Jadłospis skaza białkowa
Autor: Magdalena Uchman
Witam. Mam problem z menu dla mojej 14 miesięcznej córeczki. Ma skazę białkową. Jest na Bebilon Pepti. Do tego nie może jeść owoców, selera i ziemniaka. Po jajku wymiotuje. Proszę o poradę co jej dawać, żeby zdrowo rosła. Pozdrawiam
Według obowiązujących w Polsce zaleceń dotyczących żywienia dzieci w wieku 1-3 dieta takiego dziecka powinna być urozmaicona, a codzienny jadłospis powinien zawierać produkty ze wszystkich wyróżnionych grup produktów. Sytuacja ta jest nieco trudniejsza, gdy trzeba skomponować odpowiednia dietę z uwzględnieniem jednostki chorobowej. Odpowiednie zbilansowanie jadłospisu przeznaczonego dla dziecka ze skazą białkową jest znacznie trudniejsze niż w przypadku jadłospisu dla dziecka z alergią na białka mleka krowiego. Skoro ograniczenia produktów możliwych do podania dziecku są duże, to w przypadku źle zbilansowanej diety istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia niedoborów składników odżywczych (np. wapń, witamina D i inne)
Podawanie córce preparatu mlekozastępczego Bebilon Pepti 2 zmniejsza ryzyko wystąpienia niedoborów jednak nie eliminuje go całkowicie. Preparat ten dostarcza Pani córce zarówno białka o dobrej jakości jak i niezbędnych składników mineralnych i witamin. Jednak jeśli chodzi o wapń to konieczne jest uzupełnianie tego składnika z innych (niemlecznych - roślinnych) jego źródeł, ponieważ aby zrealizować zapotrzebowanie na wapń, Pani córka powinna wypijać dziennie około 900 ml preparatu mlekozastępczego Bebilon Pepti 2. Wiadomo, że taka ilość wypitego „mleka” uniemożliwi spożycie przez dziecko innych produktów spożywczych. Dlatego źródeł wapnia trzeba szukać gdzie indziej.
Do źródeł roślinnych wapnia, które może spożywać Pani córka zalicza się: produkty takie jak: zielone warzywa liściaste (kapusta, brokuły, brukselka, natka pietruszki), nasiona roślin strączkowych (soja zawiera dość dużo wapnia, jednak nie należy zapominać, że jest silnym alergenem, dlatego po jej podaniu należy obserwować czy nie występują objawy alergiczne). Należy jednak pamiętać, ze przyswajalność wapnia z produktów roślinnych jest mniejsza.
W przypadku skazy białkowej z jadłospisu dziecka należy wyeliminować mleko (krowie, owcze, kozie) i jego przetwory (jogurty, kefiry, maślanki, napoje mleczne), sery twarogowe, sery żółte, produkty zawierające serwatkę, desery na bazie mleka, lody, kremy (w ciastkach), masło (masło roślinne jest zwykłą margaryną o niskiej jakości i nie jest ono polecane do smarowania pieczywa, lepiej wybierać margaryny bezmleczne o wysokiej jakości lub smarować pieczywo oliwą z oliwek), sosy zabielane śmietaną lub jogurtem, miksy tłuszczowe do smarowania zawierające w składzie tłuszcz mleczny, margaryny z dodatkiem masła, śmietana, pieczywo (niektóre zawierają mleko np. bułki maślane, drożdżówki, chałki), czekolada mleczna, ciastka, cukierki mleczne (np. krówki), niektóre wędliny drobno rozdrobnione (parówki, mortadela, mielonki, pasztety), zupy i sosy w proszku, sosy typu chrzanowy, czy tatarski, gotowe do spożycia potrawy (naleśniki, krokiety, gofry). Poza mlekiem silnie uczulające białka znajdują się także w orzechach, czerwonym mięsie (zwłaszcza wołowina), miodzie, kakao.
