Zgaga
Autor: Magdalena Uchman
Od kilku miesięcy mam straszną zgagę, praktycznie po wszystkim (zmieniło się to po urodzeniu dziecka). Co może powinnam zmienić w diecie, aby pozbyć się zgagi? Czy karmiąc piersią mogę łykać tabletki na zgagę? Będę wdzięczna za informację. Pozdrawiam Ola.
W czasie ciąży, a zwłaszcza pod koniec duża część kobiet skarży się na zgagę. W przypadku ciężarnych jest to wynik działania kilku czynników. Po pierwsze progesteron, który jest hormonem wpływającym na utrzymanie ciąży poprzez działanie rozluźniające mięśni macicy. Jednak działa on w całym organizmie rozluźniając, także pozostałe mięśnie w tym tzw. dolny zwieracz przełyku (LES, ang. Lower Esophageal Sphincter). Rozluźnienie tego mięśnia powoduje zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku, co odczuwamy właśnie jako zgagę. Dodatkowo wpływa on na spowolnienie procesów przez co treść pokarmowa przebywa w żołądku dłużej niż powinna. Innym czynnikiem wywołującym zgagę jest również rozwijające się dziecko, które z każdym miesiącem ciąży powoduje coraz większy ucisk m.in. na żołądek. Stan taki może utrzymać się do samego końca ciąży, jednak po porodzie powinno się wszystko ustabilizować i wrócić do normy.
W związku z tym, że u Pani zgaga pojawiła się dopiero po ciąży trzeba wziąć pod uwagę fakt, że zgaga może być jedynie objawem. Choroba, w której zgaga jest dominującym objawem to choroba refluksowa, potocznie nazywana refluksem. W początkowym stadium tej choroby jest ona często mylona właśnie ze zwykłą zgagą wywołaną niestrawnością czy przejedzeniem. Do innych objawów refluksu należą puste odbijania oraz mniej typowe jak chrypa, kaszel (suchy), ból gardła, dyskomfort/ból w klatce piersiowej często mylony z bólem serca. Wśród czynników, które wymienia się jako sprzyjające rozwojowi choroby refluksowej znajdują się: nieprawidłowe działanie dolnego zwieracza przełyku, zaburzenia opróżniania żołądka (pokarm zalega w żołądku zbyt długo), nadwaga, zaburzenia hormonalne, ciąża, niektóre leki.
Chorobę refluksową można stwierdzić na podstawie dokładnego wywiadu lekarskiego dotyczącego występowania charakterystycznych objawów, które ustępują po wdrożeniu leczenia. Leki stosowane w diagnostyce to najczęściej inhibitory pompy protonowej, które hamują wydzielanie kwasu solnego. Dodatkowo wykonuje się także gastroskopię. Choroba refluksowa to choroba przewlekła, której leczenie zazwyczaj tylko redukuje objawy, a nie eliminuje jej przyczynę (poza leczeniem chirurgicznym). Jeśli karmi Pani dziecko piersią przed zażyciem jakiegokolwiek leku powinna się Pani koniecznie skontaktować z lekarzem. W związku z tym, że samo przyjmowanie leków może być niewystarczające warto również zadbać o niefarmakologiczne metody wpływające na poprawę komfortu życia. Jeśli chodzi o dietę to na pewno trzeba zmodyfikować ilość i objętość posiłków oraz wyeliminować lub ograniczyć niektóre produkty spożywcze.
Najlepiej jest w ciągu dnia zjadać 6 niewielkich objętościowo posiłków w regularnych odstępach czasowych. Małe posiłki nie powodują nadmiernej stymulacji żołądka do produkcji kwasu solnego i skracają czas zalegania treści pokarmowej, zmniejszając tym samym obciążenie żołądka i pozwalając na efektywniejszy proces trawienia. Istotne jest również, aby ostatni posiłek zjadała Pani około 2-3 godzin przed położeniem się spać. Po jedzeniu najlepiej jest usiąść na około 20-30 minut. Zdecydowanie odradzam kładzenia się oraz wykonywania skłonów. Jeśli musi się Pani schylić do dziecka, to najlepiej jest przykucnąć, uklęknąć, usiąść na niskim krzesełku.
Jeśli chodzi o formę posiłków to powinny mieć odpowiednią temperaturę, nie mogą być ani zbyt gorące ani zbyt zimne. Powinny być to posiłki lekkostrawne z ograniczoną ilością tłuszczu. Najlepiej w postaci gotowanej, duszonej, gotowanej na parze. Powinna Pani unikać smażonych potraw. Z diety należy wyeliminować produkty, które pobudzają wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Do produktów tych zalicza się: soki owocowe, słodzone napoje gazowane, mocna herbata, kawa, alkohol, czekolada i inne słodycze, ciasta do których przyrządzenia dodaje się duże ilości tłuszczu (najlepsze są ciasta biszkoptowe lub drożdżowe), kwaśne owoce np. cytrusy i warzywa podrażniające błonę śluzową np. cebula, pomidory, czosnek, zupy gotowane na kostkach bulionowych, kościach, tłustym mięsie, gotowe sosy, żywność wysoko przetworzona typu instant, ocet, mięty (mięta pobudza wydzielanie kwasu żołądkowego). Należy również zrezygnować z ostro przyprawionych posiłków, dosalania posiłków. Jednak jak wiadomo każdy z nas jest inny dlatego i w tym wypadku należy samemu prowadzić obserwację co z produktów zakazanych możemy spożywać, a co nam faktycznie szkodzi. Konieczne jest również przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów w ciągu dnia. Najlepiej jeśli jest to woda niegazowana, bardzo słabe napary herbaty oraz herbaty ziołowe o działaniu np. rumianek, melisa.
Podkładanie pod głowę dodatkowej poduszki nie wiele daje, ponieważ uniesiona jest tylko głowa i szyja. Dobre efekty daje natomiast uniesienie całego wezgłowia łóżka. Jeśli mamy specjalny materac to super, mamy problem z głowy bo wystarczy ustawić odpowiednio materac. Jeśli jednak nie posiada Pani takiego materaca nie ma potrzeby wydawania na niego pieniędzy. Można temu zaradzić w inny, „domowy” sposób. Wystarczy pod materac poukładać poduszki, koce, dodatkową kołdrę, tak aby kładąc się na nim uniesiony był cały tułów. Poduszki należy zacząć układać mniej więcej od odcinka lędźwiowego kręgosłupa, stopniowo zwiększając krzywiznę tak, aby kąt nachylenia wynosił mniej więcej 45o. Innym sposobem jest podstawienie czegoś bezpośrednio pod jedne z nóg łóżka np. książek, deski itp.
Poza zmianą sposobu żywienia warto również zmienić swoje nastawienie psychiczne. Należy zwolnić tempo życia, odstresować się, wyciszyć. Idealnym sposobem na relaks i poprawę zdrowia jest oczywiście ruch na świeżym powietrzu. Dodatkowa aktywność fizyczna z pewnością posłuży również Pani dziecku.
mgr Magdalena Uchman (Gronau)
Dietetyk
Przeczytaj także: Płyny w diecie
