Napoje energetyzujące-coraz częściej spożywane przez młodzież?

Autor: Marta Jung

Napoje energetyzujące - co tak właściwie zawierają i jaka jest ich funkcjonalność?

Napoje energetyzujące należą do żywności funkcjonalnej, czyli „są to produkty wykazujące dodatkowy, korzystny wpływ na zdrowie człowieka, w porównaniu do produktów tradycyjnych.” Ich głównym zadaniem jest podnoszenie i względne utrzymywanie wysokiej aktywności psychoruchowej.

Przeznaczone są dla osób, które mają wysoką aktywność fizyczną oraz wykazują wzmożony wysiłek intelektualny.

Napoje energetyzujące zawierają także sacharozę lub jej zamienniki, które zmniejszają ich kaloryczność.

Jaka jest częstość spożywania napojów energetyzujących przez młodzież?

Ponad połowa uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych regularnie spożywa napoje energetyzujące. Napoje te zawierają do 67g węglowodanów na porcję. Wartość kaloryczna to 10-270 kcal (w zależności od zawartości cukru, czy słodzików), czyli tyle, ile wynosi kaloryczność przeciętnego hamburgera (Marcinkowska i wsp., 2014)!

Najnowsze polskie badanie Stasiuka i Przybyłowskiego wskazuje, że puszka dowolnego napoju energetyzującego o pojemności 250 ml zawiera ponad 33g sacharozy, co stanowi 31% dziennego poboru cukru w codziennej diecie.

W badaniach stwierdzono, że znacznie częściej po napoje energetyzujące sięga polska młodzież z nadwagą i otyłością . „Spożywanie napojów zawierających sacharozę (w tym napojów energetyzujących) prowadzi do zwiększonego poboru energii, co w konsekwencji sprzyja powstawaniu nadwagi otyłości.” Wzrasta stężenie glukozy we krwi, zmniejsza się wrażliwość komórek na insulinę, obniża się uczucie sytości i w konsekwencji zwiększa się pobór energii (Bajerska i wsp., 2009).

Także w badaniu Błaszczyk i wsp. obserwowano wśród chłopców dodatnią korelację między spożyciem napojów energetyzujących, a średnimi wartościami oraz interpretacją wskaźnika BMI oraz w badaniu Gacek stwierdzono dodatnią korelację między wartością wskaźnika masy ciała BMI a częstością konsumpcji napojów energetyzujących.

Ponad połowa ankietowanych (57,3%) czytało lub czytało czasami informacje na temat napojów energetyzujących, ich składu i przeznaczenia. Stwierdzono również, że najczęściej występującymi objawami po spożyciu napojów energetyzujących są bóle żołądka, głowy oraz mdłości (Błaszczyk i wsp., 2013).

W badaniu u młodych osób dorosłych stwierdzonowzrost ciśnienia skurczowego w 15 minucie orazwzrost ciśnienia rozkurczowego w 30 minucie, a także zwiększenie częstości tętna w 90 minucie po podaniu roztworu zawierającego 360 mg kofeiny. Dodatkowo badani, około 3 h po spożyciu roztworu napoju energetyzującego, zgłosili występowanie dalszego wzrostu ciśnienia krwi, kołatania serca, niepokoju i bezsenności (Szotowska i wsp., 2013).

Niepokojące jest to, że coraz częściej młodzież nieuprawiająca wzmożonej aktywności fizycznej sięga po napoje energetyzujące. W dłuższej perspektywie powoduje to wzrost nadwagi i otyłości, a także dolegliwości ze strony układu pokarmowego oraz układu krążenia. Warto zatem zadbać, by zmniejszyć konsumpcję napojów energetyzujących, również na rzecz odpowiedniej ilości godzin i jakości snu oraz zastąpić je wodą mineralną.

inż. Marta Jung

Specjalista ds. Żywienia

Źródła:

Przeczytaj także: Cola w diecie dziecka