Jeśli chodzi o jaja to białko jaja kurzego również jest bardzo silnym alergenem. Jeśli Pani córka wymiotuje po spożyciu jajka, radziłabym spróbować jak będzie reagować na podanie samego żółtka. Jednak po podaniu nawet samego żółtka należy bacznie obserwować dziecko ponieważ mogą wystąpić objawy reakcji alergicznych. Warto także dodać, że w przypadku uczulenia na jaja kurze mogą wystąpić reakcje krzyżowe z mięsem kurcząt.
W diecie dziecka według zaleceń co najmniej raz w tygodniu powinny znaleźć się także ryby. W przypadku dzieci z alergią również z tym produktem należy postępować ostrożnie. Jeśli podawała Pani już córce ryby i nie zaobserwowała żadnych niepokojących objawów to nie ma przeciwwskazań do dalszego ich podawania. Jeśli jednak nie, to ryby, tak jak i każdy inny nowy produkt wprowadzany do diety dziecka, powinny być podawane stopniowo zaczynając od małych ilości. Warto zauważyć, że ryby tak jak i białko jaja kurzego mogą uczulać na drodze wziewnej (podczas gotowania, smażenia itp.).
Najmniej alergennymi mięsami są królik, indyk, jagnięcina. Wędliny najlepiej przygotowywać samemu w domu z pieczonego lub gotowanego mięsa. Poza tym dozwolone są kasze, ryż, makarony (o ile dziecko nie jest uczulone na jaja), makarony ryżowe, margaryny bezmleczne, pieczywo bez dodatku mleka (na zakwasie), warzywa poza tymi, które wywołują reakcję alergiczną u Pani córki. W przypadku, gdy Pani córka nie może jeść owoców należy zwiększyć ilość warzyw w diecie pozwoli to na uzupełnienie niedoborów witamin, które mogą powstawać podczas diety bez owoców i jednocześnie niskim spożyciu warzyw.
Pomimo specyficznych wymagań diety dziecka ze skazą białkową nie zwalnia to z przestrzenia pozostałych zasad racjonalnej diety. Dziecko w wieku 14 miesięcy codziennie powinno spożywać 4-5 (ewentualnie 6) posiłków: 3 główne, w tym dwudaniowy obiad, oraz 1 lub 2 przekąski między posiłkami. Główny posiłek (śniadanie, obiad, kolacja) ma za zadanie zaspokoić głód, natomiast II śniadanie i podwieczorek ułatwiają przetrwanie do tego posiłku zapobiegając napadom głodu. Drugie śniadania jak i podwieczorki powinny być drobnymi przekąskami np. wafel ryżowy, czy warzywo pokrojone w cząstki. Optymalny czas ostatniego posiłku wynosi około 2-3h przed snem. Warunkuje to odpoczynek i regenerację układu pokarmowego, lepszy sen oraz większy apetyt rano.
Dziecku w wieku 14 miesięcy można podawać pieczywo z pełnego przemiału. Jeśli Pani córce nie smakuje typowe pieczywo razowe można podawać pieczywo typu graham. Jest lekkostrawne, a zawiera więcej błonnika niż białe pieczywo. Niektóre chleby mają podany skład, warto go czytać i nie wybierać chlebów, które swój „pełnoziarnisty” wygląd uzyskują poprzez dodanie zaciemniaczy, słodu czy karmelu. Tak jak pisałam wcześniej niektóre bułki mogą zawierać mleko czy serwatkę (nawet niektóre zwykłe kajzerki mogą zawierać mleko) dlatego należy postępować ostrożnie zmieniając pieczywo.
Czas posiłków powinien być przeznaczony tylko i wyłącznie na jedzenie. Nie należy karmić dziecka podczas oglądania telewizji, ani podawać dziecku smakołyków podczas zabawy czy na spacerze, ponieważ dziecko nie będzie kojarzyło tego z porą posiłku.
Zaleca się także stosowanie urozmaiconych technik kulinarnych. Należy jednak ograniczać smażenie na rzecz gotowania w wodzie lub na parze, pieczenia, pieczenie w folii, duszenia, grillowania.
mgr Magdalena Gronau
Dietetyk
Przeczytaj także: Skaza białkowa u 2,5 miesięcznego niemowlaka
