Jak kształtować zdrowe nawyki u dzieci?

Autor: Agnieszka Bernatowicz

Jak kształtować zdrowe nawyki u dzieci?

Często nie mamy wpływu na pojawienie się chorób. Jest jednak bardzo duża grupa schorzeń zależnych od diety. Przy odpowiednim stylu życia, w tym racjonalnemu odżywianiu i aktywności fizycznej, można ograniczyć ryzyko takich chorób jak np. cukrzyca typu 2, otyłość, nadciśnienie, miażdżyca. Schorzenia tego typu kojarzą się z osobami dorosłymi. Obserwuje się jednak, że wiek zachorowania na nie ciągle się obniża. Na większość z nich „pracuje się” kilka lat, a potem trzeba kolejnych, żeby doprowadzić organizm do zdrowia. Ważne jest, aby uczyć dzieci od najmłodszy lat zdrowych nawyków – nie tylko żywieniowych. Dzięki temu łatwiej im będzie dbać o zdrowie, gdy będą dorosłe.

Na co zwrócić szczególną uwagę?

Wiele czynników wpływa na kształtowanie nawyków żywieniowych u dzieci – programy prozdrowotne w przedszkolach/szkołach, przyjaciele, reklamy. Jednak to najbliższe otoczenie – rodzina, rodzice – ma największy wpływ. Dzieci obserwują i zaczynają ich naśladować. Ciężko wymagać, aby pociechy jadły warzywa i owoce, jeżeli nie robią tego rodzice.

Na ile jest to możliwe, posiłki powinny być spożywane wspólnie przy stole, w spokojnej atmosferze. Nie tylko rozmowa, ale również wspólne przygotowanie posiłków, wzmacnia pozytywny odbiór. Dzięki temu kształtują się u dzieci pozytywne nawyki.

Zamiast szafki pełnej słodyczy i słonych przekąsek, należy dziecku zapewnić dostęp do świeżych owoców i warzyw. Im dalej od nas znajdują się produkty niezdrowe tym prawdopodobieństwo ich spożycia jest mniejsza.

Całkowita eliminacja produktów zabronionych oraz zakaz ich spożywania też nie jest dobrym rozwiązaniem. „Zakazany owoc” smakuje jeszcze bardziej . Dzieciom trzeba tłumaczyć wpływ poszczególnych produktów na ich organizm, zarówno tych zdrowych jak i niezdrowych. Należy także nauczyć, co to znaczy umiar. Trzeba unikać traktowania posiłków jako nagrody albo kary. Dziecko powinno mieć pozytywne skojarzenia ze zdrową żywnością. Inaczej mogą pojawić się zaburzenia odżywiania w późniejszych latach.

Media masowego przekazu również oddziaływają na kształtowanie nawyków żywieniowych u dzieci. Reklamy kuszą różnorodnością słodkich, często niezdrowych, pięknie opakowanych artykułów spożywczych. Jednak rodzice, opiekunowie, mogą ograniczyć dostęp do internetu oraz programów telewizyjnych na rzecz aktywności fizycznej. Należy także uświadomić i wytłumaczyć dzieciom po co są reklamy i w jaki sposób oddziaływają na odbiorcę, a także to, że nie wszystkie reklamowane „zdrowe” produkty są dla nich odpowiednie.

Co w sytuacji, kiedy dziecko samo musi walczyć z pokusą?

Kiedy nie ma wykształconej jeszcze silnej woli? Warto nauczyć dziecko metod samoregulacji. Przykładem może być unikanie pokus – np. w przypadku słodkości omijanie cukierni, półek ze słodyczami w sklepie. Najlepiej nie chodzić do sklepu będąc głodnym. Jeżeli się już na coś skusi, to nie robić zapasów na później. Kolejną metodą jest kontrola pokus. W sytuacji, kiedy ma się na „coś” ochotę np. przy oglądaniu filmu, należy wybrać zdrową przekąskę np. warzywa z jogurtowym dipem. Gdy jednak sięgnie się już po „zakazany owoc”, należy zdecydować się na jeden kawałek, a resztę odłożyć, schować jak najdalej. Można także zająć myśli czymś innym – zamiast rozmyślać o tym, że zjadło by się coś słodkiego najlepiej pójść na spacer, zagrać w grę planszową, pobawić się z koleżanką. Warto również zastanowić się, co osiągniemy rezygnując z niezdrowych przekąsek np. zdrowe, ładne zęby, rzadsze wizyty u dentysty, lepszą kondycję, ładną sylwetkę, dobre wyniki na lekcjach wychowania fizycznego.

Ciężko zmienić złe nawyki, dlatego warto kształtować u dzieci już od najmłodszych lat właściwe nawyki. Dzięki temu łatwiej będzie im się odnaleźć w świecie w roli konsumenta oraz ograniczyć do minimum ryzyko powstania chorób zależnych od naszego stylu życia.

Agnieszka Bernatowicz

Dietetyk

Przeczytaj także: Jak przekonać dzieci do jedzenia warzyw strączkowych?