Gluten
Autor: Magdalena Uchman
Dzień dobry, mój synek za 2 dni kończy 7 miesiąc, jest karmiony piersią. Wprowadziłam mu już kaszki mleczno- ryżowe i jabłko oraz marchewkę. Nie wprowadziłam jeszcze glutenu, bo czytałam w wielu publikacjach, że do końca 6 miesiąca najlepiej karmić wyłącznie piersią, ale teraz już sama nie wiem co myśleć, bo przeczytałam również, że gluten najlepiej wprowadzać właśnie w 6 miesiącu. Synek na początku 7 miesiąca chorował i nie mogłam wtedy wprowadzić glutenu. Teraz zaczyna 8 miesiąc i zastanawiam się czy zacząć wprowadzać teraz gluten czy już jest za późno i musimy poczekać do 10 miesiąca? Czy jeżeli będziemy musieli czekać do 10 miesiąca to czy będzie to gorsza sytuacja gdybym podała synkowi gluten w 6 miesiącu? Bardzo proszę o odpowiedź i z góry dziękuję i pozdrawiam.
Obowiązujące w Polsce zalecenia mówią o tym aby wprowadzać gluten do diety malucha nie wcześniej niż w 4 miesiącu życia i nie później niż w 7 miesiącu życia. Dlatego w schemacie żywienia niemowląt karmionych piersią obowiązującym w Polsce od 2007 roku zaleca się wprowadzenie glutenu pod postacią kaszki manny w 5 - 6 miesiącu życia wraz z zupką jarzynową najlepiej. Wyłączne karmienie dziecka piersią przez pierwsze pół roku życia zalecane jest między innymi przez WHO, w Polsce jednak zalecenia te nieco się różnią. W powyższym schemacie żywienia niemowląt już w 5 miesiącu można wprowadzić pierwsze posiłki uzupełniające, początkowo w postaci zupki jarzynowej, z dodatkiem kaszki glutenowej.
Czemu akurat taki czas? Ponieważ w tym czasie (gdy dziecko ma 4-6 miesięcy) występuje tak zwane okienko immunologiczne. W połączeniu z karmieniem piersią sprawia, że potencjalnie alergenne produkty wprowadzane w niewielkich ilościach są lepiej tolerowane przez układ odpornościowy. Modyfikacja starych zaleceń obowiązujących do 2006 roku wynika z profilaktyki zachorowania na celiakię, cukrzycę typu 1 czy alergię na gluten. Podawany w zaleceniach przedział wiekowy związany jest z wynikami badań oraz z tym, że w tym wieku u dziecka występuje tak zwane okienko indukcji tolerancji immunologicznej.
Zachorowanie na celiakię związane jest najczęściej jednak z występowaniem predyspozycji genetycznej. Nie należy jednak zapominać o czynnikach środowiskowych mogących wpływać na rozwój celiakii. Z drugiej jednak strony układ odpornościowy dziecka w wieku 10 miesięcy jest bardziej dojrzały, niż dziecka w wieku 8 miesięcy.
Badania na podstawie, których opierali swoje zalecenia naukowcy, przeprowadzone były na grupie osób chorujących na celiakię. Z przeprowadzonych wywiadów wynikało (badanie retrospektywne obarczone możliwością występowania błędów), że duża część tych osób otrzymywała gluten albo zbyt wcześnie, czyli przed 4 m. ż lub zbyt późno (po 7 m. ż.). Między innymi dlatego nastąpiła zmiana zaleceń. Jednak co eksperci podkreślają jako najważniejsze to rozpoczęcie podawania glutenu dziecku podczas karmienia piersią i dalsza kontynuacja karmienia piersią w trakcie podawania produktów glutenowych. W związku z tym w przypadku takim jak Pani opisuje należy rozważyć kiedy wprowadzić gluten do diety dziecka w zależności od tego czy w 10 miesiącu życia będzie Pani jeszcze karmić synka piersią. Jeśli gluten będzie umiejętnie wprowadzany myślę, że nie powinno się dziecku nic stać. Ważniejsze jest to żeby wprowadzać gluten pod osłoną Pani pokarmu. A im dłużej będzie podawany gluten wraz z pokarmem mamy tym lepiej (jeśli poda Pani gluten w 8 miesiącu jest większa szansa ze będzie karmiła Pani dziecko zgodnie z zaleceniami czyli co najmniej do ukończenia 1 roku życia, niż jak Pani zaczeka do 10 miesiąca – wtedy zostają tylko 2 miesiące karmienia piersią). Poza kontynuacją karmienia piersią ważny jest także sposób wprowadzenia glutenu do diety synka. Zalecaną dawką (która także jest dawką ustaloną ponieważ jak na razie nie ma konkretnej dawki popartej badaniami naukowymi, która byłaby dobrze tolerowana przez dziecko) wprowadzania glutenu do diety dziecka są 2-3g kaszki (pół łyżeczki) manny na 100ml zupki jarzynowej. Moim zdaniem najlepiej żeby podawać dziecku tę kaszkę (lepiej podawać kaszkę manną lub kupioną kaszkę glutenową, ale nie łączone z owocami, zupkami, deserkami w słoiczkach) z produktami które już jadł i wiadomo, że nie wywołują reakcji alergicznych. Wtedy łatwiej będzie rozpoznać co jest źródłem ewentualnych problemów. I w momencie podawania glutenu przez kilka dni do tygodnia nie radziłabym wprowadzać nowych produktów, również z tego samego względu. Jeśli jednak zauważy Pani u dziecka wystąpienie jakichkolwiek niepożądanych reakcji (zmiany skórne, wymioty, biegunka czy niespokojne zachowanie itp.) należy bezzwłocznie odstawić produkty glutenowe. Stopniowe podawanie glutenu pod osłona pokarmu matki związane jest ze zmniejszeniem (jednak nie z całkowitą eliminacją!!!) ryzyka wystąpienia celiakii, cukrzycy typu 1 czy alergii na pszenicę. Najlepiej jeśli dokładny czas i sposób wprowadzania glutenu omówi Pani z lekarzem prowadzącym, który zna dziecko i wie jak wygląda jego stan zdrowia.
Nie ma także sensu zamartwiać się czy podanie dziecku glutenu byłoby lepsze w 6 miesiącu życia niż w 8 miesiącu, ponieważ czasu niestety nie da się wrócić, a Pani będzie się niepotrzebnie stresować, że źle Pani postąpiła. Jeśli poda Pani gluten w 8 miesiącu życia i dziecko „odpukać” będzie wykazywało jakieś reakcje alergiczne będzie się Pani tym zadręczać do końca życia co może źle wpłynąć na wychowanie, dziecka ponieważ będzie się starała Pani mu to zrekompensować swoją nadmierną opieką. A nie wie Pani czy podanie glutenu synkowi w 6 miesiącu życia nie spowodowałoby wystąpienia podobnych objawów.
mgr Magdalena Gronau,
Dietetyk
Przeczytaj także: Gluten w posiłkach dziecka
