem bardzo bogatym w składniki odżywcze. To kopalnia cennych dla organizmu węglowodanów złożonych, lekkostrawnego białka, niezwykle istotnego dla układu nerwowego kwasu linolenowego. Znajdziemy tu również mangan, fosfor, magnez, cynk, wapń i selen, a także witaminy A, D, B1, B3, B6 i E. W otrębach orkiszowych znajduje około 20 czynnych związków obniżających poziom złego cholesterolu. Natomiast w ziarnie znajduje się rodanid - bioaktywna substancja, która traktowana jest jak naturalny antybiotyk. Znajdziemy ją również w ślinie, krwi i mleku karmiącej kobiety.
Polecany przez dietetyków
W dietach często pojawiają się produkty na bazie orkiszu m.in. ze względu na jego korzystne działanie na układ trawienny. Duża zawartość błonnika nadaje uczucie sytości. Dodatkowo wykazuje korzystny wpływ w sytuacjach zaburzeń gospodarki wapniem, alergiach, chorobach nerek, serca, wątroby i osłabieniu organizmu.
Wyjątkowy smak
Poza bogactwem wartości i niezaprzeczalną przewagą nad pszenicą, orkisz charakteryzuje się również wyjątkowym smakiem - nieco słodkim o orzechowym aromacie.
Orkisz to nie tylko mąka i wyroby na jej bazie takie jak chleb, bułki czy ciastka. To również kasza orkiszowa, którą możemy wykorzystać jako bazę dań obiadowych. To wspaniały dodatek do sosów, warzyw, zup, sałatek, gołąbków i wszelkich dań, gdzie wykorzystujemy pęczak, kasze gryczaną czy ryż. Orkisz to również płatki i otręby, które mogą stanowić fantastyczną bazę do domowego musli czy ciast i ciasteczek.
Dziś cenimy orkisz za właściwości i chętniej kupujemy produkty na jego bazie. Należy jednak zwrócić szczególną uwagę na wszelkie "podróbki" - wiele produktów przedstawianych jako orkiszowe (np. pieczywo, makarony czy ciastka) tak naprawdę zawierają jedynie domieszkę orkiszu. Warto sprawdzać etykiety. Natomiast orkisz w czystej postaci płatków czy kaszy powinien na stałe zagościć w naszej kuchni.
Alina Olczak
Dietetyk
Przeczytaj także: Warzywa zielonolistne - warto je jeść!
