Produkty uzupełniające w nowym schemacie
Autor: Magdalena Uchman
Prawidłowy sposób żywienia w początkowym okresie życia wywiera ogromny wpływ zarówno na zdrowie fizyczne jak i psychiczne dziecka. Właściwe żywienie dziecka umożliwia mu w pełni korzystanie z genetycznie uwarunkowanego potencjału. Poza tym zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych chorób cywilizacyjnych. Niestety przeprowadzone badania na grupie ponad 300 niemowląt wskazywały liczne błędy w ich żywieniu. Najczęściej występującym błędem jest zbyt duża ilość posiłków, co bezpośrednio wiąże się z nadmierną podażą energii. Rozszerzanie diety malucha powinno odbywać racjonalnie, a produkty uzupełniające powinny być pełnowartościowe. Rodzice powinni mieć świadomość tego, że to co dziecku teraz podają do jedzenia, dziecko w pełni wykorzystuje do procesów wzrastania i rozwoju. Jeśli mały organizm będzie zaopatrywany we wszystkie niezbędne składniki, jego rozwój będzie przebiegał prawidłowo. Jeśli jednak jego dieta nie będzie pełnowartościowa i odpowiednia dla malucha, spowoduje to niedobór składników do budowy cegiełek, z których zbudowany jest jego organizm. Brak podstawowych składników może niekoniecznie od razu spowoduje wolniejszy wzrost czy jego zaburzenia, ale te „cegiełki” mogą być uszkodzone lub osłabione. Złe nawyki żywieniowe, których dziecko zostanie nauczone i będą ciągle w nim utrwalane, będą powodowały, dalszą budowę organizmu ze słabych materiałów. A budowle ze słabych materiałów zazwyczaj nie są wstanie długo wytrzymać. Dlatego warto dbać o dietę już od malucha. Warto świadomie wybierać żywność dla dziecka, tak aby służyła mu jak najlepiej i pozwalała w pełni korzystać z tego co ma zapisane w materiale genetycznym.
Tabela. Zalecenia dotyczące żywienia zdrowych niemowląt. Opracowanie własne na podstawie „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci.”
Uwagi dotyczące wybranych produktów:
Pokarmy potencjalnie uczulające- Obecnie nie ma naukowych dowodów uzasadniających eliminacje lub opóźnione wprowadzanie pokarmów, które są potencjalnie alergizujące. Dotyczy to zarówno dzieci zdrowych jak i obciążonych ryzykiem wystąpienia alergii.
Gluten- Należy unikać zbyt wczesnego (82% tłuszczu mlecznego), margarynę wysokiej jakości o niskiej zawartości izomerów trans (< 1%) oraz oleje roślinne (oliwa z oliwek, rzepakowy)
Jajo- Może być wprowadzone do diety niemowlęcia w tym samym czasie co inne pokarmy uzupełniające.
Obecnie nie ma naukowych dowodów uzasadniających eliminacje lub opóźnione wprowadzanie pokarmów, które są potencjalnie alergizujące. Dotyczy to zarówno dzieci zdrowych jak i obciążonych ryzykiem wystąpienia alergii.
Jajko należy podawać 3-4 razy w tygodniu, w całości niekoniecznie do zupki jak to do tej pory było zalecane.
Sól i cukier- W diecie niemowlęcia należy unikać podawania soli i cukru podczas przygotowywania produktów uzupełniających lub posiłków domowych w późniejszych miesiącach życia dziecka.
Podawanie niesłodzonych i niesłonych pokarmów ma wpływ na zdrowie dziecka oraz na prawidłowe kształtowanie przyzwyczajeń i preferencji żywieniowych.
Miód- Nie powinien być podawany poniżej 12 m. ż. Spożywanie miodu przez starsze dzieci jest bezpieczne.
Woda- Pokarm matki zapewnia odpowiednią podaż płynów do około 6 m. ż.
Dla niemowląt najlepsza jest woda mineralna niskozmineralizowana (zawartość soli mineralnych ogółem < 500mg/1 litr wody). Naturalne wody mineralne nie powinny być wykorzystywane do sporządzania posiłków uzupełniających.
Przyzwyczajanie dziecka od picia wody ma duże znacznie w profilaktyce otyłości.
Soki owocowe- Soki nie służą do zaspokajania pragnienia niemowląt w 1 r. ż. i nie powinny zastępować wody.
Soki owocowe do diety niemowląt karmionych piersią nie powinny być wprowadzone wcześniej niż w 7 m. ż. W przypadku dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym po ukończeniu 4 m. ż.
Ilość soków (100%, przecierowe) łącznie ze świeżymi owocami nie powinna przekracza 150ml dziennie.
Soki należy podawać łyżeczką. Należy unikać ich podawania przed snem, w nocy oraz pomiędzy posiłkami.
Mięso- Pierwsze produkty mięsne wprowadzane do diety dziecka to drób (indyk, gęś, kaczka, kurczak), chuda wołowina, jagnięcina, królik.
Początkowo porcja mięsa to 10g gotowanego mięsa dziennie. Ilość ta powinna być stopniowo zwiększana tak, aby pod koniec 1 r. ż. podawać dziecko ok 20g.
Podroby nie są zalecane w diecie niemowląt i małych dzieci do 3 r. ż.
Ryby- Zalecane są tłuste ryby morskie: śledź (świeży), łosoś, szprot.
Nie należy podawać ryb drapieżnych takich jak: miecznik, makrela królewska, tuńczyk, płytecznik, rekin.
Początkowo należy podawać małe porcje nie częściej niż raz w tygodniu.
mgr Magdalena Uchman
Dietetyk
Przeczytaj także: Nowy schemat żywienia niemowląt 2014
