Dieta a wzrost
Autor: Marta Hyla
Moja córka ma 14 lat i 161cm wzrostu. Codziennie trenuje siatkówkę. Czy odpowiednia dieta może przyczynić się do wzrostu? Mama ma 164cm, a tata 171.Dziecko na przestrzeni roku nic nie urosło. Dziękuję za odpowiedź.
Z jednej strony sposób żywienia nie ma wpływu na wzrost ponieważ, nasz wzrost zapisany jest w genach i od tego przede wszystkim zależy, a nie od czynników środowiskowych. Z drugiej jednak strony dieta może mieć duży wpływ na wzrost. Jednak dzieje się to raczej w skrajnych przypadkach, gdy dziecko jest całkowicie nieprawidłowo żywione lub wręcz niedożywione. Dzieje się tak ponieważ podaż składników odżywczych (białek, tłuszczów i węglowodanów) oraz składników mineralnych i witamin jest niewystarczająca. W związku z tym, dziecko nieracjonalnie żywione na pewno nie osiągnie docelowego wzrostu zapisanego w naszym genomie. Jednak w przypadku Pani córki wydaje mi się, że nie mają się Państwo czym martwić, a Pani córka na pewno jeszcze urośnie kilka centymetrów. Sprawdziłam także wzrost Pani córki na siatkach centylowych. Pani córka znajduje się na 50 centylu co oznacza, że taki wzrost jest w normie dla wieku.
Warto się jednak przyjrzeć intensywności treningów. Ogólnie uprawianie sportu sprzyja procesowi wzrastania młodych organizmów. Jednak jeśli są to treningi zbyt intensywne to mogą powodować opóźnianie wzrostu.
Jeśli Państwa córka jest aktywna fizycznie to tak czy inaczej warto się pochylić nad jej sposobem żywienia. Dieta młodego człowieka, który jest w okresie dojrzewania przede wszystkim powinna być pełnowartościowa i dobrze zbilansowana, tak aby zawierała wszystkie niezbędne do prawidłowego rozwoju składniki. Podstawową zasadą powinno być urozmaicenie pod każdym względem, zarówno pod względem doboru produktów spożywczych jak i zastosowania różnorodnych technik kulinarnych (z ograniczeniem smażenia, ponieważ dieta sportowca powinna być lekkostrawna). W codziennej diecie powinny się znaleźć produkty z każdej grupy: produkty zbożowe; warzywa i owoce, mleko i produkty mleczne, mięso drób, wędliny i ryby. Jest to tak istotne ponieważ każda z tych grup jest źródłem innych składników. Poza prawidłowym rozwojem racjonalna dieta to ważny czynnik wpływający na osiągane wyniki młodego sportowca.
W żywieniu nastolatka, a zwłaszcza nastolatka który jest sportowcem istotna jest regularność spożywanych posiłków. Najlepiej aby w ciągu dnia Pani córka spożywała 5 posiłków dziennie (3 większe oraz 2 mniejsze). Główny posiłek ma za zadanie zaspokoić głód, a II śniadanie i podwieczorek ułatwiają przetrwanie do tegoż posiłku, zapobiegając nagłym napadom głodu. Przerwy pomiędzy posiłkami nie powinny być dłuższe niż 3 godziny, dlatego warto ustalić stałe pory spożywania posiłków. Optymalny czas ostatniego posiłku wynosi około 2-3h przed snem. Warunkuje to odpoczynek i regenerację układu pokarmowego, lepszy sen oraz większy apetyt rano. Prawidłowo zbilansowana dieta może zarówno zwiększyć wydolność i opóźnić zmęczenie w czasie treningu.
Należy pamiętać , że dla młodego sportowca który nie ma zakończonego procesu tworzenia kości, a dodatkowo jest on narażony na urazy i kontuzje nie może zabraknąć mleka oraz produktów mlecznych. Produkty te zawierają wapń, który jest podstawowym składnikiem kości. Innym składnikiem niezbędnym do prawidłowego rozwoju kośćca, a zarazem źródłem wapnia są także produkty takie jak: zielone warzywa liściaste (kapusta, brokuły, brukselka, natka pietruszki), jaja, ryby (te spożywane ze szkieletem – w naszym kraju najczęściej są to szprotki), nasiona roślin strączkowych czy chociażby sok pomarańczowy (pomarańcze). Należy jednak pamiętać, że przyswajalność wapnia z produktów roślinnych jest mniejsza niż z mleka i produktów mlecznych. Dzieje się tak ponieważ na zwiększenie przyswajalności wapnia z produktów żywnościowych wpływa min. laktoza (cukier mleczny). Na rynku dostać można produkty, które są wzbogacane w różne składniki. Część z nich jest wzbogacana także w wapń. Dla mocnych kości ważna jest także witamina D.
Poza dietą, dla dzieci które jeszcze rosną istotną rolę odgrywa także odpowiednio długi sen. Najwięcej hormonu wzrostu wytwarzanych jest w naszym organizmie mniej więcej po godzinie 22. Dlatego warto zadbać aby dziecko kładło się spać przed 22 ponieważ może to mieć również wpływ na wzrost dziecka.
mgr Magdalena Gronau,
Dietetyk
Przeczytaj także: Zdrowe żywienie dzieci w wieku szkolnym
