KIPI KASZA…
Autor: Urszula Bieniek
Kasza to obmielone ziarna różnych zbóż. Dzielimy je na drobno i gruboziarniste, w zależności od tego, co działo się z nimi potem – mogą być bowiem polerowane, krojone, zmielone, niektóre się praży. Podział na drobno i gruboziarniste jest istotny ze względów dietetycznych – im mniej oczyszczone i rozdrobnione ziarno, tym kasza będzie cenniejsza w składniki odżywcze. Jednak i te drobne są ważne, zwłaszcza w przypadku diety lekkostrawnej czy diety młodszego dziecka.
Kasza manna to produkt pszeniczny. Z gryki produkuje się kaszę gryczaną (gruba) oraz krakowską (drobna). Kasza jęczmienna łamana oraz perłowa to drobniejsze formy kaszy pochodzenia jęczmiennego, a pęczak to całe ziarno jęczmienia, jedynie obłuskane i wypolerowane. Jeszcze rzadziej spożywana kasza jaglana to proso. Kasza kukurydziana, należąca do drobnych, to oczywiście produkt kukurydziany.
Dlaczego powinniśmy sięgać po kaszę?
Kasze są wypierane z naszej kuchni , wolimy jadać makarony oraz ziemniaki. Niesłusznie, gdyż lista zalet kasz jest ogromna.
1. Węglowodany - kasze zawierają duże ilości dobrze przyswajalnych węglowodanów, będących przecież podstawą naszej codziennej racji pokarmowej. Kaszka jest pierwszym stałym posiłkiem w diecie malucha i obok mleka matki, najważniejszym źródłem węglowodanów.
2. Błonnik – jeśli kasza jest gruba, będzie bombą błonnikową dla naszego organizmu, a pamiętajmy że składnik ten nie tylko reguluje pracę jelit i prawidłowe wypróżnianie, ale również oczyszcza organizm ze szkodliwych substancji, chroni przed nowotworami jelita grubego oraz odpowiada za poziom cholesterolu we krwi.
3. Białko – kasza to również spore ilości białka roślinnego. Nie jest ono tak wartościowe jak zwierzęce, ale w połączeniu z mięsem lub produktem mlecznym będzie istotnym źródłem protein.
4. Witaminy z grupy B oraz magnez, żelazo, fosfor, które to składniki są dużą zaletą kasz, jako że wpływają pozytywnie na układ nerwowy oraz krwionośny.
5. Wygoda – wbrew pozorom kasze gotuje się krótko, można ją długo przechowywać i nie wymaga obróbki wstępnej, jak np. ziemniaki (obieranie)
Pamiętajmy, aby odpowiednio przygotowywać kaszę. Nie kupujmy kasz w woreczkach foliowych, lepiej gotować „po staremu”. Szklankę grubej kaszy zalewamy 2 szklankami wody, przypadku drobnych kasz – ok. 2,5 szklanki. Gotujemy pod przykryciem, czekając aż kasza wchłonie całą wodę. Nie należy się bać przypalenia – jeśli użyliśmy odpowiedniej ilości wody i nie będziemy mieszać, to wytworzą się kanaliki odparowujące wodę i kasza się nie przypali. Po ugotowaniu najlepiej na godzinkę zawinąć garnek w gazetę i koc – kasza „dojdzie”, będzie smakowała wspaniale, nie straci ciepła a my w tym czasie możemy przygotować resztę obiadu. Taka sypka kasza będzie smakować każdemu dziecku.
Kaszki są pierwszym ze stałych produktów wprowadzanych do diety malucha, małe ilości kleików glutenowych pojawiają się już w 5 lub 6 miesiącu życia dziecka. Jednak to kasze bezglutenowe (ryżowe oraz kukurydziane) są podstawą diety malucha. Te specjalnie przeznaczone dla dzieci śą łatwe w przygotowaniu (zwykle w postaci proszku do rozmieszania z wodą) i lubiane przez niemowlęta, a do tego wzbogacane w witaminy i ważne żelazo . Zwróćmy uwagę, by na początku kupować kasze bez dodatków smakowych, a owocowe kaszki wprowadzać dopiero z czasem i pojedynczo.
