Nowalijki

Autor: Magdalena Uchman

Czy obecne warzywa to nowalijki czy już ze spokojem mogę kupować np. rabarbar itp.? Boję się szkodliwych substancji, ale nie wiem kiedy kończy się okres nowalijek. Dziękuję za odpowiedź Natalia

Razem z pierwszymi dniami wiosny w sklepach i na bazarach pojawiają się nowalijki, które kuszą swoimi kolorami po wielu miesiącach posuchy warzywnej. Chętnie po nie sięgamy, jednak często się słyszy, że nowalijki mają niewiele wartości odżywczych za to są źródłem szkodliwych związków.

Nowalijki uprawia się w ogromnych szklarniach, które zapewniają odpowiednią temperaturę i często doświetlenie sztucznym światłem. Dodatkową modyfikacją jest podłoże na którym rośliny rosną. Nie jest to klasyczne podłoże - ziemia jak nam się wydaje. Najczęściej stosuje się mieszaninę torfu, ziemi, nawozów i innych mikroelementów lub jako podłoże wykorzystuje się specjalny płynny roztwór, który zawiera wszystko czego roślina potrzebuje, aby wzrastać. Z jednej strony tak uprawiane warzywa mają optymalne warunki by szybko rosły. Ze względu na to, że hodowane są w szklarniach nie muszą zmagać się ze szkodnikami czy niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Wartość odżywcza warzyw uprawianych w szklarniach wbrew powszechnej opinii jest zbliżona do tych sadzonych na gruncie. Nieznaczne różnice można dopiero dostrzec w przypadku zawartości przeciwutleniaczy. Chociaż i tak nie od dziś wiadomo, że najsmaczniejsze są warzywa i owoce, które dojrzewają w słońcu i w najlepszym dla swojego gatunku czasie.

Największym zagrożeniem ze strony nowalijek są związki azotowe. Związki azotowe pochodzą z nawozów sztucznych, które intensywnie wykorzystuje się w uprawie roślin. Stosuje się je po to, aby zapewnić szybki wzrost roślin. Niestety rośliny kumulują dostarczane im związki azotu. Najwięcej azotanów kumulowanych jest w liściach i korzeniach, dlatego stosunkowo duże ich ilości kumulują m.in. sałata, szpinak, rzodkiewka, buraki czy marchew. W wyniku szeregu reakcji chemicznych jakie zachodzą w naszym organizmie z udziałem azotanów pod wpływem kwaśnego środowiska jakie panuje w żołądku, dochodzi do powstawania nitrozoamin. Nitrozoaminy są to bardzo toksyczne związki, które negatywnie oddziałują na nasze zdrowie.

Nie ma potrzeby całkowicie rezygnować z nowalijek. Warto jednak zastawać pewne zasady ich wybierania i obróbki, aby móc cieszyć się ich smakiem.

Najlepiej więc kupować warzywa od sprawdzonych dostawców lub hodowców co do, których mamy pewność że nie stosują nawozów sztucznych np. z gospodarstw ekologicznych. Wybierając nowalijki, nie wybierajmy tych największych sztuk, lepiej jest wybierać te mniejsze lub średniej wielkości. Przed wykorzystaniem ich do przygotowania posiłku należy je starannie umyć i jeśli to możliwe obrać. Część z nowalijek takich jak koperek czy pietruszka można posadzić sobie w doniczce. Wtedy na pewno będziemy mieć pewność w jakich warunkach rosły.

Warzywa i owoce warto kupować wtedy kiedy jest ich naturalny okres występowania. Pomocny w wyborze warzywa jest kalendarz sezonowości produktów spożywczych.

mgr Magdalena Uchman
Dietetyk

Przeczytaj także: Mięso w diecie najmłodszych