Znaczenie witaminy D w codziennej diecie.
Autor: Natalia Ciesielczuk
Stosując nazwę „witamina D” można określić dwie substancje, witaminę D2, która występuje w roślinach i grzybach, oraz witaminę D3, którą możemy znaleźć w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jednocześnie, to właśnie witamina D3 powstaje w naszym organizmie na skutek syntezy skórnej przy udziale światła słonecznego.
Witamina D bierze bardzo czynny udział w procesach zachodzących w naszym ustroju. Jej rola nie ogranicza się tylko do pozytywnego działania na układ kostny. Według badań, wiele chorób, takich jak na przykład cukrzyca, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, nieswoiste zapalenie jelit, nowotwory czy choroby autoimmunologiczne mogą powstawać na skutek występowania niedoboru witaminy D.
Analizując badania, które ciągle się ukazują, można stwierdzić, że zauważa się powszechny deficyt witaminy D u mieszkańców krajów Europy Środkowej, w tym także Polski, w praktycznie każdej grupie wiekowej. Mówi się już nawet, że deficyt tej właśnie witaminy stanowi bardzo poważny i globalny problem zdrowia publicznego. Symptomy takie jak poczucie przemęczenia, złe samopoczucie, pogorszony nastrój, bóle kostne i mięśniowe, mogą świadczyć o niedoborze witaminy D.
Co zatem jest przyczyną takiego stanu rzeczy? Trudno jednoznacznie stwierdzić, ponieważ przyczyn niedoboru może być wiele. Jednak przede wszystkim jest to obniżenie syntezy skórnej oraz niedostateczna podaż ze spożywanych pokarmów. W okresie wiosenno- letnim, kiedy to na niebie często pojawia się słońce, szacuje się, że nawet 90% dziennego zapotrzebowania na witaminę D może być pokryte tylko i wyłącznie z syntezy skórnej. Nie dotyczy to jednak osób w podeszłym wieku, u których proces ten nie przebiega aż tak sprawnie, oraz osób, które nie wystawiają bezpośrednio swojego ciała na działanie promieni słonecznych lub chodzą ubrane w ubraniach całkowicie zasłaniających ręce i nogi.
W strefie geograficznej, w której mieści się Polska, synteza skórna witaminy D zachodzi w okresie od 15 kwietnia do września. Przyjmuje się, że już 15 minutowa ekspozycja 18% powierzchni ciała (odkryte przedramiona i częściowo nogi) na działanie promieni słonecznych w godzinach 10.00-15.00 bez zastosowania kremów z filtrami ochronnymi, pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę D. Nic więc dziwnego, że „kąpiele słoneczne” były zalecane już w dziewiętnastym wieku.
Kolejnym, bardzo ważnym źródłem witaminy D, jest pożywienie. Jednak biorąc pod uwagę standardową, codzienną dietę, witamina D występuje w niewielu produktach. W dawce powyżej 100 IU/100 g produktu, znajduje się w maśle, grzybach, jajach oraz wątrobie. Bardzo dużo witaminy tej znajduje się także w tłustych rybach, takich jak makrela czy śledź. Bardzo cennym źródłem jest też tran. Specjaliści co do jednego są zgodni, aby pokryć dzienne zapotrzebowanie na witaminę D, przede wszystkim w jesieni i zimie, niezbędna jest suplementacja. Dawki suplementowanych preparatów zależą przede wszystkim od wieku, wagi i stanu fizjologicznego.
mgr inż. Natalia Ciesielczuk
Dietetyk
Przeczytaj także: Znaczenie śniadań w diecie dziecka
