Kształtowanie dobrych zachowań żywieniowych u dziecka

Autor: Daria Cukras

Co to są zachowania żywieniowe?

„Zachowania żywieniowe (dietary behavior, feeding behavior) działania i sposoby postępowania, które bezpośrednio wiążą się z zaspokajaniem potrzeb żywieniowych” (Gawęcki, Gerting 2016, s.122). Dotyczą one spożywania pokarmów i nie są one związane tylko z uczuciem głodu. Istotne są także potrzeby komfortu, samokształcenia, miłości czy dobrych relacji ze społeczeństwem. Człowiek poszukuje stabilności, którą daje mu poczucie dostatku żywności. Kiedy zgromadzi odpowiednią ilość pożywienia odczuwa pozytywne emocje, tj. radość, szczęście. Samokształcenie pojawia się w samodzielnym zdobywaniu doświadczeń kulinarnych. Uczenie się przygotowywania znanych wcześniej potraw w inny sposób lub zrobienia czegoś całkiem nowego. Jest to możliwość wypracowania kontaktu z bliskimi osobami i odnalezienie wspólnych pasji. Grupowa konsumpcja pokarmów może przyczynić się do poprawy więzi międzyludzkich oraz jest to moment umożliwiający dzielenie się gastronomicznymi doświadczeniami (Buczak 2014, za: Narojek 1993).

Często utrwalone złe nawyki żywieniowe trudno zmienić, dlatego nowoczesne zalecenia żywieniowe są w niewielkim stopniu akceptowane.

Małe dziecko pozyskuje wiedzę między innymi od swoich rodziców i swoich bliskich, dlatego ważne jest aby rodzice dawali swoim pociechą dobry przykład. Jeśli dziecko będzie miało przekazany właściwy wzorzec dietetyczny oraz inne elementy prozdrowotnego stylu życia z pewnością będzie to w przyszłości skutkowało lepszą jakością jego życia.

Ważnym elementem kształtowania zachowań żywieniowych jest edukacja żywieniowa, to dzięki niej dziecko poszerza swoją wiedzę z zakresu zasad zdrowego żywienia. To moment w którym dziecko uczy się dokonywać wyborów żywieniowych oraz doskonali umiejętność prawidłowej oceny spożywanych produktów. Z czasem dziecko staje się co raz bardziej świadome co należy jeść a co nie i dlaczego tak jest.

Dziecko naśladuje zwyczaje panujące w domu i w otoczeniu bez względu na to czy są one dobre czy złe i to czego nauczy się w domu będzie stosować w przyszłości.

W takim razie jak nauczyć dziecko odpowiednich zachowań żywieniowych ?

Przede wszystkim najlepiej gdy cała rodzina odżywia się prawidłowo i dziecko nie ma możliwości obserwacji złych nawyków żywieniowych. Dobrym sposobem może okazać się wspólne przygotowywanie z dzieckiem posiłków tłumacząc jakie produkty się w nich znajdą.

Dziecko od najmłodszych lat powinno być uczone jedzenia przy stole ważne jest aby wspólnie całą rodziną spożywać posiłki, wtedy dziecko uczy się prawidłowych zachowań ponieważ ma możliwość obserwacji.

Kiedy dziecko potrafi już czytać można zachęcić je do czytania etykiet produktów spożywczych wtedy nauczy się świadomości spożywanych produktów i wraz z rodzicami podczas zakupów może dokonywać swoich pierwszych żywieniowych wyborów. Podczas wizyty w sklepie należy nauczyć dziecko rozważnych zakupów i nie godzić się na zachcianki, zwłaszcza słodycze.

Przykładowe zabawy z dzieckiem:

Nauka odróżniania produktów dobrych i złych

• wyciąć z gazet produkty spożywcze

• wziąć dwie białe kartki z bloku rysunkowego

• napisać na jednej kartce produkty złe (nie zdrowe) a na drugiej dobre (zdrowe)

• na końcu poprosić dziecko o posegregowanie wyciętych produktów

Dla starszych dzieci można przygotować fiszki (małe karteczki)

• wyciąć małe prostokątne karteczki

• z jednej strony narysować/przykleić produkt spożywczy z drugiej zrobić krótki opis
np. jakie witaminy w sobie zawiera lub jakie ma zastosowanie bądź jak smakuje

Daria Cukras

Dietetyk

Przeczytaj także: Jak kształtować zdrowe nawyki u dzieci?