Uważnie czytajmy, od którego miesiąca są polecane. Pamiętajmy, że kasze nie przetworzone wprowadzamy dopiero od 11 miesiąca (Kus Kus, jęczmienna), trochę później gryczaną niepaloną, ale tylko jeśli dziecko nie ma problemów z połykaniem drobnych ziaren.
Pomysł na…
..obiad
Papryka nadziewana kaszą gryczaną i serem
Do tego dania potrzebna nam papryka, ładna i jędrna, ale niezbyt duża. Czyścimy ją, odcinamy wierzch i odkładnie wydłubujemy pestki. Paprykę możemy teraz obsmażyć króciutko na patelni (a po wypełnieniu farszem dusić w garnku ) lub też sparzyć ją wrzątkiem (wersja z pieczeniem w piekarniku). Aby przygotować farsz, potrzebna nam kasza gryczana, ugotowana nie do pełnej miękkości oraz ser biały półtłusty. Do tego uduszona cebulka i pieczarki. Wszystkie te składniki mieszamy, doprawiamy solą i pieprzem, a następnie wkładamy do papryki, przykrywając ‘czapeczką’. Papryka musi być mocno wypełniona farszem. W zależności od tego, czy paprykę sparzyliśmy wrzątkiem czy obsmażyliśmy, teraz ją pieczemy (około 20 minut w porządnie rozgrzanym piekarniku) lub dusimy w garnku. Podajemy dziecku z surówką z surowych warzyw.
Co je nasza pociecha? Pełnowartościowy posiłek – węglowodany (kasza), białko (ser) oraz warzywa. Jest to ciekawa propozycja dla niejadków lub znudzonych zwykłymi obiadami dzieci – papryka z czapeczką jest urocza.
…podwieczorek na specjalne okazje
Ciasto ‘na zimno’ z kaszą manną
Składniki: pół litra mleka, niecała połowa szklanki cukru, łyżeczka cukru waniliowego, ¼ kostki margaryny roślinnej miękkiej (twarda zawiera niekorzystne kwasy tłuszczowe typu trans!), 2 szklanki kaszy manny, 2 spore banany, 100 g truskawek, 200 g herbatników, pół tabliczki gorzkiej czekolady, wiórki kokosowe do przyozdobienia.
Ciasto będzie przekładane: na spód kładziemy herbatniki, potem jedną z mas owocowych, znowu herbatniki, drugą z mas owocowych, herbatniki, na sam wierzch polewę.
Obydwie masy owocowe przygotowujemy w jednakowy sposób, na koniec dodając owoce. Zagotowujemy szklankę mleka z połową przygotowanych: margaryny, cukru oraz cukru waniliowego. Powoli wsypujemy szklankę manny, dokładnie mieszając i uważając na grudki. Po zgęstnieniu dodajemy rozdrobnione banany lub truskawki. Nie musimy ich miksować (mogą być zbyt płynne), wystarczy użyć widelca. Polewą przygotowujemy poprzez rozpuszczenie gorzkiej czekolady nad rondelkiem z ciepłą wodą. Smarujemy nią wierzchnie herbatniki, posypujemy wiórkami.
Co otrzymujemy? Ekspresowy, szybki deser bez pieczenia, ze sporą ilością owoców.
…kolację
Ekspresowa sałatka kuskus
Przygotowujemy kaszę kuskus: odpowiednią ilość wsypujemy do miseczki, zalewamy wrzątkiem (około 1,5 cm nad poziom kaszy), przykrywamy pokrywką i odstawiamy na 10 minut. W tym czasie kasza pęcznieje i jest gotowa do spożycia. Oprócz kaszy potrzebne nam warzywa i tu mamy pełną dowolność. Polecam paprykę, kukurydzę, ogórka zielonego, odrobinę natki pietruszki. Przydałby się również składnik ostrzejszy w smaku, np. cebulka konserwowa lub ogórek konserwowy, oczywiście dla starszych dzieci. Jeśli lubimy sałatki mniej sypkie, możemy dodać łyżeczkę gęstego jogurtu naturalnego.
mgr Urszula Bieniek
Dietetyk
Przeczytaj także: Od kiedy mogę dziecku podawać kasze?
