Czy gluten jest niezdrowy?
Autor: Alicja Hojda
Mam pewien problem. Ostatnio spotkałam się z rewolucyjną moim zdaniem teorią, że gluten jest bardzo szkodliwy, i to nie tylko dla osób z celiakią i nietolerancją glutenu, ale dla każdego człowieka i że należy go wyeliminować z diety. Poznałam kilka osób, których całe rodziny nie jedzą absolutnie nic, co zawiera gluten. Wiem, że kłóci się to z oficjalnymi zaleceniami tradycyjnych dietetyków i lekarzy oraz tzw. piramidą żywienia. Chciałam zapytać, co Pani o tym sądzi?
Witam, Gluten jest szkodliwy dla osób z celiakią (jakąkolwiek jej postacią) i alergią na gluten. Przytoczony przez Panią artykuł o tym właśnie mówi i ja niemal całkowicie się z nim zgadzam (jedyna wątpliwość to „test obciążeń”). Czy gluten szkodzi też osobom zupełnie zdrowym? Nie i o niczym podobnym w tekście nie ma mowy. Artykuł mówi o tym, że znaczna liczba osób nie wie, że jest wrażliwa na to białko.
Sam fakt jednak, że statystycznie na celiakię choruje co setna osoba, a jeszcze więcej ma różnego rodzaju alergie (nie tylko na gluten, ale w ogóle na białka zbóż zawierających gluten) sprawia, że mnóstwo ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, że tradycyjna piramida żywienia im szkodzi. Trzeba podkreślić fakt, że celiakia nie jest alergią tylko wrodzoną chorobą autoimmunologiczną. Alergia na gluten to zupełnie inna jednostka chorobowa. Aczkolwiek obie leczy się tak samo: dietą bezglutenową.
Jeśli obserwuje Pani jakiekolwiek problemy zdrowotne u siebie bądź u kogoś z rodziny, których przyczyny lekarze nie są w stanie znaleźć, to warto sprawdzić stężenie przeciwciał wymienionych w artykule: przeciwko endomysium mięśni gładkich (EmA) i/lub przeciwko transglutaminazie tkankowej (tTG) w klasach IgA i IgG. Dodatkowo warto zrobić testy alergologiczne na gluten i białka zbóż. Obecnie coraz więcej ludzi cierpi na alergie na pyłki traw i zbóż. Trzeba pamiętać, że zboża w pożywieniu mogą dawać krzyżową reakcję alergiczną i tym samym powodować złe samopoczucie po posiłkach.
Jeśli badania nic nie wykażą, ale dolegliwości ewidentnie się utrzymują, to warto na próbę wprowadzić dietę nie zawierającą glutenu. Najlepiej po konsultacji z lekarzem. Poprawa samopoczucia i ustąpienie dolegliwości będzie jednoznacznym dowodem na to, że dana osoba jest wrażliwa na gluten. Może być też tak, że jest ona uczulona na jedno konkretne zboże (np. żyto), więc dieta bezglutenowa również przyniesie w tym wypadku poprawę zdrowia. Ostateczną diagnozę stawia jednak lekarz.
Wyeliminowanie glutenu z diety wcale nie kłóci się jednak z zaleceniami dietetyków odnośnie struktury spożycia produktów, gdyż obecnie mamy dostęp do wielu naturalnie bezglutenowych ziaren i wcale nie musimy zmniejszać udziału produktów zbożowych w codziennej diecie. Sam gluten to tylko niepełnowartościowe roślinne białko, które nie jest wcale potrzebne ani dzieciom do prawidłowego rozwoju, ani dorosłym do utrzymania dobrego zdrowia. Najbardziej jest potrzebny piekarzom, bo odpowiada za jakość pieczywa. Jadłospis bezglutenowy może być tak samo zdrowy jak tradycyjny, a nawet zdrowszy, gdyż unikając glutenu baczniejszą uwagę zwracamy na skład kupowanych produktów. W przypadku celiakii i alergii na gluten niedopuszczalne są nawet śladowe ilości tego białka.
Jednak czy dla samej „mody”, bez podstaw do wprowadzenia diety, warto się aż tak poświęcać? Dieta bezglutenowa nie dopuszcza odstępstw, nawet najdrobniejszych. Nie ma najmniejszego sensu jedynie „ograniczanie” glutenu, bo ewentualny efekt zdrowotny będzie żaden.
mgr Alicja Hojda
Dietetyk
Przeczytaj także: Uwaga z miodem
