Schemat żywienia niemowląt obowiązujący w 2018 roku
Autor: Marta Jung
Schemat żywienia niemowląt jest to schemat obrazujący liczbę posiłków, wielkość porcji oraz rodzaj i konsystencję pokarmów w zależności od wieku dziecka do 1 roku życia. Aktualny schemat pochodzi z 2016 roku, opracowany przez Polskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci. Schemat zawiera także informacje o umiejętnościach niemowląt jakie posiadają w poszczególnych przedziałach wiekowych, pokazując jakie formy pokarmów są w stanie przyswoić.
Najważniejsza zasada to: RODZIC/OPIEKUN decyduje CO dziecko zje, KIEDY i JAK jedzenie będzie podane. DZIECKO decyduje, CZY zje posiłek i ILE zje.
Według Światowej Organizacji Zdrowia matka powinna karmić piersią przez co najmniej 6 miesięcy, natomiast dalej zalecana jest kontynuacja przez co najmniej 2 lata, a według AAP (Amerykańska Akademia Pediatryczna) przez co najmniej 12 miesięcy.
W pierwszych miesiącach życia niemowlę karmione jest „na żądanie”, a przeciętna liczba karmień wynosi 8-12.
Wprowadzanie pokarmów uzupełniających do diety niemowląt, według EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności) należy rozpocząć między 4 a 7 miesiącem życia (nie wcześniej niż po ukończeniu przez dziecko 17 tygodnia życia i nie później niż w 26 tygodniu życia). Konieczność ich wprowadzania wynika z rosnącego zapotrzebowania niemowlęcia na składniki odżywcze, którego samo mleko matki nie może już na ogół zaspokoić.
W 5-6 m.ż. niemowlęta zaczynają rozdrabniać pokarm językiem, dlatego zalecana jest wtedy konsystencja gładka puree. Mają także silny odruch ssania i otwierają usta przy zbliżaniu łyżeczki. Preferowana liczba posiłków w ciągu dnia to około 5, natomiast wielkość porcji to około 150-160 ml. Ważne jest również, by zapewnić niemowlęciu 4 posiłki mleczne. Przykładowo można podać gotowane, miksowane warzywa lub owoce, mięso , jaja lub puree ziemniaczane.
W 7-8 miesiącu życia zwiększamy porcję do 170-180 ml, pozostając przy 5 posiłkach w ciągu dnia. A w 9-12 m.ż. do 190-220 ml. W tym czasie wykształca się pobieranie pokarmu wargami z łyżeczki, gryzienie, żucie, ruchy języka na boki, dlatego na tym etapie zwiększona jest już różnorodność rozdrobnionych lub posiekanych pokarmów. Można podawać już kasze, pieczywo, jogurt naturalny, sery, czy kefiry. Wręczane są także produkty do ręki np. miękkie kawałki warzyw, owoców.
Drugie półrocze życia dziecka to również rozwój umiejętności i koordynacji umożliwiających samodzielne jedzenie. Od 7-8 m.ż. powinno się podawać już tylko 3 posiłki mleczne. Natomiast pełne mleko krowie dopiero po 11-12 m.ż.
Zaleca się by wprowadzać warzywa przed owocami, najlepiej w odstępie 2 tygodniowym, by nie kształtować nawyku sięgania po słodkie pokarmy przez nasze pociechy.
Produkty zawierające gluten należy wprowadzać w małych ilościach w dowolnym okresie po ukończeniu 4 miesiąca życia do 12 miesiąca życia.
Jeżeli chodzi o napoje to wodę podajemy bez ograniczeń, najlepiej przegotowaną lub źródlaną. Soki, ale tylko 100%, bez dodatku cukru, przecierowe, pasteryzowane w ilości maksymalnie do 150 ml na dobę.
inż. Marta Jung
Specjalista ds. żywienia
Źródło:- Szajewska H. i wsp.: „Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”, Standardy medyczne/Pediatria 2016 t.13 s. 9-24
Przeczytaj także: Nowy schemat żywienia niemowląt 2014
